پر تیراژ‌ترین خودروی کشور قرار است از سال آینده از مدار شماره‌گذاری خارج شود. وعده‌ای که چند روز پیش کمال هادیان فر، رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی اعلام کرد. این وعده درحالی یکسال زودتر داده می‌شود که هنوز وعده محمد رضا نعمت‌زاده، وزیر سابق صنعت و معدن که گفته بود تولید پراید به‌دلیل الزام به رعایت برخی استانداردها در سال ۹۷ خود به خود متوقف خواهد شد، از یادها نرفته است. با وجود آنکه مسئولان سایپا از کاهش حدوداً ۳۸ درصدی تولید پراید در سال ۹۷ نسبت به سال ۹۶ خبر داده‌اند، اما تولید ۱۳۸ هزار و ۸۸۴ دستگاه پراید اجازه نداد تا عنوان پر تیراژ‌ترین در این سال هم از این خودرو حاشیه ساز گرفته شود. خودرویی که حدوداً ۲۵ سال است با تردد در خیابان ها و جاده‌های کشور، عنوان پر فروش‌ترین و البته با کسب ۳۴ درصد از آمار جان باختگان و مجروحان حوادث رانندگی طی ۱۱ سال اخیر، عنوان پر تصادف ترین‌ها را هم به‌نام خود ثبت کرده است.
خودرویی که در انحراف فرمان و تولید گازهای آلاینده همچنان در رتبه نخست مردودی‌های معاینه فنی قرار گرفته و با وجود آنکه همه می‌دانند شهرتش تا چه اندازه ترسناک است، اما به محض پیش فروش شدن بازهم در صدر علاقه‌مندی‌های ایرانیان قرار می‌گیرد. سؤال این است چرا خودرویی که در کشورهای تولید‌کننده (امریکا و سپس کره) تنها ۳ سال برای تردد دوام آورد، حالا بیش از ۲ دهه است که در ایران عنوان پر فروش‌ترین را کسب می‌کند؟ خریداران با وجود آگاهی از غیر استاندارد بودن آن، چاره‌ای جز انتخاب پراید ندارند. آنها می‌دانند برای خرید یک دستگاه پراید، باید حدوداً ۴۸ میلیون تومان بسته به وضعیت بازار بپردازند، اما همین مصرف‌کنندگان نمی‌دانند با همین بودجه چگونه می‌توانند از عهده خرید یک خودرو با استاندارد و با ایمنی بالا بر بیایند. بنابراین باید پرسید اگر شماره‌گذاری پراید متوقف شود، چه خودرویی جایگزین آن خواهد شد؟ خودرویی که در شرایط تحریم و وضعیت فعلی بازار قطعات بتواند هم از نظر قیمت با پراید رقابت کند و هم از نظر ایمنی و استاندارد در رده خودروهای با کیفیت تعریف شود.
چنین خودرویی آیا می‌تواند به بازار رقابتی ارزان قیمت‌ها وارد شود؟ با وجود آنکه «توقف شماره گذاری» همچنان خبر مهم این روزهای بازار خودرو محسوب می‌شود، اما هنوز خبری از خودرو جایگزین نیست و این یعنی فعلاً هیچ کس نمی‌داند برگ برنده بعدی در دست کدام خودروساز یا کدام شرکت خواهد بود. البته برخی گمانه زنی‌ها، رنو کویید تولید هند را یکی از جایگزین‌های اصلی پراید معرفی می‌کردند که آنهم با خروج رنو از ایران بعد از تحریم‌ها منتفی شد و حالا تیبا یکی از جدی‌ترین گزینه‌های پیش رو خواهد بود. بحثی که تاکنون به‌صورت رسمی تأیید نشده است.
رئیس پلیس راهور ناجا با بیان اینکه خواستار توقف تولید پراید برای سال آینده شده ایم، به «ایران» می‌گوید: در سال ۹۷، ۱۷ هزار و ۱۳۸ نفر در جاده‌ها و شهرها بر اثر تصادف جان باخته‌اند که این منهای ۳۶۵ هزار معلول و مجروح این حوادث است، اگرچه نسبت به ۱۳ سال گذشته که آمار جان باختگان ۲۷ هزار نفر بود، شرایط بهتر شده و دولت ها نیز توجه بیشتری به این حوزه داشته‌اند، اما همچنان هم باید تلاش بیشتری کرد، چراکه کافی نیست.
سردار سیدکمال هادیانفر با اشاره به کاهش آمار تصادفات در سال ۹۶ می‌گوید: افزایش نرخ بنزین و کاهش سفرها، تشدید مجازات‌های بازدارنده، ورود خودروهای خارجی و افزایش ضریب ایمنی از جمله دلایلی بودند که آمار جان باختگان را کاهش دادند، اما متأسفانه ۳۴ درصد از افرادی که در این ۱۱ سال، جان خود را از دست داده‌اند، صاحب خودرو پراید بوده‌اند که همین موضوع موجب شد تا خواستار توقف شماره‌گذاری پراید در سال آینده شویم. هم‌اکنون قیمت بنزین از آب هم ارزان تر است و قانون بازدارندگی لازم را ندارد. توقف واردات خودروهای خارجی و ایمن نبودن خودروهای داخلی هم مزید بر علت شده است.
