زورآزمایی سینمایی چین با هالیوود

بازار سینماهای آمریکا به رغم فروش میلیاردی برخی فیلم‌ها در مقایسه با سال گذشته با کاهش ۲ درصدی فروش مواجه بوده است. روند کاهشی فروش فیلم‌ها در سینماهای آمریکا از دو سال پیش به صورتی مستمر ادامه داشته و گویی این بازار بزرگ در مقایسه با معادل چینی‌اش قافیه را باخته است. بازار سینمای چین در یک سال اخیر با فروش بسیار قابل‌توجهی توانسته است به کانون عرضه و توزیع آثار سینمایی تبدیل شود.

اگرچه هنوز مجموع فروش فیلم‌ها در سینماهای آمریکا بیش از چین است، اما روند رو به رشد سینماهای چین از یکسو و روند کاهشی فروش در بازار آمریکایی‌ها، آینده‌ای متفاوت را برای این دو در پیش گذاشته است. طبق گزارشی که خبرگزاری شین‌هوا در چین منتشر کرده این کشور می‌خواهد تا سال ۲۰۳۵ یعنی حدود ۱۵ سال دیگر هالیوود را به‌طور کامل پشت سر بگذارد و به قطب اول تولید و عرضه آثار سینمایی جهان تبدیل شود. این طرح از سوی «ونگ شیاهوی» مدیر اجرایی کمپانی فیلمسازی بیرو مطرح شده است. او در این باره گفته: «فیلم‌های آمریکایی سال گذشته در گیشه‌های چین بیش از ۸ میلیون دلار فروش داشته‌اند، اما از فیلم‌های چینی در آمریکا به میزان ناچیزی استقبال شده است.» در واقع مبارزه سینمایی چینی‌ها با آمریکا یک خاستگاه هویتی و ملی دارد.

چینی‌ها تصمیم دارند هر سال بیش از ۱۰۰ فیلم سینمایی بسازند که بیش از ۱۵میلیون دلار فروش داشته باشد تا تحرک سینمای این کشور را بهبود ببخشند. همچنین گفته می‌شود بیشتر تمرکز فیلمسازان چین روی فیلم‌های میهن‌پرستانه خواهد بود. این مقدمات با هدف شکست آمریکا در بازار سینما بسیار مورد توجه مسوولان و مردم چین قرار گرفته است. برخی از رویدادها در دو، سه سال اخیر نشان می‌دهد که عزم چین برای نیل به این هدف جزم است. در ماه‌های پایانی سال ۲۰۱۷ رکورد تازه‌ای در گیشه سینمای چین ثبت شد و فروش فیلم‌ها در این کشور پهناور برای نخستین بار از مرز ۷میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار عبور کرد.

این آمار نشان می‌داد که بیش از یک میلیارد و ۴۰۰میلیون چینی برای تماشای فیلم‌ها به سینما رفته‌اند! این شمار تماشاگر می‌تواند زمینه‌ساز بسیاری از رکوردشکنی‌های بزرگ در بازار سینما باشد. همچنان که در سال‌جاری میلادی نیز چنین اتفاقی روی داد. سینمای چین به لطف اکران فیلم‌های جدید در ماه فوریه ۲۰۱۹ (بهمن و اسفند ۱۳۹۷) فروشی بالغ بر ۷۵/ ۱۰ میلیارد یوآن معادل ۶/ ۱ میلیارد دلار به‌دست آورد تا رکورد فروش ماهانه تاریخ سینما در بازار سینمایی یک کشور را به نام خود ثبت کند و در این مورد از آمریکا جلو بزند. با این حال همچنان بازار سینماهای آمریکایی بازاری نجومی است و دستیابی به رکوردهای عجیب و غریب این بازار کار آسانی نیست.

ابعاد بازار سینما در آمریکا

در چهار ماه گذشته فروش بلیت‌های سینما در آمریکای شمالی به بیش از ۴ میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار رسیده است. اما این رقم نجومی در بزرگ‌ترین بازار سینمای جهان که فیلم‌های مطرح روی پرده گاهی تا ۴ هزار سالن در اختیار دارند رقمی معمولی است و در مقایسه با سال گذشته خود ۲ درصد کمتر است. این در حالی‌ است که در چند ماه گذشته چند فیلم با فروش میلیارد دلاری روی پرده رفتند و علاوه‌بر آن «انتقام‌جویان: پایان بازی» رکورد تازه‌ای در تاریخ سینما به نام خود ثبت کرد. این فیلم به رکورد ۸/ ۲ میلیارد دلاری رسید تا پرفروش‌ترین فیلم تاریخ سینما باشد. در سال ۲۰۱۹ تا امروز غیر از «انتقام‌جویان: پایان بازی»‌ پنج فیلم دیگر نیز فروش‌های میلیاردی داشته‌اند.

