کشورهای دیگر برای مبارزه با آلودگی هوا چه می کنند؟

حدود ۶۰ سال گذشته روزنامه های لندن در مورد شرایط شهر مطالبی نوشتند که بسیار به میزانسن فیلم های وحشتناک مشابهت داشت. آن ها نوشتند که به علت « مه دود» عظیمی که این شهر را فرا گرفته مأموران کفن و دفن از تمام شدن تابوت ها خبر داده اند و تمامی گل های گل فروشان فروخته شده است. ۱۳هزار نفر در این مه دود مرگبار به دلیل عارضه های تنفسی جانشان را از دست دادند.

طبق یک تحقیق تازه که در نشریه پزشکی« لنست» انتشار داده شده است، ميزان مرگ ومیر ناشی از آلودگی هوا از تلفات جنگ ها بیشتر است. این دوران در کشور خودمان هم با آلودگی زیاد هوا روبرو هستیم. معمولاً با سرد شدن هوا بیش از آن که نگران سرما خوردگی باشیم، نگران آلودگی هوا و بیماری های ریوی و تنفسی خواهیم بود.

بحران الودگی هوا بیش از دو دهه گریبان مردمان کلان شهرها را گرفته است تا جایی که چند روز قبل تهران بابت وجود بی اندازه آلاینده ها برای چندین ساعت آلوده ترین شهر دنیا شده بود ولی در این بین هر ساله به غیر تعطیلی مدرسه ها و افزایش محدودیت های ترافیکی تدبیر دیگری اندیشیده نمی شود و گویا راه حل شهردار تهران هم چیزی جز آرزوی امدن باد برای بهتر شدن شرایط هوا نیست!

در این بین، بعضی کشورها با سیاست گذاری های علمی به پایش مستمر و گردآوری داده های موردنیاز برای برطرف شدن مشکل الودگی هوا روی آوردند و بر بستر یک ساختار قانونی مناسب که تضمین اجرایی هم داشت، برنامه های کاهش آلایندگی را شروع کردند و در این راه با بهره از تجربه های کشورهای ديگر که در زمینه مبارزه با آلودگی هوا الگوهایی موفق و پیشتاز بوده اند، توانستند به موفقیت هایی باارزش در کنترل آلایندگی دست یابند. حال در ادامه می خوانید که آنها چه نموده اند که ما یا نمی توانیم انجام دهیم یا اراده ای برای انجامش نداریم.

پکن، چین

ابتکار در مهار آلودگی

احتمالا باورتان نشود ولی زمانی پکن و تهران در ميزان آلودگی هوا با یکدیگر رقابت داشتند، تا این‎که حدود شش سال قبل ،« طرح برگشت آسمان آبی» در شهرپکن اجرا گردید و شاخص جهانی پکن طی سه سال پیش از رده چهلمِ آلوده‎ترین شهرهای دنیا به ۱۸۷ رسید. دولت کشور چین علاوه بر تعطیلی یا نصب فیلترهای ضد دود در اکثر صنایع آلاینده از سالها پیش، با ترغیب مردم پکن به کاشت گیاهان روی پشت بام خانه ها کار ساده ای را برای پاک سازی هوای الوده شروع نموده بود. راهکار دیگری که عجیب بنظر میرسد ، پرتاب یون های نقره به ابر ها برای تولید کریستال های یخ و ایجاد بارش به صورت برف یا باران است. استفاده و ساخت اسمان‌خراش های بسیار بلند و پاشیدن آب از ارتفاع به آسمان راهکار ديگر چینی هاست. آخرین راهکار مبتکرانه در کشور چین یک جاروبرقی مکنده هواست که میتواند ذرات گردوغبار و آلودگی موجود در آسمان را بمکد و هوا را پاک کند. کشور چین برای کاهش آلودگی هوا در پنج استان این کشور با اختصاص پاداشی به ارزش پنج میلیارد یوآن( معادل ۸۱۶ میلیون دلار) در تلاش است تا آلودگی هوا را مهار کند.

