نحوه ی شکایت از پلیس و رسیدگی به جرایم آنها

شکایت از پلیس مستلزم پرداخت هزینه است

شکایت از پلیس

از ضابطان دادگستری می توان به پلیس یا ماموران نیروی انتظامی اشاره کرد که برای اعمال وظیفه هایی از سوی بازپرس یا دادستان و هر مرجع قضایی، مامور هستند. این وظایف، شامل گردآوری دلایل و مدارک جرم، دستگیر کردن و پیگرد متهمان و تحقیق کردن درخصوص جرم صورت گرفته است.

پلیس موظف است که در جهت صلح و آسایش شهروندان به آن ها خدمت کند. بنابراین در صورت تخطی مأموران نیرو انتظامی، کلانتری، راهنمایی و رانندگی و … از وظایفشان باید با آن ها برخورد کرد. چنانچه شهروندان ببینند که یک پلیس، مرتکب تخلف شده است باید شکایت خود را از طریق سامانه ۱۹۷ مطرح کنند، تا به صورت ضرب العجل در اسرع وقت به آن رسیدگی شود. در صورت اثبات تخلف با مأمور متخلف برخورد میشود. این نکته را در نظر بگیررید که شکایت شهروندان از پلیس، ثبت و دسته بندی می شود.

جرایم ارتکابی توسط مامورین پلیس یا ضابطان دادگستری

جرایم ارتکابی توسط مامورین پلیس یا ضابطان دادگستری دارای انواع گوناگونی به شرح زیر میباشد :

>> پایمال نمودن حقوق شهروندان:

افراد در برخی از مواقع، به خاطر برخورد بد ماموران انتظامی با آن ها بخصوص حجاب زنان، پوشش جوانان و موتور‌سيکلت ران ها و… گله مند می شوند. چه بسا گاهی اوقات، ماموران بخاطر حجاب بد زنان و دختران، قصد بازداشت آنها را داشته اند که آن مامور به دلیل مقاومت کردنشان، به آن ها توهین یا برخورد فیزیکی کرده است.

با اینکه ماموران انتظامی، اموزش های لازم را در مورد حق شهروندان و حفظ حرمت، بزرگی و آبروی متهم یاد میگیرند ولی در برخی از موارد، حق فرد را زیر پا می گذارند. بهتر است بدانید که ماموران انتظامی و ضابطان به هیچ وجه حق ندارند که حقوق شهروندان را زیر پا بگذارند و انجام چنین کاری یک جرم، تلقی میشود و برای آن ها مجازات در نظر گرفته میشود.

>> افشا نمودن اطلاعات موضوع پرونده توسط ماموران:

مامورین انتظامی، این اجازه را ندارند که اطلاعات پرونده نظیر نام متهمین و یا شاکی، اسامی مطلعین، محل اقامت و سایر اطلاعات پرونده را جز در مواردی که قانون مقرر کرده، افشا کنند و چنین تخلفی، موجب محکومیت انتظامی می شود.

مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی یکی از راههای شکایت از پلیس میباشد

>> تهدید و شکنجه متهم توسط مامور:

مامورین انتظامی و ضابطین دادگستری، مجوز انجام برخی از کارها را در حین بازجویی های خود ندارند که از این کارها می توان به حق اجبار یا تهدید متهم، طرح سوالات اغفال کننده، استفاده از کلمت توهین آمیز و سوالات خارج از موضوع اتهام اشاره کرد. توجه داشته باشید که محاکم به اظهاراتی که متهم برای شکنجه و تهدید و اجبار مینماید، هیچ اعتنایی نمیکند.

>> بازداشت غیر قانونی و بدون مجوز اشخاص:

در جرائم غیر مشهود، ضابطان دادگستری مجوز بازداشت متهم، بدون کسب نظر از دادستان را ندارند. مدت زمان بازداشت متهم در جرائم مشهود نباید بیش از ۲۴ ساعت شود.

>> ورود بدون مجوز به منزل اشخاص:

مامورین انتظامی و ضابطین دادگستری، بدون مجوز مقام قضایی، مجوز کارهایی ازجمله ورود به منازل، اماکن تعطیل و بسته و تفتیش آن ها، بازرسی اشخاص و اشیاء را ندارند و تنها در صورتی میتوانند چنین کاری را انجام دهند که جرم مشهود باشد.

>> گرفتن مدرک از اشخاص بدون داشتن ضرورت:

مامورین انتظامی و ضابطین دادگستری نباید در مواقع غیر ضروری، مدارکی را از اشخاص بگیرند.

>> پاسخ ندادن به موقع به مراجعان و بی توجهی و عدم پیگیری شکایات:

درصورتی که مامورین انتظامی و ضابطین دادگستری بموقع به مراجعانشان پاسخ ندهند و شکایات را پیگیری نکنند؛ مرتکب تخلف میشوند.

