بنزین سوپر با اکتان ۹۵ در برخی شهرها توزیع میشود.
بنزين و گازوييل دو فرآورده نفتی هستند که این روزها قاتل جان انسان شدهاند.
اول دی سال ٩٧، آخرین مهلت تطبیق خودروهای داخلی با ۸۵ استاندارد تعيين شده است.
سازمان كنترل كيفيت معتقد است كه در مهر، گوگرد موجود در بنزين تاحدودي به حد مجاز و نرمال رسيده است.
در حال حاضر میزان مصرف بنزین روزانه ۸۱ میلیون لیتر و میزان تولید بنزین ۶۵.۵ میلیون لیتر در روز است.
بنزيني كه در داخل كشور توليد ميشود با بنزينهاي وارداتي مخلوط شده و به هميندليل كيفيت مناسبي از آن به دست نميآيد.
نفس كشيدن در اين هوا ، سم است. سمي كه هر روز آن را ميبلعيم اما دم نميزنيم. چاره اي نيست؛ همه ما از راننده تاكسي گرفته تا كارمند دولت براي گذران زندگي بايد از خانه بيرون برويم. حتي اين روزها پرندههاي تهران نيز ديگر جاني برای پرواز ندارند. سازمان كيفيت هواي تهران اعلام كرده كه كيفيت هوا براي گروههاي حساس خطرناك است. در این میان یکی از عاملان آسمان خاکستری، بنزین نامرغوبی است که وسایل نقلیه شبانهروز سر میکشند.
دو فرآورده نفتی که این روزها قاتل جان انسان شدهاند، بنزین و گازوییل هستند که به گفته کارشناسان، در حال حاضر سربی که به واسطه گازوییل در هوا وجود دارد، بیش از بنزین است. از طرفي براساس تحقیقات انجام شده از سوی مرکز تحقیقات سرطان، بنزن ازجمله ترکیباتی است که در فهرست خطرناکترین مواد سرطانزا قرار دارد. این در حالی است که براساس اعلام سازمان حفاظت محیط زیست ذرات با قطر کمتر از ۲.۵ میکرون که بنزن و مواد آروماتیک نيز در این گروه قرار میگیرند، از مهمترین عوامل ایجاد آلودگی هوا در کلانشهرها به شمار ميآيند.
گوگرد بنزین تهران بالاتر از حد مجاز
نتایج پایش کیفیت سوخت تهران در تابستان نشان میدهد که گوگرد بنزین عرضه شده در پایتخت به صورت نگران کنندهای با افزایش روبهرو شده و با افزایش گوگرد و بنزن، کیفیت آن کاهش پیدا کرده است. طبق اعلام رسمی شرکت کنترل کیفیت هوای تهران، با توجه به نقش ۸۵ درصدی منابع متحرک بر آلودگی هوای تهران و تاثیر انکارناپذیر کیفیت سوخت بر آلودگی خروجی از خودروها، شرکت کنترل کیفیت هوای شهرداری تهران، پارامترهای موثر کیفیت سوخت بر تولید آلایندهها را به صورت فصلی مورد بررسی و پایش قرار میدهد.
در پروژه مذکور نمونههای تصادفی از جایگاههای شهر برداشت و به آزمایشگاههای معتبر ارسال می شود. در این راستا پارامترهای موثر بر آلودگی از سوخت خودروها مورد آنالیز قرار گرفته و در نهایت گزارش آن در اختیار عموم مردم و کارشناسان قرار می گیرد.
كاهش کیفیت بنزین تهران در تابستان
وحید حسینی، مدیر عامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران در خصوص نتایج آنالیز سوخت بنزین ميگويد: در پروژه آنالیز سوخت بنزین تابستان سال ۹۶، تعداد ۱۰ نمونه سوخت بنزین با نمونه برداری مستقیم بنزین یورو۴ و بنزین سوپر از پنج جایگاههای سوخترسانی شهر تهران شامل سهروردی بعد از بهشتی، مفتح، شریعتی سربهار، شریعتی معلم و خرمشهر، جمعآوری و برای آنالیز به یک آزمایشگاه داخلی معتبر فرستاده شد.
