قارچ ها ناجیان ساکنان زمین در فجایع آخرالزمانی

نزدیک به ۶۶ میلیون سال قبل، شهاب سنگی از جو زمین عبور و به کف دریا برخورد کرد. در اثر این برخورد، انفجاری رخ داد که قدرت آن ۶،۵۰۰ برابر بیشتر از بمب هسته ای بود که آمریکا بر روی شهر هیروشیما رها کرد.

این برخورد ابری از غبار و گوگرد را وارد جو زمین کرد، مسأله ای که به مدت ۲ سال مانع از رسیدن نور خورشید و گرما به کره زمین شد. این شرایط به فرآیند فتوسنتز پایان داد، یعنی دیگر هیچ گیاهی بر روی سیاره زمین نمی رویید. دایناسورهایی که از برخورد شهاب سنگ جان سالم به در برده بودند هم بعد از مدتی بر اثر گرسنگی منقرض شدند.

اما فسیل های کشف شده نشان می دهد شرایطی که بعد از این رخداد به وجود آمد، باعث شکوفایی قارچ ها شد.

به گفته ی برایان والش، ژورنالیست علمی و دبیر نشریه ی Time، همین مسأله است که قارچ ها را در صورت وقوع چنین رویدادهای آخرالزمانی ای در آینده، برای بقای انسان حیاتی می کند.

والش در کتاب جدید خود به نام «دوران پایان» (End Times) تهدیدات ناشی از وقایع فاجعه بار طبیعی و انسان ساخت برای زندگی بشر را مورد بررسی قرار داده. او به سه نوع فاجعه ی محتمل یعنی برخورد شهاب سنگ، فوران ابر آتشفشان ها و جنگ هسته ای پرداخته که نقطه ی اشتراک همه ی آن ها این است که می توانند مانع از رسیدن نور خورشید شوند، مسأله ای که برای رشد گیاهان ضروری است.

به گفته ی والش، با پوشیده شدن خورشید، آماده ترین و آب دیده ترین موجودات هم مانند هر موجود دیگری بر اثر گرسنگی تلف خواهند شد.

والش معتقد است تنها راه بقا، در پیش گرفتن یک روش کشاورزی بی نیاز از خورشید است، یعنی پرورش قارچ، موش های صحرایی و حشرات.

شهاب سنگ ها، ابر آتشفشان ها و جنگ های هسته ای می توانند مانع از رسیدن نور خورشید شوند

تحقیقات بیان می کند فوران ابر آتشفشان ها و انفجار بمب های هسته ای می تواند پیامدهایی مشابه آنچه که شهاب سنگ ذکر شده بر سر دایناسورها آورد، داشته باشد.

برای مثال، نزدیک به ۷۴ هزار سال قبل، در اثر فوران ابر آتشفشان توبا ابری از سولفور دی اکسید وارد جو زمین شد و این مسأله مانع از رسیدن ۹۰ درصد نور خورشید به زمین شد. بر اساس یک تحلیل، زمستان آتشفشانی ای که در پی این رویداد رخ داد، احتمالاً جمعیت انسان های کره ی زمین را در آن زمان به تنها ۳ هزار تن کاهش داد.

طبق تحقیقی در سال ۱۹۸۳، اگر تعداد کافی ای بمب هسته ای (هزاران بمب) منفجر شود، این مسأله هم می تواند باعث وقوع یک زمستان هسته ای شود که میزان نوری که از خورشید به زمین می رسد را تا بیش از ۹۰ درصد کاهش خواهد داد. در این شرایط، دمای جهانی می تواند به حدود ۷ درجه سانتیگراد کاهش پیدا کند.

این کاهش دمای سریع و چشمگیر می تواند کشاورزی را، حتی در مناطقی که از بمب ها در امان ماندند هم غیر ممکن کند.

به عبارت دیگر، بدون نور خورشید، سیستم غذایی ما از میان خواهد رفت.

راه حل کشت قارچ که در کتاب والش از آن صحبت شده برگرفته از نظرات یک مهندس عمران به نام دیوید دنکنبرگر است. دنکنبرگر این ایده را در کتاب خود به نام «تأمین غذای همگان در هر شرایطی» (Feeding Everyone No Matter What) مطرح کرده بود. این کتاب درباره ی کشاورزی پسا آخرالزمانی است و در سال ۲۰۱۴ منتشر شد.

دنکنبرگر به والش گفته بود شاید وقتی انسان ها منقرض شوند، دنیا دوباره تحت سلطه ی قارچ ها قرار گیرد، پس چرا ما قارچ ها را نخوریم و جلوی منقرض شدن مان را نگیریم.

قارچ ها چه با نور خورشید و چه بدون آن، روی درخت ها رشد می کنند

اگر ابرهای غبار یا خاکستر آتشفشانی جلوی نور خورشید را بگیرند و باعث کاهش سریع دمای هوا شوند، تریلیون ها درخت از بین خواهند رفت. بدیهی است که چوب مرده برای انسان قابل هضم نیست اما انسان ها می توانند از قارچ ها که نیازی به فتوسنتز ندارند تغذیه کنند.

طبق محاسبات والش، از یک تنه ی درخت به طول ۹۱/۵ و عرض ۱۰ سانتیمتر، در عرض ۴ سال قاعدتاً باید ۹۹۸ گرم قارچ به دست آید.

