فصل دوم سریال «ونزدی» حسابی روی شخصیت‌های فرعی مانور می‌دهد

دیجی کالا | فصل اول سریال «ونزدی» (Wednesday) با موفقیت بی‌سابقه‌ی خود، توانست در سال ۲۰۲۲ به پدیده‌ی دنیای استریمینگ تبدیل شود و ثابت کند در دنیای آدم‌معمولی‌‌ها، مطرودین و هیولاها طرفدار کم ندارند. پرواضح است که نتفلیکس به‌سرعت ساخت فصل دوم را کلید زد. فصل دومی که حالا و بالاخره بعد از سه سال از راه رسیده؛‌ البته فعلا فقط چهار اپیزود ابتدایی آن! با اینکه فصل دوم «ونزدی» همچنان بازنمایی نابی از سبک گوتیک تیم برتون و قدرت جنا اورتگا در نقش ونزدی ارائه می‌دهد، اما آیا هشت اپیزود ناقابل از همان «ونزدی» آشنا، چیزی هست که ارزش سه سال صبر کردن را داشته باشد؟

در نقد فصل دوم سریال «ونزدی» به استراتژی نتفلیکس و پلتفرم‌های مشابه در سریال‌سازی می‌پردازم که شاید زنگ خطری برای دنیای استریمینگ باشد.

نقد فصل دوم سریال «ونزدی»؛ بازگشت به نورمور

فصل دوم «ونزدی» با بازگشت قهرمان عبوس و گوشت‌تلخ ما (جنا اورتگا) به آکادمی نورمور آغاز می‌شود. خلاف فصل گذشته، که ونزدی «مطرودی بین مطرودین» بود، حالا دخترک به‌عنوان ناجی نورمور کلی طرفدار پیدا کرده که حسابی تحسین‌اش می‌کنند؛ از همکلاسی‌هایی مثل اگنس (ایوی تمپلتون)، که آتش عشق دوآتشه‌اش به ونزدی دامن اینید (اما مایرز) را هم می‌گیرد، تا مدیر تازه‌ی آکادمی، بری دورت (استیو بوشمی) که ظاهر غلط‌انداز و باطن حیله‌گری دارد. در کنار ونزدی، برادرش پاگزلی (آیزاک اوردونز) هم به نورمور آمده و در استفاده از توانایی‌های الکتریسیته‌اش خلاقیت به خرج می‌دهد؛ خلاقیت‌هایی که فقط یک موردش شامل زنده کردن اجساد است!

ونزدی، که تمام تابستان مشغول نوشتن کتاب و بهبود قدرت‌های روانی‌اش بوده، در نورمور پیشگویی‌هایی دریافت می‌کند که از مرگ وحشتناک اینید خبر می‌دهند؛ اما این قدرت‌های روانی که ابزار ونزدی برای حل معماهاست ، به طرز عجیبی از او گرفته می‌شوند و دیگر خبری از کتاب گودی آدامز هم نیست که به کمک ونزدی بیاید. همزمان، نامه‌هایی تهدیدآمیز و چهره‌هایی شنل‌پوش در مسیر ونزدی قرار می‌گیرند که او را به یافتن استاکر شخصی‌اش سوق می‌دهد. قتل چندنفر، از جمله کارآگاه خصوصی کارل بردبری و کلانتر سابق گلپین به دست کلاغ‌ها، ونزدی را به سمت رمز و راز تازه‌ای می‌برد و پایش را به مرکز نگهداری از بیماران روانی باز می‌کند که تایلر/هاید (هانتر دوهن) و مرلین ثورنهیل (کریستینا ریچی) در آن تحت مراقبت هستند؛ دو شرور فصل پیشین که حسابی ونزدی و آکادمی نورمور را به دردسر انداختند و تا پایان فصل دوم، با فرار از بیمارستان معلوم نیست چه آشوبی در اپیزودهای بعد به پا خواهند کرد.