اين نتایج نشان میدهد سوخت بنزین عرضه شده در تهران عدد اکتان پایینی دارداما میزان گوگرد و بنزن آن از حد استاندارد بیشتر است. علاوه براین همه نمونههای آزمايش شده، نشان میدهند که گوگرد بنزینهای یورو۴ بیشتر از محتوای گوگرد بنزینهای سوپر است. در بررسی سوخت دیزل عرضه شده در فصل تابستان امسال، تعداد پنج نمونه سوخت دیزل با نمونهبرداری مستقیم از جایگاههای سوخترسانی شهر تهران، جمعآوری و جهت آنالیز به آزمایشگاه معتبر ایرانی ارسال شد.
نتایج آنالیز محتوای گوگرد نشان داد محتوای گوگرد همه نمونههای سوخت دیزل در محدوده مجاز قرار دارد. پیش از این، نتایج آنالیز نمونههای گازويیل در نمونههای فصل بهار بالاتر از حد استاندارد بود ولی در فصل تابستان غلظت محتوای گوگرد در شرایط مطلوبی قرار گرفت.
وجود گوگرد در بنزین تهران اتفاقی بود!
اما حالا از یک سو کارشناسان کیفیت هوا به بیکیفیتی بنزین اشاره كردهو از سوی دیگر وزیر نفت و سازمان استاندارد این موضوع را رد میکنند. پس از اعلام خبر وجود گوگرد در بنزین توزیع شده در سطح شهر تهران، بیژن زنگنه وزیر نفت گفت: این موضوع اتفاقی و گذرا بود و کیفیت بنزین ارائه شده در سطح کلانشهرها یکنواخت و ثابت است. کیفیت بنزین کاهش پیدا نکرده و بهطورمعمول روند یکنواختی دارد؛ در تهران و کلانشهرها نیز باید معاینه فنی خودروها را در نظر گرفت.
میزان گوگرد در بنزین ناچیز است و اگر نيز چنین چیزی اعلام شده، اتفاقی و گذرا بوده است. درخصوص آخرین وضعیت پالایشگاه ستاره خلیجفارس نيز بايد گفت كه این پالایشگاه درحال حاضر بنزین تولید میکند و دوواحد بعدی نیز باید راهاندازی شوند که این موضوع لازم است در دستور کار سهامداران قرار گیرد و توسط آنها پیگیری شود.
دادستاني چه كرد؟
به این ترتیب، بحث بر سر آلودگی هوا و بی کیفیتی فرآوردههای نفتی از جمله بنزین بسیار بالا گرفته است؛ بهگونهاي که حتی پيشتر، پاي دادستانی به آزمایش کیفیت بنزین باز شد. شهريور امسال نیره پیروزبخت، ريیس سازمان ملی استاندارد در اين خصوص گفت: هماهنگی برای نمونهگیری پایش کیفیت بنزین در گذشته بین وزارت نفت و سازمان ملی استاندارد صورت میگرفت اما به دلیل شبهات پیش آمده و ادامهدار بودن آلودگی هوای تهران، دادستانی تهران نيز تقاضای ورود به نمونهگیری پایش بنزین را داشت كه سازمان از حضور دادستانی تهران در نمونهگیری استقبال کرده و نمونهگیری از سطح شهر تهران صورت گرفته و در آزمایشگاههای سازمان ملی استاندارد پایش شده است.درگذشته پایش کیفیت در آزمایشگاههای همکار سازمان استاندارد صورت میگرفت ولی اکنون در آزمایشگاههای خود سازمان بررسی صورت میگیرد.
تردد خودروهاي بي كيفيت
در اين ميان علاوه بر بيكيفيتي بنزين خودروها، بيكيفيتي توليد داخل نيز اين وضعيت را اسفبارتر ميكند. اگرچه در اين باره قول و قرارهايي براي استانداردهاي خودرو داده ميشود اما به اعتقاد كارشناسان اين موضوع هزينه و زمان بسياري را نياز دارد كه اين اتفاق از خودروسازان ما برنخواهد آمد. با اين حال سازمان استاندارد اعلام كرد كه اول دی سال ٩٧، آخرین مهلت تطبیق خودروهای داخلی با ۸۵ استاندارد تعيين شده است.