این مقدار گرچه زیاد به نظر نمی رسد، اما به عقیده ی دنکنبرگر، با توجه به اینکه بعد از وقوع فجایع آخرالزمانی، جمعیت اندکی از انسان ها باقی می ماند، با تولید کارآمد قارچ، همین مقدار احتمالاً کافی خواهد بود.

به گفته ی دنکنبرگر، علاوه بر چوب می توانیم از برگ های مرده هم برای پرورش قارچ استفاده کنیم.

به علاوه، دنکنبرگر معتقد است می توان از برگ های آسیاب شده برای درست کردن چای و در نتیجه تأمین مواد مغذی ای مثل ویتامین C برای انسان ها یا تأمین غذای حیوانات نشخوار کننده ای مثل گاوها یا موش های صحرایی استفاده کرد.

از درختان مرده می توان برای تأمین غذای دیگر اشکال حیات مثل موش های صحرایی و حشرات استفاده کرد

موش  ها هم مانند قارچ ها می توانند سلولز را هضم کنند، یعنی همان قندی که ۵۰ درصد چوب را تشکیل می دهد. به گفته ی والش، به این ترتیب هر چه از قارچ ها باقی بماند را می توان خوراک موش ها کرد. با این روش، انسان هایی که زنده مانده اند می توانند گوشت هم بخورند.

علاوه بر این، به گفته ی والش، موش ها به سرعت تولید مثل می کنند و احتمالاً برای این کار نیازی به نور خورشید ندارند. در حقیقت، تنها ۶ هفته طول می کشد تا یک موش به بلوغ جنسی برسد و از آن زمان، تنها ۷۰ روز زمان لازم است تا موش، ۷ تا ۹ بچه به دنیا آورد. طبق محاسبات دنکنبرگر، بعد از گذشت تنها ۲ سال، همه ی انسان های باقیمانده می توانند از گوشت موش ها تغذیه کنند.

حشرات هم حاوی پروتئین هستند و بسیاری از آن ها از بلایایی که باعث پوشیده شدن خورشید می شوند جان سالم به در می برند.

به گفته ی والش، همان ویژگی هایی در حشرات که جمعیت آن ها را تا این حد زیاد و این موجودات را مقاوم کرده، بسیاری از گونه های حیات را قادر می سازد که حتی از بزرگ ترین فجایعی که باعث دگرگونی آب و هوا می شوند هم جان سالم به در ببرند. سوسک ها می توانند از چوب مرده تغذیه کنند و انسان ها هم می توانند از سوسک ها در تغذیه ی خود استفاده ببرند.

حشرات امروزه هم در بعضی نقاط دنیا ماده ی غذایی پرمصرفی هستند و هر چه می گذرد طرفداران بیشتری در سرتاسر دنیا پیدا می کنند. به گفته ی والش، او خود در یک نمایشگاه غذای حشرات که در شهر ریچموند ایالت ویرجینیای آمریکا برگزار شده بود، نوعی پاستا با کوفته قلقلی امتحان کرده بود که کوفته های آن از جیرجیرک آسیاب شده تهیه شده بود. غذای دیگری که والش امتحان کرده بود لارو سرخ شده ی میل ورم (لارو نوعی سوسک سیاه) بود.

والش درباره ی این تجربه گفته هر دو غذا قابل قبول بودند و بنابراین اگر روزی شرایطی پیش آید که از گرسنگی در حال مرگ باشد، از عهده ی آن برخواهد آمد.

بازماندگان به یکدیگر ملحق می شوند

ایده ی دیگری که والش در کتاب خود در خصوص نحوه ی تغذیه ی انسان در شرایط آخرالزمانی به آن پرداخته، آدمخواری است.

به گفته ی والش اما بعد از وقوع یک فاجعه و در شرایطی که انسان ها در معرض خطر انقراض قرار دارند، آدمخواری کمکی به آن ها نمی کند، چون انسان های دیگر، منبع غذایی پایداری محسوب نمی شوند. والش در ادامه ی اظهارات خود به تحقیقی در سال ۲۰۱۷ اشاره می کند که توسط یک گروه دانشجوی کارشناسی انجام شده بود. هدف از این ارزیابی آن بود که اگر برای تأمین غذای خود تنها به روش آدمخواری تکیه کنیم، نسل انسان تا چه مدت می تواند ادامه پیدا کند. طبق محاسبات این دانشجویان، بعد از ۱،۱۴۹ روز (حدود ۳ سال) تنها یک انسان باقی خواهد ماند.

با این حال، به گفته ی والش، ایجاد یک سیستم کشاورزی جدید نیاز به همکاری دارد. به عقیده ی او، چنین همکاری ای در صورت وقوع یک فاجعه، شدنی خواهد بود.

به عقیده ی والش، با وجود همه ی ترس هایمان از آنچه بر سرمان خواهد آمد و همه ی داستان های غم انگیزی که برای ما رخ خواهد داد، سقوط و اضمحلال و کشمکش را پیامدهای حتمی یک فاجعه نباید بدانیم. انسان ها به کمک یکدیگر می آیند، حتی در زمان هایی که به نظر نمی رسد نفعی برای آن ها داشته باشد. احتمالاً به همین دلیل بود که انسان های نوین (هومو ساپینس یا انسان هوشمند) بعد از فوران ابر آتشفشان توبا تا مرز انقراض رفتند اما توانستند از آن جان سالم به در ببرند و البته این تنها راه پیش روی ما برای نجات از انقراض بعدی هم خواهد بود.