مي‌گويند كه مومن از يك سوراخ دو بار گزيده نمي‌شود. ولي به نظر مي‌رسد كه كار ما از يك‌بار و دوبار گزيدن گذشته است و بارها و بارها از يك سوراخ گزيده شده‌ايم و همچنان در آن دست مي‌كنيم!
قضيه از اين قرار است كه در روزهاي اخير معاون قضايي دادستان كل كه دبير كارگروه مصاديق مجرمانه شبكه‌هاي مجازي است، حملات دنباله‌داري را عليه تلگرام آغاز كرده و اظهار داشته است: «كانال مربوط به گروهك تروريستي منافقين و كانال آمد‌نيوز دو نمونه بارز از كانال‌هاي مجرمانه تلگرامي هستند كه مجرمانه‌بودن آنها براي همه محرز است و دستور قضايي هم براي مسدودسازي آنها صادر شده است؛ ولي مسدود نشده‌اند. آيا آقاي وزير با فعاليت مجرمانه كانال گروهك تروريستي منافقين در كشور موافق‌اند؟
چرا وزير ارتباطات مدير تلگرام را ملزم به اجراي دستور فيلتر كانال منافقين و امثال آن نمي‌كند؟ چرا از اقدام تلگرام درباره فيلترنكردن اين كانال‌ها دفاع مي‌كند؟ متاسفانه هر زمان كسي مصاحبه‌اي براي جلوگيري از نفوذ بيگانگان در فضاي مجازي كشور انجام مي‌دهد، فورا جو‌سازي مي‌كنند و مي‌گويند اينها با اصل فضاي مجازي مخالف هستند و مي‌گويند اينها مي‌خواهند همه‌چيز را ببندند.
اين تهمت است. ما با فساد و ارتكاب جرم در فضاي مجازي مخالفيم، نه با اصل فضاي مجازي! براي هيچ ايراني پذيرفتني نيست كه داعش فيلم عمليات تروريستي خود در مجلس شوراي اسلامي را در حين عمليات به صورت آنلاين از طريق تلگرام براي همه دنيا پخش كند و كسي نتواند از نظر فني جلوي اين اقدام را بگيرد.
همچنين براي هيچ ايراني پذيرفتني نيست كه تيم‌هاي تروريستي داعش تمام هماهنگي‌هاي خود براي انجام عمليات تروريستي در مجلس شوراي اسلامي را از طريق تلگرام انجام دهند و نهادهاي امنيتي كشور به لحاظ كنترل‌ناپذيربودن تلگرام قبل از عمليات هيچ اطلاعي از اين موضوع نداشته باشند.
اگر شبكه‌هاي اجتماعي بومي و با‌كيفيت و پرسرعت در كشور وجود داشت، مدير تلگرام اينگونه با تكذيبيه‌هاي متعدد خود مسوولان وزارت ارتباطات را تحقير نمي‌كرد. تاخير وزارت ارتباطات در ايجاد شبكه‌هاي اجتماعي بومي به‌هيچ‌وجه توجيه‌پذير نيست.
كشوري كه در بسياري از عرصه‌ها مانند توليد انرژي هسته‌اي صلح‌آميز و موشك بالستيك نقطه‌زن خودكفاست و اعجاب دنيا را برانگيخته است، استحقاق بهترين شبكه‌هاي اجتماعي بومي را دارد.»
همچنين رييس پليس فتاي كشور هم اظهار داشته است كه: «هماهنگي‌هاي عمليات تروريستي داعش در تهران تماما در تلگرام رخ داد. بستر عمليات‌هاي تروريستي دردرجه اول توييتر و در درجه دوم تلگرام است.»
به نظر مي‌رسد كه طرح درست مساله به دقت تصميم‌گيري ما كمك مي‌كند. در اينجا سعي مي‌شود كه استدلال مخالفان ماجرا شكافته شود.
۱ـ گفته شده كه بسياري از اقدامات ضدامنيتي از طريق تلگرام هماهنگ و سازماندهي شده است از جمله عمليات عليه مجلس از اين طريق بوده. فرض كنيم كه اين گزاره درست است، چه نتيجه‌اي بايد گرفت؟ آيا بايد تلگرام را فيلتر كرد؟ خوب اين كار چه كمكي مي‌كند؟ مگر قرار گذاشتن در شبكه تلگرام فيلتر شده با استفاده از يك فيلترشكن كار سختي است؟ از آب خوردن ساده‌تر است.
به علاوه فرض كنيم فيلترشكن نداشته باشند!!، اين كار را از طريق واتس‌آپ يا هر شبكه ديگري انجام مي‌دهند. مگر كسي جلوي آنان را مي‌گيرد؟ اگر از طريق ايميل انجام دهند، چگونه مي‌توانيم مانع آنان شويم؟ به علاوه مگر نه اينكه به گفته رييس پليس فتا اين كار از طريق توييتر هم انجام مي‌شود، توييتر كه در ايران فيلتر است، پس فيلتر كردن مانعي در اجراي اين كار نيست.