به گفته مسئولان از دی سال ٩٧ معاینه فنی نیز بايد با آیتمهای جدید صورت گیرد و همچنين در مورد موتورسیکلت، بايد استانداردهاارتقا يابد و بازنگری شود. از طرفي در رابطه با خودروهای وارداتی، سیاستهای جدیدی صورت گرفته که در سال جاری، تایید باطری و لاستیکو همچنين وجود نمایندگی مجاز اجباری شده است. با اين وجود اگرچه قرار است موضوعات بسياري مورد بررسي قرار گيرد اما بايد ديد كه چقدر از اين وعدهها عملياتي و اجرايي ميشود؟
وضعيت فعلي كيفيت بنزين
رييس سازمان ملي استاندارد درباره وضعيت فعلي بنزين ميگويد: با هماهنگی دادستان تهران و وزارت نفت، اقدام به نمونهگیری کردهایم که بر این اساس در سال ٩٥ عدد الفین ۹ شده که حداکثر مجاز آن ١٨ است که البته نمونه اخذ شده با همکاری دادستانی ١٣.٥ بوده است. با توجه به اينكه سقف بنزن موجود در بنزين عدد يك است، میزان بنزن به عنوان یک آلاینده در سال ٩٥ معادل یک بود و در سال ٩٦ نمونه بنزن در تهران ٠.٩ بوده است؛ البته گوگرد در بنزین تهران بالا بوده، به نحوی که حد مجاز ٥٠ بود که در تهران این عدد ٥٨ بوده است اما اگر میانگین کلانشهرها در نظر گرفته شود، میزان آن استاندارد است.
افزايش مصرف و نياز به واردات
افزایش تعداد خودروهای سبک و سنگین از سال ۷۵ موجب شد تا میزان مصرف سوخت روند صعودی به خود بگیرد؛ به گونهايکه دولت وقت مجبور به افزایش پلکانی واردات بنزین شد.براین اساس میزان واردات در سال مذکور به ۲.۷ میلیون لیتر در روز رسید و این حرکت صعودی تا سال ۸۵ ادامه داشت و به رقمی بالغ بر ۲۷.۵ میلیون لیتر در سال ۸۵ رسید. البته تنها افزايش مصرف، دليل اصلي براي واردات نبود بلكه كاهش كيفيت بنزين نيز از علتهاي اين اتفاق به نظر ميرسد.
در همان سال ۸۵ بیش از یک سوم بنزین مصرفی با ارزشی بالغ بر ۶ میلیارد دلار وارد میشد و دولتهای غربی نیز با اطلاع از این نیاز کشورمان، تحریم را به سمت بنزین نشانه رفتند و به اين صورت صادرات این فرآورده به ایران ممنوع اعلام شد. پس از آن با تصویب تحریمهای آمریکا در تابستان سال ۸۹ ،واردات بنزین به صفر رسید و در اثر شرایط بهوجود آمده در اثر تحریم، مسئولان به دنبال بهرهبرداری هرچه سریعتر از واحدهای آروماتیکی کشور نظیر پتروشیمی نوری و بندر امام افتادند.
عدم استمرار خودکفایی
قدم مسئولان مبارک بود و تولید بنزین در کشور به شکل موفقیتآمیز، روند صعودی به خود گرفت و تحریمها شکست خورد اما متاسفانه این خودکفایی مستمر نبود؛ چراکه با تاخیر و اجرای ناقص فاز دوم و سوم طرح هدفمندی یارانهها و نگاه نه چندان مثبت مدیران ارشد وزارت نفت نسبت به بنزین تولید شده در پتروشیمیها توقف روند رو به رشد تولید را شاهد بودیم و خط بطلانی بر خودکفایی بنزین در سال ۹۳ کشیده شد وباوجود بهبود کیفیت فرآوردههای پتروشیمی، دولت دوباره به واردات روي آورد و در سه سال گذشته، مبلغی بالغ برسه میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان برای این امر هزینه کرد. به عقیده کارشناسان حوزه انرژی این مبلغ میتوانست برای احداث چهار پالایشگاه ۶۰ هزار بشکهای، هزینه یا حداقل به عنوان منبع مالی به پروژه ستاره خلیج فارس تزریق شود.
جارو جنجالهاي سال ۹۱
اگر به پنج سال گذشته برگرديم، يعني زماني كه بيكيفيتي در بنزين بيداد ميكرد، ميبينيم كه چالشهاي واردات بنزين و بيكيفيتي آن پررنگتر از امروز بوده است؛آن زمان واردات بنزين به دلايلي صورت ميگرفت. نتایج آزمایشهای انجام شده توسط یک شرکت معتبر و مشهور سويیسی بر بنزین تهران در بهمن ۹۱ نشان داد كه کیفیت این بنزین به مراتب از بنزین وارداتی بهتر بوده و درصد آلایندههای آن نیز به شکل مداوم کاهش یافته است. بنابراين بنزین توزیعی در تهران قبل از آغاز واردات بنزین، شاخصهای زیستمحیطی به مراتب بهتری از بنزین وارداتی در ماههای اخیر که اغلب محمولههای آن از بندر فجیره در امارات بارگیری شده، دارد.
