روزنامه پیام ما نوشت: پس از صدور احکام عجیب‌‌وغریبی برای «آزاده صمدی»، با عنوان «جریحه‌دار کردن عفت و اخلاق عمومی از طریق در معرض انظار عمومی قراردادن وضعیت و حالت بی‌حجاب خود و نهایتا انتشاریافتن آن تصویر در فضای مجازی» از سوی دادسرای فرهنگ و رسانه و حکمی دیگر برای «افسانه بایگان» به دلیل استفاده از کلاه، صدور حکمی عجیب برای «سعید روستایی» واکنش‌برانگیز شد. کارگردان فیلم «برادران لیلا»، با حکمی با مستند «ساخت و پخش فیلم «برادران لیلا» در جشنواره کن» مواجه شد. روستایی به ۶ماه حبس تعزیری محکوم شده بود، که یک‌بیستم آن قابل اجرا و مابقی به مدت ۵ سال تعلیق شده است. حکمی که حالا دیروز «بابک پاک‌نیا»، وکیل دادگستری در صفحه شخصی خود از تایید آن خبر داد.
تایید با حذف دو مورد
در متن حکم سعید روستایی آمده بود: «شعبه ۲۶ دادگاه انقلاب تهران، سعید روستایی، کارگردان فیلم «برادران لیلا» را به ۶ماه حبس تعزیری محکوم کرد، که یک‌بیستم آن قابل اجرا و مابقی به مدت ۵سال تعلیق شده است، مستند این حکم، ساخت و پخش فیلم «برادران لیلا» در جشنواره کن بوده است. همچنین در این حکم و به‌عنوان تعلیق مراقبتی، آقای روستایی در ایام تعلیق موظف به ۱. خودداری از فعالیت‌های مرتبط با جرم ارتکابی یا استفاده از وسایل موثر در آن در ایام تعلیق ۲. خودداری از ارتباط و معاشرت با اشخاص فعال در عرصه فیلمسازی در ایام تعلیق ۳. گذراندن دوره فیلمسازی با حفظ منافع ملی و اخلاقی در دانشکده صداوسیمای قم به‌میزان ۲۴ساعت در ایام تعلیق‌شده است.»
حالا دیروز «بابک پاک‌نیا» در صفحه شخصی خود در شبکه اجتماعی «ایکس» نوشته است: «علی رغم تقدیم لایحه مستدل، شعبه سی و ششم دادگاه تجدید نظر، حکم بدوی را در خصوص آقایان سعید روستایی و جواد نوروزبیگی در رابطه با ساخت فیلم برادران لیلا تایید کرد.»
او در ادامه گفته که صرفا «حضور در دوره آموزشی در قم» و «عدم معاشرت با هنرمندان» از دادنامه بدوی حذف شده است.
واکنش‌ها و وعده پیگیری
مردادماه امسال پس از منتشرشدن حکم روستایی در فضای مجازی، سیل واکنش‌ها سرازیر شد. کانون کارگردانان سینمای ایران ضمن محکوم کردن این حکم، آن را «عجیب‌ترین حکم تاریخ سینمای ایران» خواند و در بیانیه‌ای نوشت: «فیلمی با مجوز ساخته شده و به فستیوال معتبر جهانی کن رفته، فستیوالی که سال‌هاست سینمای خصوصی و دولتی ایران در آن شرکت می‌کنند. فیلم از این جشنواره جایزه معتبری گرفته و پخش‌کننده خارجی فیلم را منتشر کرده و مردم هم در ایران این فیلم را دیدند و علی‌رغم نظرات متفاوت ارتباط بسیار خوبی با آن برقرار کردند. صدور چنین حکم عجیبی تلاش بیهوده در جهت تحقیر این سینماگر جوان و خوشفکر سینمای ایران است.»
همچنین خانه سینما هم در بیانیه‌ای اعلام کرده بود که «ظاهرا مسابقه صدور احکام توهین‌آمیز که همزمان وهن خود قوه قضاییه است وارد مرحله جدیدتری شده است.»
جامعه صنفی تهیه‌کنندگان فیلم سینمایی در بخشی از بیانیه خود نوشته بود: «سعید روستایی همچون سایر سینماگران در چارچوب نظامات قانونی و رویه‌های معمول دولتی، روایتی را به تصویر درآورده که اگر نقدی و تعبیری و خرده‌ای هم به آن وارد بدانیم باید در محیطی تخصصی و سینمایی آن را مورد مداقه قرار دهیم.»
پس از این صحبت‌ها بود بود که هجدهم شهریورماه جانشین وزارت ارشاد، واکنش نشان داد. آن‌طور که «ایرنا» نوشته «سید محمد هاشمی» درباره صدور احکام مختلف برای بازیگران گفته بود: «واقعا پیگیر این مسئله هستیم و قول هم گرفتیم و همچنان پیگیری می‌کنیم تا به سرانجامی برسد و مساله سعید روستایی و آزاده صمدی را چندین بار پیگیری کردیم.»