در این زمان که ونزدی برای حل معمای استاکر و کلاغ‌ها دست به کار شده، مدیر نورمور سراغ بیانکا (جوی ساندی) می‌رود تا مادر ونزدی، مورتیشا (کاترین زیتا جونز)، را برای جذب منابع مالی برای نورمور راضی کند. مورتیشا تحت تأثیر قدرت بیانکا به عنوان یک سایرن، پس از مدت‌ها با مادر خودش، هستر (جوانا لاملی) ارتباط می‌گیرد که با بازگشتش، حسابی ونزدی را خوشحال می‌کند. حتی عموفستر (فرد آرمیسن) هم از راه می‌رسد تا به ونزدی برای نفوذ به بیمارستان روانی و حل پرونده‌ی قتل‌ها کمک کند. این وسط، پاگزلی که تازه به آکادمی پا گذاشته، با قدرت‌هایش یک زامبی دست‌آموز می‌سازد و حسابی در کمپ نورمور قشقرق به راه می‌اندازند.

می‌بینید که فصل دوم «ونزدی» ماجرا کم ندارد؛ چه ماجراهای خود ونزدی باشد، چه خانواده‌اش، چه بیانکا و خلاصه بسیاری خطوط داستانی که همه‌اشان همزمان در طول چهار اپیزود پیش می‌روند. البته این ماهیت اپیزودهای اولیه است که زمینه را برای اوج گرفتن داستان در اپیزودهای بعد می‌چینند؛ اما اپیزودهای فصل دوم درکل هشت‌تاست و تاکنون چهارتایش بیشتر منتشر نشده. چه نیازی است که یک فصل سرجمع هشت قسمتی را با ده‌ها ماجرای فرعی دیگر شلوغ کرد؟ حتی این وسط که ونزدی فرصت سر خاراندن ندارد، یک اپیزود کامل به مسابقه‌ای برای کمپ زدن در جنگل اختصاص داده می‌شود!

متأسفانه یا خوشبختانه، شخصیت‌های فرعی «ونزدی» همه چنان جذابیتی دارند که دوست دارید به اندازه‌ی یک سیتکام چندصدقسمتی پای ماجراهایشان بنشینید؛ اما فصل دوم «ونزدی» لاکچری صدقسمت را ندارد. در هشت اپیزود یک‌ساعته، پراکنده‌گویی‌ها تنها بر رمزوراز اصلی فصل سایه می‌اندازند و انسجام داستان را از بین می‌برند.

فصل دوم «ونزدی» حسابی روی شخصیت‌های فرعی مانور می‌دهد

فصل دوم «ونزدی» با کنار گذاشتن مثلث‌های عشقی فصل اول (به ویژه بعد از جنجال‌های مربوط به پرسی هاینس وایت، بازیگر نقش اگزویر)، فرصت داشته بیشتر روی خانواده‌ی آدامز تمرکز کند؛ به ویژه والدین ونزدی، گومز و مورتیشا که شمه‌ای از پتانسیل بالای کاراکترهایشان را در فصل اول دیده بودیم. فصل دوم حالا بیشتر بر رابطه‌ی مادر-دختری مورتیشا و ونزدی دست گذاشته و پای مادر و خواهر روانی مورتیشا، اوفلیا، را هم به داستان باز کرده که به روابط خانوادگی آدامزها عمق بیشتری می‌دهد.

درمقابل مورتیشا، گومز و پاگزلی که نقش پررنگی در داستان «ونزدی» پیدا کرده‌اند، نقش اینید کمرنگ‌تر شده است. این کاراکتر، که دوستی‌اش با ونزدی یکی از انتظارات اصلی‌ام برای فصل دوم بود، حالا چنان به حاشیه رانده شده که جز چند بگومگوی بامزه با ونزدی، تأثیر چندانی بر حل معمای اصلی نمی‌گذارد. آن هم زمانی که پیشگویی مرگ او عملاً مهم‌ترین انگیزه‌ی ونزدی برای کشف رمزوراز قتل‌هاست.