>> دریافت رشوه و یا پیشنهاد دادن آن به افراد:

یکی از جرائم ارتکابی مامورین انتظامی و ضابطین دادگستری اینست که از افراد، رشوه بگیرند یا به آن ها چنین پیشنهادی را بدهند.

>> دخالت بدون مجوز در پرونده اعم از تغییر موضوع آن و یا کم و زیاد کردن اوراق آن:

چنانچه مامورین انتظامی و ضابطین دادگستری در یک پرونده بدون داشتن هیچ مجوزی دخالت کنند و در موضوع و محتوای آن تغییراتی اعمال کنند؛ مرتکب تخلف شده اند.

راه های مناسب برای طرح شکایت از ماموران یا ضابطان

در ادامه انواع راه‌های شکایت کردن از ماموران انتظامی شرح داده شده است:

* سامانه بازرسی ناجا با شماره ۱۹۷:

افراد شاکی از پلیس می توانند ، شکایت خود را از طریق سامانه ۱۹۷ ثبت کنند. سامانه ۱۹۷ در سطح کشور با هدف نظارت بیشتر بر عملکرد کارکنان و مأموران نیروی انتظامی نظیر پلیس ۱۱۰، فتا، پلیس راهنمایی و رانندگی و … فعالیت خود را به صورت جامع انجام میدهد. تمامی شکایت مربوط به پلیس در سامانه ۱۹۷ به صورت فوری در اسرع وقت، بررسی میشود. جالب است بدانید که عملکرد کارکنان پلیس توسط ۴۲ تیم بازرسی بر طبق گزارشات مربوط مردمی بررسی میشود تا مأموران پلیس، وظایف خود را به نحو احسن انجام دهند. افراد با مشاهده ی هرگونه تخلف از ماموران انتظامی می توانند به سامانه بازرسی ناجا، قضیه را اطلاع دهند.

* سامانه حفاظت اطلاعات ناجا به شماره ۱۱۶:

سامانه ای که برای بررسی تخلفات ماموران اختصاص داده شده است؛ سامانه حفاظت اطلاعات نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران میباشد و مجموعه های تحت نظر ناجا را دارد ولی این نهاد، وظایف مهم تر و سخت تری دارد.

در نظر داشته باشید که مقام رهبری به طور مستقیم بر نهاد حفاظت اطلاعات ناجا نظارت دارد و یک مجموعه ی مستقل از نیروی انتظامی می باشد و وظیفه ی نظارت امنیتی بر روی سازمان ناجا را بر عهده دارد.

شکایت از پلیس از طریق سامانه ۱۹۷امکانپذیر است

* مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی:

یکی دیگر از مراکزی که افراد میتوانند از مامور پلیس، شکایت کنند؛ دفاتر خدمات الکترونیک قضایی است.

* طرح شکایت در دادسراهای عمومی:

شما می توانید به دادسرای نزدیک محل وقوع جرم بخاطر جرم هایی مثل توهین و فحاشی و همچنین ضرب و شتم ماموران انتظامی یا ضابطان دادگستری بروید و آن جرم را طی تنظیم دادخواست و یا به شکل شفاهی اعلام کنید.

مجازات جرایم ارتکابی توسط مامورین پلیس

درصورت بروز تخلفاتی از مامورین انتظامی نظیر نقض حقوق شهروندی، ضرب و شتم، توهین و فحاشی، بازداشت غیر قانونی و تهدید و شکنجه، باید به موجب ماده( ۵۷۰) قانون مجازات اسلامی، علاوه بر محکومیت های انتظامی در مشاغل حکومتی بمدت یک تا پنج سال محروم شوند و همچنین از دو ماه تا سه سال به حبس محکوم شوند.

اگر مامور انتظامی، مرتکب توهین به کسی شود برطبق ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی باید مجازات شود. در صورتی که ماموری، اشخاص دخیل در پرونده را برخلاف وظایفش مورد ازار و ضرب قرار دهد باید دیه ببپردازد و همچنین محکوم به حبس میشود.

مدارک لازم برای ثبت شکایت

هیج مرجع ثابت و مشخصی برای شکایت از پلیس راهور وجود ندارد و مرجع صالح باتوجه به نوع تخلف، تعيين می شود. لذا برای هر مرجعی به مدارک متفاوتی نیاز است. البته برخی از مدارک در همه ی مراجع به صورت مشترک، ارائه میشود که عبارتند از:

> اصل کارت شناسایی ملی راننده

> اصل سند مالکیت خودرو

> کارت شناسائی وسیله نقلیه

> فرم های مربوطه که در مراجع صالح باید تکمیل کنید

هزینه ثبت شکایت

هر فردی برای شکایت کردن از اشخاص حقیقی یا حقوقی باید هزینه ای را بپردازد. هزینه ی ثبت شکایت، باتوجه به موضوع دعوا و مرجع صالح، تعیین میشود.

سامانه حفاظت اطلاعات ناجا به شماره ۱۱۶یکی از راههای شکایت از پلیس میباشد

گردآوری: بخش جامعه سرپوش