مکزیکوسیتی، مکزیک

توجه به حمل و نقل عمومی

نمی شود از تجربه های جهانی موفق در مبارزه با آلودگی هوا صحبت کرد و نامی از مکزیکوسیتی به میان نیاورد. سال ۱۹۹۲ این شهر آلوده ترین شهر دنیا بود. معروف است که در این شهر بخاطر آلودگی، پرندگان موقع پرواز می مردند. از ۳۶۵ روز سال ۳۳۰ روز آن شاخص آلاینده ها فراتر از حد استاندارد بود. ولی امروز در بین ۱۰ شهر نخست آلوده دنیا هم نیست. مکزیک با سرمایه ۹.۳میلیارد دلاری پالایشگاه هایی برای تولید سوخت با گوگرد پائین راه اندازی کرد. با الگوگرفتن از اتوبوسرانی سریع در کلمبیا،« متروباس» را راه انداخته اند که علاوه بر افزایش حجم مسافران در اتوبوس، آلودگی بسیار کمتری دارد. کارخانه ها و مراکز صنعتی ناگزیر شدند اطراف شهر را ترک کنند و به منطقه های دورتر بروند. با پرداخت وام، خودروها و تاکسی های فرسوده با روالی مرتب معاوضه شدند. متروی مکزیکوسیتی خيلي سریع با کمک الزامی تمامی بخش ها راه اندازی گردید و اکنون ۱۲ خط دارد.

دهلی نو، هندوستان

اجرای طرح زوج و فرد و پشتیبانی از خودروهای هیبریدی

هندی ها برای گریز از آلودگی تعدادی قانون وضع کردند؛ کاهش تردد خودروهای تک سرنشین و فرسوده، دور کردن صنایع آلاینده به پیرامون شهر و ممنوعیت فروش بعضی خودروهای دیزلی در پایتخت. در گام بعدی استفاده از اتوبوس شهری در هند رایگان و برای ورود خودروهای شخصی به نقاط اصلی شهر دهلی و دیگر شهرهای آلوده، طرح زوج و فرد ایجاد شد. اما احتمالا گره گشاترین برنامه هند سرمایه گذاری روی خودروهای هیبریدی بود.

لندن، انگلیس

عوارض ورود به مرکز شهر

از فوریه ۲۰۰۳ افرادی که می خواهند با ماشین وارد منطقه های مرکزی لندن شوند باید مبلغی را بعنوان عوارض پرداخت کنند. بررسی ها نشان می دهد استفاده از این روش باعث کاهش حجم ترافیک و آلودگی کم تر هوا شده است. معاوضه وسایل حمل و نقل عمومی آلاینده با اتوبوس های با ظرفیت بیشتر و آلایندگی کم تر هم من جمله برنامه های اجرا شده در لندن است. یکی ديگر از گام های برداشته شده در این شهر برای کاهش آلودگی، بهره گیری از خودرو های فشرده کننده گرد و خاک روی سطح جاده هاست. این دستگاه ها با حرکت روی سطح خیابان های شهر، گرد و خاک موجود روی آنرا برمی دارند و به این شکل از وارد شدن آن به هوا جلوگیری می کنند. سیاست های تشویقی دولت برای خرید و استفاده از خودروهای برقي هم یکی ديگر از اقدامات انجام شده است.

سئول، کره جنوبی

استفاده از فیلتر دوده

سئول نیمی از بودجه خود را از ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۴ صرف این کرد که حدود ۱۴۰ هزار خودروی دیزلی را به فیلترهای دی پی اف که آلایندگی را به ميزان چشمگیر کاهش می‌دهند مجهز کند، آن هم نه با هزینه مالک ماشین که با هزینه شهرداری سئول و دولت کره.

نیویورک، آمریکا

نوسازی خودروهای فرسوده

این شهر در سال ۱۹۶۳، با وارونگی هوا تعداد بسياري از مردمش را از دست داد ولی از سال ۲۰۰۰ به بعد حتی یک بار هم در شرایط هشدار قرار نگرفت. از مهم ترین اقدامات در این زمینه یارانه دهی به خودروهای فرسوده بود. برای نمونه از سال ۱۹۹۸ تا ۲۰۱۰، با ۷۰ میلیون دلار، ۲۵ هزار ماشین نوسازی شد.

پاریس، فرانسه

افزایش مسیرهای دوچرخه سواری

شهرداری پاریس اراده جدی دارد برای مبارزه با آلودگی هوا در پنج سال آينده مسیرهای ویژه دوچرخه در شهر را گسترش دهد و ۱۰ هزار پارکینگ دوچرخه بسازد. برای این منظور ۱۵۰ میلیون یورو هزینه خواهد شد. آلودگی هوای پاریس در ماه مارس آنقدر بود که شهرداری طرح تردد زوج و فرد خودروها را در مرکز شهر به اجرا گذاشت.

منابع:ترجمان، خبرگزاری صدا و سیما، ایرنا، همشهری آنلاین و الف