به نظر می‌رسد جای اینید را کاراکتر تازه‌ی اگنس گرفته است؛ دختری که توانایی غیب شدن دارد و به‌عنوان بزرگترین طرفدار ونزدی، مدام می‌خواهد خودش را ثابت کند. با اینکه اگنس با شخصیت عجیب و غریبش دست کمی از خود ونزدی ندارد، اما با این هدف به داستان افزوده شده که هرجا فیلمنامه توانایی پیشبرد منطقی داستان را نداشته، با قدرت‌های اگنس ماجراها را هم بیاورند؛ به نقشه نیاز دارید؟ اگنس جورش می‌کند؛ باید قایمکی از دری رد شوید؟ اگنس حواس نگهبان را پرت می‌کند؛ می‌خواهید با در خطر انداختن جان اینید الکی به داستان هیجان دهید؟ اگنس کارتان را راه می‌اندازد!

در میان تمام شخصیت‌های فرعی که زمان زیادی از چهار اپیزود ابتدایی فصل را به خود اختصاص می‌دهند، اجرای جنا اورتگا همچنان در «ونزدی» حرف اول را می‌زند. او چنان اجرای متقاعدکننده‌ای در نقش ونزدی دارد که انگار از بدو تولد این نقش را به نامش زده‌اند. به‌جرئت می‌گویم انتخاب اورتگا برای ونزدی یکی از بهترین انتخاب بازیگران تمام ادوار است و این را حتی در مصاحبه‌ها و فرش قرمزهای «ونزدی» هم می‌توانید ببینید. با اینکه در سه سال فاصله‌ی بین فصل اول و دوم اورتگا فرصت کرده در پروژه‌های متفاوت و بی‌کیفیتی چون «جیغ ۶» (Scream VI)، «مرگ یک تک‌شاخ» (Death of a Unicorn) و «فردا عجله کن» (Hurry Up Tomorrow) بازی کند، اما از بخت خوب یا بد، همیشه به‌خاطر ونزدی از او یاد خواهد شد.

استریمینگ و دنیای فیلم‌های ده‌ساعته

یکی از ایده‌های اولیه‌ای که سرویس‌های استریمینگ با خودشان آوردند، ایده‌ی ساخت سریال‌هایی بود که کیفیت فیلم‌های سینمایی را داشتند؛ از جلوه‌های ویژه و CGI گرفته، تا دکورها، گریم و لباس‌ها. حتی شیوه‌ی فیلمنامه‌نویسی برای این مجموعه‌ها هم شکل تازه‌ای به خود گرفتند.

یکی از نمونه‌های بارز این شیفت در سریال‌سازی را می‌توانید در «بازی تاج و تخت» HBO ببینید که تا فصل‌های پایانی، هر اپیزودش ۱۰ تا ۱۵ میلیون دلار خرج داشت. اما چیزی که پلتفرم‌هایی چون نتفلیکس، HBO و آمازون فراموش کردند، این است که «بازی تاج و تخت» زمانی به قهقرا رفت که نویسندگی آن؛ بقیه‌ی خرج‌ها در حد ظواهر است. «ونزدی» هم با چنین چالشی دست به گریبان شده؛ چالش سریال به مثابه‌ی فیلمی ده‌ساعته که حسابی برایش خرج کرده‌اند، اما داستانش سه سال انتظار را توجیه نمی‌کند.

نتفلیکس، که با تمام آمارها و تحلیل داده‌هایش خوب می‌داند عمر تِرِندها امروزه ساعتی شده، شبیه سریال «چیزهای عجیب» (Stranger Things)، آنقدر ساخت فصل دوم «ونزدی» را کش داده که بسیاری از مخاطبان اولیه‌ی مجموعه، اشتیاق دیدنش را از دست دادند؛ مخصوصا مخاطبان عموماً نوجوان سریال که نصف عمرشان از زمان پخش فصل اول تاکنون گذشته است. به جز اعتصابات نویسندگان هالیوود، که وقفه‌ای در تمام پروژه‌های فیلم و سریال سال گذشته انداخت، هشت اپیزود تازه پس از سه سال، نتیجه‌ی بودجه‌های لایتناهی است که امروزه سرویس‌های استریمینگ در حلق آی‌پی‌های خود می‌ریزند، به امید اینکه مخاطب بیشتری جذب کنند. طبق شنیده‌ها، هر اپیزود فصل دوم «ونزدی» از «بازی تاج و تخت» هم فراتر رفته و ۲۰ میلیون دلار هزینه داشته است!