پیگیری‌ای که البته سرانجام آن مشخص نشد.
زخم توقیف و قاچاق
انتساب این اتهامات به سعید روستایی در حالیست که اکران «برادران لیلا» از همان ابتدا با حاشیه مواجه بوده. پس از آنکه این فیلم در جشنواره «کن» به نمایش درآمد، سی‌ام خردادماه پارسال اداره نظارت بر عرضه و نمایش فیلم سازمان سینمایی با صدور اطلاعیه‌ای اعلام کرد: «پروانه نمایش فیلم سینمایی «برادران لیلا» به دلیل تخلفات و سرپیچی از مقررات صادر نمی‌شود.» در این اطلاعیه با بیان اینکه «برغم تاکید و تذکرات لازم برای رعایت قانون و با علم و آگاهی تهیه‌کننده و کارگردان نسبت به تبعات هرگونه تخلف، متاسفانه فیلم مذکور بدون هیچگونه همکاری و انجام اصلاحاتی در جشنواره کن به نمایش درآمد»، گفته شده بود به دلیل «شرکت در جشنواره‌های خارجی بدون عبور از مجرای قانونی و اخذ پروانه نمایش، سرپیچی از مقررات و اصرار بر ارائه نسخه اصلاح نشده برغم تعهدات صورت گرفته و استمرار بر تخلف و مداومت بر آن حتی بعد از جشنواره کن و شرکت در جشنواره مونیخ و در نهایت اعلام رسمی کارگردان محترم مبنی بر عدم پذیرش اصلاح فیلم»، این فیلم تا اطلاع ثانوی و تا رفع موانع ایجاد شده، صلاحیت اخذ پروانه نمایش را نخواهد داشت.
روستایی پس از اعلام توقیف فیلمش با انتشار پستی در صفحه کاربری خود در اینستاگرام به این موضوع واکنش نشان داد و نوشت: «برادران لیلا را با خون دل ساختم، با جگر سوخته، برای ساختنش تمام روحم زخمی شد! لطفا بیش از این نسوزانیدم!»
حاشیه‌های مربوط به «برادران لیلا» به همینجا ختم نشد و انتشار نسخه قاچاق آن ضربه بعدی به تهیه‌کننده این فیلم بود. اسفندماه پارسال بعضی منابع از انتشار نسخه دیجیتال و اکران آنلاین فیلم «برادران لیلا» در فرانسه خبر دادند. همزمان با اعلام این خبر بود که نسخه قاچاق و غیرقانونی فیلم «برادران لیلا» در فضای مجازی در ایران منتشر شد. اما واکنش مدیرکل اداره نظارت بر نمایش سازمان این بود که «اینکه فیلمی در پلتفرم‌های خارجی منتشر شود به طور طبیعی وارد شبکه قاچاق خواهد شد. لذا دست‌اندرکاران اصلی فیلم باید خود متوجه این مسئله می‌بودند تا اینگونه خودخواسته موجب انتشار غیرقانونی فیلم نمی‌شدند.»
اما این اولین تجربه سعید روستایی درباره انتشار نسخه قاچاق فیلمش نبود و مردادماه سال ۹۸ فیلم «متری شیش و نیم» به طور قاچاق پس از اکران خود، منتشر شده بود.
تمام احکام عجیب و غریب
حکم «سعید روستایی» تنها حکم عجیب نبود. هرچند که دو مورد آن در مرحله تجدیدنظر حذف شده است اما پاک‌نیا در صفحه شخصی خود نوشته است: «با توجه به نقض اصلی قانونی بودن جرم و مجازات در این پرونده درخواست تجویز اعاده دادرسی تقدیم دیوان عالی کشور خواهد شد.»
پیشتر نیز احکام عجیب و غریب قضایی علیه «آزاده صمدی»، بازیگر سینما و تلویزیون بخاطر مسئله حجاب که باید به روانکاو مراجعه کند و یک زن دیگر در ورامین با اتهام مشابه که بایستی به مدت یک ماه در غسالخانه مرده‌شویی کند، بازتاب وسیعی در افکار عمومی داشت. بعد از آزاده صمدی هم حکم افسانه بایگان واکنش‌برانگیز شد که در جزئیات حکم او هم مراجعه هفتگی به روانشناس به چشم می‌خورد.
تا جایی که رؤسای چهار انجمن روانشناسی و روان‌پزشکی، در نامه‌ای به رئیس قوه‌‌قضائیه به احکامی که علیه یکی، دو هنرمند مشهور به‌اتهام بی‌حجابی و بدپوششی صادر شده بود، اعتراض کردند و استفاده از عناوین تشخیصی روانشناسی برای برچسب‌زدن به رفتارهای این هنرمندان را سوءاستفاده از روانشناسی و روان‌پزشکی دانستند.
- 16
- 1
