تعلیم و آموزش بخش مهمی از منشور جهانی حقوق کودکان است، چرا که دانایی، مهارت و بصیرت را برای افراد به ارمغان می‌آورد و بازماندگی از تحصیل به هر دلیلی می‌تواند بستری برای افزایش آسیب‌های اجتماعی باشد. اصطلاح بازماندگی از تحصیل برای گروه سنی بین شش تا ۱۷سال به کار می‌رود که یا هرگز به مدرسه نرفته‌اند یا پس از گذر چند سال با ناملایمات و شرایط زندگی مجبور به ترک محل آموزش و تحصیل شده‌اند. کارشناسان حوزه اجتماعی معتقد هستند اگرچه چرخه معضلات در جامعه غیرقابل انکار است، اما باید با بهترین برنامه شرایطی مهیا شود که کودکان بازمانده از تحصیل به چرخه علم‌آموزی و کسب مهارت بازگردند و در این زمینه تکلیف حوزه دولت بسیار سنگین است. آنان بر این باورند که کودکان بازمانده از تحصیل قربانی فقر خانواده یا معضلات دیگری هستند که خودشان توان گره‌گشایی از این مشکلات را ندارند و مداخلات هدفمند و آگاهانه در حل این معضلات از سوی نهادهای حمایتی و آموزشی امری ضروری است. کودکانی که توان تامین هزینه تحصیل را ندارند مجبور هستند برای تامین مخارج زندگی کار کنند و از درس خواندن منصرف شوند، این کودکان ممکن است در فرآیند کسب درآمد طعمه آسیب و سوء استفاده‌هایی شوند که به‌دلیل ضعف مهارت و تجربه قادر به تشخیص آن نیستند.
کارشناسان معتقدند که برای جلوگیری از بازماندگی کودکان از تحصیل و جلوگیری از بروز مشکلات اجتماعی در جامعه و حضور دانش‌آموزان در محیط‌های آموزشی و تربیت نیروی انسانی کارآمد برای جامعه باید با بهره‌گیری از ظرفیت سایر دستگاه‌های اجرایی در کنار آموزش و پرورش زمینه حضور بچه‌ها در مدارس و محیط‌های آموزشی فراهم شود. با وجود این، اصل ۳۰ قانون اساسی بر رایگان و اجباری‌بودن تحصیل تا پایان دوره متوسطه برای همه کودکان و اصل ۲۸ پیمان نامه حقوق کودک بر فراهم کردن امکانات آموزشی برای کودکان تاکید دارد، کودکان بازمانده از تحصیل واقعیت خاموشی هستند که نمی توان آنها را نادیده گرفت. شهریور سال گذشته روانشناس خانواده و کودک در مرکز آموزش و پرورش استان مرکزی در این مورد گفت: آموزش و پرورش به‌عنوان گسترده ترین دستگاه فرهنگی کشور و مهمترین نهاد اجتماعی، نقش تعیین‌کننده در آموزش جامعه پذیری و اجتماعی کردن افراد برعهده دارد و بر اساس قوانین جاری کشور باید خدمات آموزشی و پرورشی برای همه در این نهاد اجتماعی یکسان و عادلانه باشد.
محسن صفایی افزود: کسب مهارت و آموزش در آموزش و پرورش تنها به بحث خواندن و نوشتن ختم نمی‌شود، بلکه در آموزش طیف وسیعی از باورها، مهارت‌ها و جامعه‌پذیری افراد نقش ایفا می‌کند که نداشتن این مهارت‌ها کودک و نوجوان را در معرض آسیب قرار می‌دهد. او ادامه داد: کودکان واجب‌التعلیم ممکن است به دلایل نواقص جسمی و ذهنی از تحصیل باز بمانند که این افراد می‌توانند در نظام آموزش و پرورش استثنایی کسب علم و مهارت کنند و نقش خانواده و والدین برای استمرار آموزش کودک و تلاش برای پیشگیری از بازماندگی تحصیل برجسته است. صفایی گفت: گاهی کودکان قربانی فرهنگ و باورهای نادرست خانواده‌ها بوده و از تحصیل باز می‌مانند که مهمترین دلیل محرومیت این بچه‌ها از تحصیل محرومیت و فقر اقتصادی و فرهنگی خانواده است و اغلب این کودکان در شرایط طاقت‌فرسا و با مناسبات خارج از سنشان دست به گریبان هستند و مجبورند زودهنگام تن به کار دهند و در شرایط غیرقانونی و با حلقه‌ای از خطرهای در کمین دست و پنجه نرم کنند. به گزارش ایرنا، او خاطر نشان کرد: آموزش و پرورش برای جلوگیری و کاهش بازماندن کودکان از تحصیل تلاش داشته است در مناطقی که مدرسه وجود ندارد برای حضور بچه‌ها در مدارس زمینه رفت‌و‌آمد این افراد به شهر و یا حضور آنان در مدارس شبانه‌روزی فراهم شود.