جای افسوس اینجاست که سریال «ونزدی» بازیگران را داشت، دکورها را داشت، عوامل را داشت و از همه مهم‌تر، کلی بیننده داشت و نتفلیکس کافی بود با بسیج کردن یک گروه نویسندگان قوی، به‌سرعت فصل دوم را وارد مرحله‌ی تولید کند؛ اما آن را چنان به تعویق انداخت که تنها اگر اپیزودهای چهار تا هشت نویسندگی جرج آر. آر. مارتین و اژدهایان کامپیوتری داشته باشند قابل توجیه است. درست است روزگار سریال‌های خوش‌ساختی که هر سال با فصل تازه‌ای بیرون می‌آمدند و تازه بیست قسمتی هم داشتند به سر آمده، اما باید حدوسطی بین این و «چهار اپیزود بعد از سه سال» پیدا شود.

نکات مثبت

اجرای قوی جنا اورتگا در نقش ونزدی

بسط دادن بیشتر به روابط خانوادگی آدامزها

طراحی دکور، لباس، گریم و موسیقی متن عالی

نکات منفی

تقسیم فصل به دو بخش چهاراپیزودی

معرفی خطوط داستانی متعدد و پراکنده

کمرنگ‌شدن نقش اینید و به حاشیه رفتن دوستی او با ونزدی

با اینکه انتظار سه‌ساله برای یک فصل تازه صبر آدم را می‌سنجد و سریال هم وسط آفتاب تیز تابستان آن جو ترسناک و تیره‌وتار قهرمانش را ندارد، اما «ونزدی» با تکیه بر سبک خاص تیم برتون و اجرای جنا اورتگا در نقش ونزدی، چهار اپیزود تازه از تمام آن چیزهایی که سریال را در ۲۰۲۲ دوست‌داشتنی کردند به میدان آورده است؛ از جملات قصار ونزدی و نقل‌قول‌های ولتر و ماکیاولی بگیر، تا دیوانگی‌های عموفستر و تکاپوهای تینگ، دست توانمند خانواده‌ی آدامز.

این نیمچه‌فصل بدون به پایان بردن هیچکدام از خطوط داستانی و با قهرمانی خون‌آلود کف زمین تمام می‌شود. اگر کنجکاوی امان می‌داد، با این پایان باز، بهتر بود همچنان منتظر مانده و کل فصل را یکجا می‌دیدیم. اما جادویی در مطرودین عجیب و غریب آکادمی نورمور هست که هرچه نتفلیکس از آن به خوردمان دهد، از دیدنش سیر نمی‌شویم. فقط ای کاش نتفلیکس برای اپیزودهای تازه دست بجنباند؛ پیش از آنکه اشتهایمان کاملا از بین رفته باشد.

چهار اپیزود آخر فصل دوم «ونزدی» ۳ سپتامبر امسال (۱۲ شهریور) منتشر خواهند شد.

شناسنامه فصل دوم سریال «ونزدی» (Wednesday)

سازنده: آلفرد گاف، مایلز میلر

نویسنده: آلفرد گاف، مایلز میلر

بازیگران: جنا اورتگا، فرد آرمیسن، اما مایرز، کاترین زیتا جونز، لوئیس گازمن

محصول: ۲۰۲۵، ایالات متحده

امتیاز سایت IMDb به سریال: ۸ از ۱۰

امتیاز سریال در سایت راتن تومیتوز: ٪۸۳

خلاصه داستان: ونزدی پس از تعطیلات تابستانی به آکادمی نورمور بازمی‌گردد؛ جایی که او را به‌عنوان ناجی نورمور تحسین می‌کنند و کلی طرفدار پیدا کرده است. ازآنجا که رمزوراز چون سایه‌ای همه جا دنبال ونزدی است، قتل‌های مشکوکی در شهر اتفاق می‌افتد و پیشگویی‌هایی سراغ ونزدی می‌آیند که دوباره قهرمان داستان را به تاریکی‌ها می‌کشانند؛ تاریکی‌هایی که ممکن است این بار جان نزدیک‌ترین دوست ونزدی، اینید، را هم به خطر بیندازند…