۲- فرض كنيم كه از تلگرام استفاده‌هاي مجرمانه مي‌شود كه به‌طور قطع هم مي‌شود. آيا اين امر دليل مناسبي براي فيلتر كردن آن مي‌شود. بسياري از قتل‌ها با چاقو رخ مي‌دهد، آيا توليد و عرضه چاقو را براي اجتناب از قتل محدود مي‌كنند؟
ممنوع كردن داشتن چاقو، بيش از آنكه مانع قتل شود، مانع از كاربردهاي مفيد چاقو خواهد شد. استفاده‌كنندگان مجرمانه از تلگرام با فيلتر، كارشان از رونق نمي‌افتد، بلكه اين مردم عادي هستند كه براي انجام امور جاري و مفيد خود دچار مشكل مي‌شوند. چون مجرمان به سادگي از فيلترشكن استفاده مي‌كنند ولي مردم عادي خير.
۳- استفاده مجرمانه از تلگرام بخش بسيار كوچكي از كاربردهاي آن را تشكيل مي‌دهند. كافي است يك مطالعه صورت گيرد و صفحه تلگرام مردم بررسي شود تا معلوم شود بخش اعظم استفاده مردم از تلگرام به امور روزمره و جاري و فعاليت‌هاي عادي و حتي كسب و كار آنان مربوط مي‌شود. به علاوه هر امكان جديدي كه پيش مي‌آيد، امكاني را براي ارتكاب جرم فراهم مي‌كند.
الان بسياري از جرايم با استفاده از خودرو، اسلحه، تلفن همراه و... انجام مي‌شود ولي همين فناوري‌ها امكان پيدا كردن مجرمان را نيز افزايش داده است. پيگيري خطوط اينترنت، دوربين‌هاي خياباني و... همه اينها شرايط را براي دستگيري مجرمان فراهم كرده است.
در مورد شبكه‌هاي مجازي و اجتماعي نيز بايد قدرت رهگيري مجرمان را افزايش داد و نه اعمال محدوديت‌هاي غيرمفيد را. مگر در عدم استفاده از ماهواره موفقيتي حاصل شده است كه الان مي‌خواهند با تلگرام مبارزه كنند؟ به علاوه چرا با تلگرام مبارزه مي‌شود؟ آيا بهتر نيست كه كل اينترنت بسته شود تا امكان هيچ خلافي از اين طريق به وجود نيايد؟!
۴- درخصوص ايجاد شبكه‌هاي اجتماعي داخلي آقاي وزير ارتباطات پاسخ داده است كه: «اينكه مردم به شبكه‌هاي اجتماعي داخلي اعتماد كنند بستگي به عملكرد ما مسوولان دارد؛ ايشان مطمئن باشند اينگونه اظهارنظرها نه‌تنها اعتماد عمومي به شبكه‌هاي اجتماعي داخلي را افزايش نمي‌دهد؛ بلكه منجر به عدم استقبال مردم نيز خواهد شد.»
تا هنگامي كه نگاه دست‌اندركاران كشور كنترلي و حذفي است، به‌طور طبيعي هيچ‌كس حاضر نمي‌شود تلگرام را ترك و شبكه اجتماعي را بپذيرد كه تحت كنترل شديد است. اتفاقا بايد ناراحت باشيم كه نتوانسته‌ايم اعتماد را به اينترنت ملي و شبكه‌هاي ايراني جلب كنيم و بيشتر مردم شبكه‌هاي غيرايراني را ترجيح مي‌دهند و همانطور كه آقاي وزير به درستي گفته‌اند علت اين بي‌اعتمادي همين نوع اظهارنظرات است.
هرچه بيشتر خود را درگير فيلتر كردن اينترنت كنيد ذهن خود را متوجه مبارزه با پديده‌اي مي‌كنيد كه به ناچار و از روي ضرورت در حال گسترش است و هيچ‌كس نمي‌تواند مانع آن شود، فرصت استفاده درست از آن را از دست مي‌دهيم و در نهايت به صورت بدي در برابر اين فضاي نظارت‌ناپذير، وادادگي را پيشه خواهيم كرد.
اگر در گذشته يك مورد (فقط يك مورد كافي است) از موفقيت اين سياست‌هاي مبتني بر فيلترينگ، نفي و ممنوعيت سراغ داريد، آن را بيان كنيد و سپس اين راه را ادامه دهيد ولي اگر هيچ موردي وجود ندارد، پس لطفا براي بار چندم انگشت خود را در اين سوراخ نكنيد.
- 9
- 6