جذب ۳۳هزار و۸۰۰ کودک بازمانده از تحصیل
آبان سال گذشته معاون آموزش ابتدایی وزیر آموزش و پرورش گفت: یکی از برنامه‌های ما پوشش تحصیلی کودکان بازمانده از تحصیل است به‌طوری که ۳۳هزار و ۸۰۰ نفر بازمانده از تحصیل جذب مدارس شده‌اند. همچنین جذب کودکان فاقد هویت از جمله کارهای بزرگی بود که انجام شد. به گزارش مرکز اطلاع‌رسانی و روابط عمومی وزارت آموزش و پرورش، رضوان حکیم‌زاده با بیان اینکه در نظر داریم مدارس شبانه‌روزی را برای دانش‌آموزان عشایر توسعه دهیم، گفت: در این راستا پیگیری‌های لازم را انجام دادیم تا دختران مجبور به ترک تحصیل نشوند.
تحصیل دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل از راه دور
دی سال گذشته مدیر آموزش از راه دور وزارت آموزش‌وپرورش با اشاره به اینکه دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل در مدارس آموزش از راه دور جذب خواهند شد، گفت: تلاش می‌کنیم از ظرفیت مدارس آموزش از راه دور در قالب خرید خدمات برای پوشش تحصیلی دانش‌آموزان استفاده کنیم. گودرز شاهمرادی درباره آموزش‌های الکترونیک اظهار کرد: در تلاش هستیم آموزش الکترونیک به‌ویژه در دوره پیش دانشگاهی در مناطق کمتر توسعه یافته اجرا شود. او افزود: هم‌اکنون این سوال مطرح است که در مواقعی مانند آلودگی هوا چه کار کنیم مدارس تعطیل نشوند، چرا که این تعطیلی‌ها می‌تواند وقفه‌ای در جریان آموزش ایجاد کند؟ به همین دلیل آموزش‌های الکترونیک می‌تواند در این رابطه کمک کند. مدیر آموزش از راه دور وزارت آموزش‌وپرورش گفت: یکی از اولویت‌های ما افزایش پوشش تحصیلی دانش‌آموزان است. در گذشته تصمیماتی در شورای عالی آموزش‌وپرورش در چند مصوبه اتخاذ شد و از سوی دیگر، محدودیت منابع باعث شد در جذب دانش‌آموزان لازم‌التعلیم موفق نباشیم، اما تلاش می‌کنیم از ظرفیت مدارس آموزش از راه دور در قالب خرید خدمات برای پوشش تحصیلی دانش‌آموزان استفاده کنیم. شاهمرادی ادامه داد: یک‌هزار و ۶۱۵ مدرسه آموزش از راه دور در کشور فعال است و در نیمسال اول سال گذشته ۱۷۵هزار نفر و نیمسال دوم ۱۵۸هزار نفر را جذب کردیم و امسال ۱۷۲هزار نفر را تحت پوشش قرار دادیم، در گذشته میانگین حضور دانش‌آموزان در مدارس کمتر بود و در زمانی دو سوم مدارس آموزش از راه دور کمتر از ۵۰ دانش‌آموز داشتند، اما هم‌اکنون دو سوم مدارس بالای ۱۰۰ دانش‌آموز دارند اما تعداد قابل قبول ۳۰۰ نفر است.
۲۰هزار کودک بازمانده از تحصیل در سیستان
هفته گذشته معاون رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: ۱۳۶هزار کودک بازمانده از تحصیل در کشور وجود دارد. احمد میدری با اشاره به اینکه یکی از مهمترین برنامه های این وزارتخانه ساماندهی کودکان بازمانده از تحصیل است، گفت: بیش از ۱۳۶هزار کودک بازمانده از تحصیل در کشور وجود دارد که ۲۰هزار از این تعداد در استان سیستان‌و‌بلوچستان زندگی می کنند. او گفت: درصدد هستیم با همکاری بهزیستی و کمیته امداد کودکان بازمانده از تحصیل ساماندهی شوند و تحصیل خود را ادامه دهند. به گزارش مهر، او عنوان کرد: بحث ساماندهی کودکان کار نیز به‌دلیل اینکه هم تحصیل و هم کار می کنند،بسیار دشوار است.
- 12
- 6
