وقتی به قطب جنوب فکر می‌کنید، احتمالا نواحی سرد، نامساعد و پوشیده از یخی را تصور می‌کنید. اما شاید این تصویر ذهنی قطب جنوب دیگر فقط به گذشته تعلق داشته باشد. در واقع تصویری که در طول حداقل ۳ میلیون سال گذشته شاهد آن بوده‌ایم، یعنی زمانی که سطح دی‌اکسید کربن اتمسفر نزدیک به سطح فعلی رسید، اما از آن زمان همه چیز در حال تغییر بوده است.
اثرات گرم شدن کره زمین شروع به تغییر دادن قطب جنوب به‌طور قابل‌توجهی کرده است. دانشمندان می‌گویند، به مانند این‌که به زمان گذشته بازگردیم، یعنی زمانی که این زمین‌های سفیدپوش سبز بوده‌اند. خزه‌ها به‌سرعت در حال ذوب شدن‌اند، خاک به طرز فزاینده‌ای از زیر یخ‌ها ظاهر شده و زمین منجمد و بی‌ثمر تبدیل به نواحی سبز و پوشیده از گیاه می‌شود.
به گزارش واشنگتن‌پست، حداقل، ما اکنون گوشه‌ای از قطب جنوب آینده را می‌بینیم که مانند گذشته خود سبز و پوشیده از زندگی گیاهی خواهد بود.
به گفته راب دی کونتو، یخچال شناسی از دانشگاه ماساچوست: “این علامت دیگری است که نشان می‌دهد، قطب جنوب از لحاظ زمین‌شناسی به زمان گذشته بازمی‌گردد. سطح دی‌اکسید کربن به سطحی رسیده که از دوره پلیوسن (۳ میلیون سال قبل) دیده نشده، یعنی زمانی که صفحه یخی قطب جنوب کوچک‌تر و سطح دریاها هم بالاتر بود.”
“اگر انتشار گازهای گلخانه‌ای کنترل نشود، حتی ممکن است، قطب جنوب بیشتر هم (ازلحاظ زمین‌شناسی) به عقب بازگردد و شاید شبه‌جزیره حتی روزی به ناحیه‌ای جنگلی بدل شود، همچون دوره اثرات گازهای گلخانه‌ای میان دوره کرتاسه تا ائوسن، زمانی که قطب جنوب فاقد یخ بود.”
به باور دیرینه شناسان، اثر گلخانه‌ای این دوره زمین‌شناسی به علت تراکم بیش از حد دی‌اکسید کربن و متان بوده است.در واقع بر اساس مدل‌های شبیه‌سازی‌شده، کاهش ۶۴ تا ۵۵ درصدی پوشش ابری زمین باعث افزایش تابش پرتوهای خورشیدی و در نتیجه افزایش دمای زمین در دوره میان کرتاسه و ائوسن شده است.
تاکنون، سبز شدن قطب جنوب عمدتا محدود به شبه‌جزیره بوده که در آن دو گونه مختلف خزه به میزان چهار تا پنج برابر چند دهه اخیر رشد کرده‌اند. این خزه‌ها در طول تابستان سبز می‌شدند و دوباره در طول زمستان یخ می‌زنند. اما اکنون لایه‌های خزه روی هم انباشته شده‌اند که نشان دهنده تأثیر فزاینده گرم شدن کره زمین روی قطب جنوب است.
شاید تنها چند سال تا زمانی فاصله داشته باشیم که در این ناحیه سابقا منجمد علف‌ها، بوته‌ها و حتی درختان هم شروع به جوانه زدن کنند. شاید تصور یک قطب جنگلی زیبا باشد، اما چنین چیزی لزومی ندارد. قطب جنوب ممکن است، سبزتر شود، اما بیابان‌ها در نقاط دیگر دنیا گسترش می‌یابند و سطح دریاها هم بالا می‌آیند و در نتیجه به تدریج، شرایط آب و هوایی دشوارتر و نامساعدتر می‌شود.
نویسندگان این مطالعه که در نشریه “Current Biology” منتشر شده، نوشته‌اند: “این تغییرات، به همراه افزایش نواحی بدون یخ و عقب‌نشینی یخچال‌های طبیعی، تغییراتی در مقیاس بزرگ را در کارکرد زیست‌شناسی، ظاهر و چشم‌انداز شبه‌جزیره‌ی قطب جنوب (جنوبگان) برای باقی قرن بیست و یکم و فراتر از آن به وجود می‌آورد.”
به گفته متیو آمسبوری، نویسنده ارشد این مطالعه: “حتی این اکوسیستم‌های نسبت دورافتاده که مردم ممکن است، تصور کنند از دست برد انسان به دور بوده‌اند؛ هم اثرات تغییرات آب و هوایی ناشی از فعالیت‌های انسانی را به‌وضوح نشان می‌دهند.”
- 17
- 4