مخالفت با تولید پراید به سال‌ها پیش بر می‌گردد. سازمان محیط زیست شاید پیشرو‌ترین سازمانی باشد که در این زمینه مخالفت خود را با تولید و شماره‌گذاری پراید بارها اعلام کرده است. اما آن‌طور که محمد درویش، فعال محیط زیست به «ایران» می‌گوید در هیچ مقطعی زور محیط زیستی‌ها به توقف تولید و شماره‌گذاری پراید نرسیده است و این خودرو با وجود همه شعارها و تهدید‌ها هر سال تولید شده و اتفاقاً پر فروش هم بوده است. «پراید از نظر زیست محیطی نتوانسته استاندارد یورو ۴ را کسب کند و همچنان به روال استانداردهای گذشته تولید می‌شود.»
این حرفی است که محمد درویش می‌زند و تأکید می‌کند که سازمان محیط زیست مخالفت خود را طی ۴-۵ سال اخیر دراین زمینه اعلام کرده است، اما متأسفانه لابی‌های پر قدرت جلوی این کار را گرفته‌اند. این اتفاق درباره موتور‌سیکلت‌ها هم افتاده است، سازمان محیط زیست تلاش های زیادی برای از رده خارج کردن آنها از خط تولید انجام داده است، اما مخالفت‌ها بیشتر نمایشی بوده است. به گفته او، نیروی انتظامی سال‌هاست که می‌خواهد جلوی شماره‌گذاری پراید را بگیرد، اما همیشه در گام آخر با اعلام فرصت دوباره، جلوی این کار به نوعی گرفته شده است. درحالی‌که اگر قرار باشد، جلوی اقدامی را بگیرند، با قاطعیت وارد می‌شوند و کار را پیش می‌برند. آنها همین حالاهم می‌توانند جلوی پلاک‌گذاری پراید را بگیرند!
درویش اما به این سؤال که کدام خودرو می‌تواند تأییدیه سازمان محیط زیست را گرفته و جایگزین پراید شود، پاسخ متفاوتی می‌دهد: «همین الان در تهران ۷ برابر ظرفیت معابرتهران، خودرو وجود دارد و این درحالی است که طی ۱۰ سال اخیر، میزان استفاده مردم از حمل و نقل عمومی کاهش یافته است. چرا باید مردم ۲۲ میلیون ساعت از عمرشان را در ترافیک هدر بدهند، ارزش این ساعت‌ها در سال، ۲۰ هزار میلیارد تومان می‌شود! پس راه حل جایگزین کردن نیست که اتفاقاً باید دیگر خودرویی تولید نشود.»
«خودروی پر تیراژ تولید داخل» از نظر ایمنی بیشترین آمار مردودی‌ها را در آزمون‌های مراکز معاینه فنی کسب کرده است. مدیرعامل ستاد مرکزی معاینه فنی خودروهای تهران به «ایران» می‌گوید که پراید رتبه اول مردودی از انحراف فرمان که نشان‌دهنده جلوبندی ضعیف خودرو است را به خود اختصاص داده است.
به‌گفته سید نواب حسینی‌منش، از ابتدای سال گذشته تاکنون بیش از ۲ میلیون و ۴۰۰ هزار خودرو برای دریافت برگه معاینه فنی به مراکز ۱۴گانه شهر تهران مراجعه کرده‌اند که ۲۷.۷ درصد مراجعات به مراکز معاینه فنی شهر تهران مربوط به خودرو پراید بوده است. ۹ درصد از خودروهای پراید مراجعه‌کننده بیش از یک ایراد داشته‌اند که بر اساس آمار پس از انحراف فرمان، درصد مردودی پرایدهای مدل ۸۴ به بالا از تست آلایندگی ۱۷ درصد و میزان آلایندگی خودرو پراید مدل ۸۴ به پایین ۴۸ درصد است.
او تأکید می‌کند: مردودی پرایدها در تست ناهمراستایی چرخ‌ها ۱۰.۵ درصد، در تست ترمز ۶ درصد و در تست کمک‌فنر ۵.۷ درصد است.
چرا با پراید نمی‌توان خداحافظی کرد؟
هادیانفر با بیان اینکه متأسفانه پراید ایمنی کافی را ندارد، اظهار کرد: ما گزارش هایی را به شکل مکتوب و همراه با مستندات به وزیر صنعت، معدن و تجارت ارسال کردیم و حضوری هم جلسه‌ای داشتیم. با مدیرعامل شرکت سایپا هم جلسه داشتیم و این موارد را منتقل کرده‌ایم و قرار شد با توجه به تعهدی که این شرکت در سال ۹۸ برای فروش داشته از سال ۹۹ اراده بر این شود تا تولید پراید متوقف شود و ما این خودرو را شماره‌گذاری نمی‌کنیم تا خودرویی ایمن‌تر جایگزین شود.
حمیده امینی فرد
- 13
- 1