روزانه ۱۵میلیون لیتر بنزین وارد میکنیم
چندي پيش نيز مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی از واردات روزانه ۱۵ میلیون لیتر بنزین خبر داد و گفت: در حال حاضر میزان مصرف بنزین روزانه ۸۱ میلیون لیتر و میزان تولید بنزین ۶۵.۵ میلیون لیتر در روز است. همچنين بنزین یورو۴ در هشت کلانشهر کشور توزیع میشود و با به مدارآمدن فازهای پالایشگاه ستاره خلیجفارس، ظرفیت توزیع بنزین یورو۴ برای سایر کلانشهرها نیز فراهم میشود. اكنون ۲۲ میلیون لیتر بنزین یورو۴ در هشت کلانشهر کشورعرضه میشود.
میزان مصرف بنزین تاکنون ۸۱ میلیون و ۳۰۰ هزار لیتر در روز بوده که در مقایسه با سال گذشته ۷.۹ درصد رشد داشته است. هرچقدر حجم تولید بنزین در پالایشگاه ستاره خلیجفارس افزایش پیدا کند، میزان واردات کم میشود. آخرین میزان واردات بنزین حدود ۱۴ میلیون لیتر در روز بوده و با توجه به اینکه میزان مصرف بنزین ۸۱ میلیون لیتر و میزان تولید بنزین ۶۵.۵ میلیون لیتر در روز است، حدود ۱۵ میلیون لیتر اختلاف تولید و مصرف بنزین در کشور وجود دارد. اما متاسفانه به گفته كارشناسان، اكنون بنزيني كه در داخل كشور توليد ميشود با بنزينهاي وارداتي مخلوط شده و به هميندليل، كيفيت مناسبي از آن به دست نميآيد.
پژوهشگاه صنعت نفت، مرجع ميزان كيفيت
ريیسی فرد در خصوص ميزان كيفيت بنزين ميگويد: در حوزه کیفیت بنزین با یکی از نمایندگان شرکت تعیین کیفیت هوا ،مناظرهای داشتیم. گفتنی است که شرکت مذکور یا سازمان استاندارد هیچکدام به صورت دقیق نمیتواند جزيیات تولید بنزین و کیفیت آن را ارائه بدهد زيرا پژوهشگاه صنعت نفت است كه از اين موضوع اطلاع دارد و ترکیبات را به خوبی میداند اما به برخی نکات و مسائل میتوان اشاره کرد. در اين ميان بارها و بارها اعتراضاتي از سوي مردم به جايگاهداران صورت گرفته است. اعتراضات مردمي هميشه وجود دارد اما ما در حوزه كيفيت بنزين، تخصصي نداريم و ورود نميكنيم، به همين دليل اعتراضات مردمي را بايد به آزمايشگاه ها و پالايشگاه هاي نفت ارجاع داد.
بيشتر اعتراضات مردمي به اين صورت مطرح ميشود: «سوختی که از این جایگاه دریافت میکنم، زودتر از معمول تمام میشود». اين جمله اعتراضآمیزی است كه از سوی بسیاری شهروندان شنیده میشود. اما با صحبتهاي ضد و نقيضي كه از سوي مسئولان مربوطه مطرح شده، مشخص نيست كه اين موضوع مربوط به كيفيت بنزين است و به پالايشگاهها بازميگردد يا اين اتفاق را بايد در جايگاههاي بنزين جستوجو كرد؟ مسالهاي كه در اين ميان آشكار است اينكه هنوز كيفيت بنزين در استانها به حد مطلوب نرسيده است و زماني كه اين خودروها از سراسر شهرهاي ايران به كلانشهرها وارد ميشوند، موجب كاهش كيفيت هوا ميشوند. البته هنوز پاسخ قطعي از سوي مسئولان در رابطه با كيفيت مطلوب بنزين در كلانشهرها نيز شنيده نشده است.
گوگرد در گازوييل، پنج برابر حد مجاز
او در ادامه تصريح ميكند: در حال حاضر در هشت شهر بزرگ ایران، بنزین یورو ۴ توزیع می شود که اکتان آن باید بین ۹۰ تا ۹۳ باشد. بنزین سوپر نیز با اکتان ۹۵ در برخی شهرها توزیع میشود. در مابقی شهرها نیز بنزین رگولر مصرف ميشود كه پيشتر به عنوان بنزين بدون سرب و معمولی عرضه ميشد. مدتی بحث بر سر این موضوع بود که گوگرد در بنزین بالاتر از حد معمول است و درست ميگفتند، باید ۵۰ باشد ولي ۱۴۰ بود. اما در شرايط فعلي با تغييراتي كه ايجاد شده، تاحدودي گوگرد در حد مجاز است اما در گازوییل بیش از حد مجاز و شایدچهار تا پنج برابر حد مجاز باشد.
توليدبنزين يورو ۴ تنها در دو پالايشگاه
رييسي فرد در پاسخ به اين پرسش كه براساس صحبتهاي مسئولان سازمان كنترل هواي تهران، گوگرد در بنزين بيش از حد مجاز است، آيا در حال حاضر اين موضوع صحت دارد، گفت: پيشتر به اين صورت بود اما اكنون اين مساله مرتفع شده است. تمام پالایشگاهها بنزین یورو ۴ تولید نمیکنند؛ براي مثال پالايشگاه اراک و اصفهان بنزين يورو ۴ توليد ميكنند و در مابقي پالایشگاهها، بنزین معمولی تولید ميشود.تنها در کلانشهرها بنزین یورو ۴ توزیع میشوداما هر روز اتومبيلهایي که از شهرهاي اطراف وارد تهران و ساير كلانشهرها میشوند، بنزین معمولی استفاده میکنندو زماني كه داخل تهران میشوند، اين بنزین معمولی هوا را آلوده ميسازد.
این، یک معضل اساسی است که باید با برنامهاي اساسی و روشهاي درست زيرساختي به آن پرداخته شود. اكنون روزانه حدود ۱۲ تا ۱۸ میلیون فرآورده نفتي به كشور وارد ميشود و این بنزین وارداتي را با بنزین توليد داخل مخلوط ميکنیم و در جایگاههايي كه كمبود داريم، توزیع میکنیم. مجموعه اینها کیفیت بنزین را تغییر میدهد و مشكلاتي را در پي خواهد داشت كه مهمترين آن، آلودگي هوا و به خطر افتادن سلامتي آحاد جامعه است؛به هر حال اكنون شرايط خاصي را ميگذرانيم.
ظلمي كه دولت احمدي نژاد به مردم كرد
به گفته رييسي فرد، در دولت احمدی نژاد (نهم و دهم) پتروشیمیها را تبديل و فرآورده نامرغوبي را با نام بنزن توليد ميكردند و به عنوان بنزين به مردم تحويل میدادند كه هيچ گاه نگفتند اين ماده چيست و اشتباه خود را نپذيرفتند؛ در حالي كه اين ،ظلم مسلم به آحاد جامعه بود. اما پس از شهریور امسال با توجه به اعتراضاتی که صورت گرفت، گوگرد به حالت متعادل درآمده است. بنده، معياري براي اندازهگيري و تخصصي نيز در آن ندارم؛ به هميندليل به طور دقيق ميزان گوگرد در بنزين را نميدانم اما به اعتقاد سازمان كنترل كيفيت ، ميزان آن در مهر تاحدودي به حد مجاز و نرمال رسيده است.
مخلوط کردن، کیفیت را پایین ميآورد
او در پاسخ به اين پرسش كه آيا مخلوط كردن بنزين وارداتي با بنزين توليد داخل كيفيت را پايين ميآورد، گفت: بستگی دارد که چه بنزین و با چه کیفیتی خریداری میشود. بهطور حتم همینگونه است؛ زمانی که بنزين توليد داخل را كه کیفیت پایین و نامرغوبي داشته باشد با بنزین ديگري مخلوط كنيد، كيفيت تغيير پيدا ميكند. اطلاعي از مرغوب بودن بنزين وارداتي ندارم اما وقتي در تحریم به سرميبريم، واردكنندگان هر چه به دستشان ميرسد، خريداري ميكنند. اگر براساس صحبتي كه مطرح كردند، در وضعيت كيفيت بنزين به حالت مطلوب رسیده باشيم، بنابراين بنزیني که خریداری میشود، مناسب است. در حال حاضر ميتوان گفت تنها در داخل هر کلانشهری که یورو ۴ توزيع ميشود، كيفيت بنزين نرمال است و اين موضوع براي شهرهاي ديگر صدق نميكند.
- 15
- 1