«شیرشاه»، «کاپیتان مارول»، «مرد عنکبوتی: دورازخانه»، «علاءالدین» و «داستان اسباب بازی۴»  نیز هر یک بیش از یک میلیارد تا یک و نیم میلیارد دلار فروش داشته‌اند. نکته جالب‌تر اینکه از شش فیلم میلیاردی هالیوود که مجموعا نزدیک به ۹ میلیارد دلار فروش داشته‌اند، تنها فیلم «مرد عنکبوتی؛ دور از خانه» با فروش ۱/ ۱ میلیارد دلاری ساخته کمپانی «سونی» است و بقیه فیلم‌ها را «دیزنی» ساخته است. با این همه واقعیت این است که اعتماد عمومی به فیلم‌های تازه اکران شده در آمریکا کاهش پیدا کرده است و به‌نظر می‌رسد که عمده دوستداران آمریکایی سینما ترجیح می‌دهند تا فیلم‌های مورد قبول عموم را برای تماشا انتخاب کنند. به همین دلیل فیلم‌هایی که در هفته‌های گذشته پرفروش بوده‌اند معمولا در هفته‌های جاری نیز در صدر فروش قرار دارند.

شکست فیلم‌های تازه‌وارد

خبرگزاری خبرآنلاین در گزارشی درباره فروش هفتگی فیلم‌ها در آمریکا نوشته است: هفته گذشته فیلم «انجل سقوط کرده است» همچنان پرفروش‌ترین فیلم بود. در سه روز پایانی هفته که روزهای پرفروش سینما است، ۱۱ میلیون و ۶۰۰ هزار دلار از بلیت‌های این فیلم فروخته شد و مردم به تماشای داستانی پرهیجان درباره تلاشی نافرجام برای ترور رئیس‌جمهور و پاپوش دوختن برای مامور اصلی محافظت از او نشستند. معمولا فیلم‌هایی که تازه روی پرده می‌آیند برای تماشاچیان مشتاق جذاب هستند و همین جذابیت فروش بالای آنها را تضمین می‌کند. هفته پیش هم دو فیلم تازه با عنوان‌های «اجازه رفتن نده» و «نبرد بنت» روی پرده رفتند اما چندان در جذب مخاطب موفق عمل نکردند و حتی به جمع ۱۰ فیلم پرفروش هفته راه پیدا نکردند.

«اجازه رفتن نده»‌ با بازی استورم رید و دیوید اویلو در ۹۲۲ سالن سینما روی پرده رفت و به فروش ۳ میلیون دلاری دست پیدا کرد. این فیلم تریلر فراطبیعی نخستین بار در جشنواره ساندنس روی پرده رفت. البته برای فیلمی که با هزینه ۵ میلیون دلاری ساخته شده، این میزان فروش شکست تجاری محسوب نمی‌شود و به مرور با بیشتر شدن فروش هزینه‌های ساخت و تبلیغات فیلم جبران می‌شود و حتی به سوددهی هم می‌رسد. اما وضعیت «نبرد بنت» اصلا شبیه به «اجازه رفتن نده»  نیست و با فروش سه روزه ۴۰۰ هزار دلاری یک شکست تجاری تمام‌عیار است.

«نبرد بنت»‌ که داستانش زمینه‌های مذهبی دارد در ۹۷۰ سینما اکران شد. از این فیلم‌های شکست‌خورده که بگذریم ترکیب ۱۰ فیلم پرفروش با هفته پیش تفاوت چندانی ندارد و «پسرهای خوب»، «شیر شاه»و«هابز و شا» همچنان در بالای جدول فروش هستند.

در این میان، فیلم «مرد عنکبوتی: دور از خانه» هفته پیش در بیش از ۳ هزار سالن سینما روی پرده رفت و در اقدامی شبیه به «انتقام‌جویان: پایان بازی» ۴ دقیقه به نسخه اکران شده قبلی اضافه کرد. این کار جواب داد و فیلم در سه روز ۴ میلیون و ۳۰۰ هزار دلار فروش داشت. به این ترتیب فروش فیلم در آمریکا به ۴۰۰ میلیون دلار نزدیک شد؛ درحالی‌که فروش جهانی آن از مرز یک میلیارد و ۱۲۰ میلیون دلار بیشتر شد. یکی از پرسر و صداترین فیلم‌های اکران چند وقت اخیر «روزی روزگاری در هالیوود» به کارگردانیکوئنتین تارانتینو بود. این فیلم با فروش ۲۸۳ میلیون دلاری سومین فیلم پرفروش کارنامه تارانتینو شده است. دو فیلم «حرامزاده‌های لعنتی» و «جنگوی رها شده» همچنان حتی بدون در نظر گرفتن تورم پرفروش‌ترین فیلم‌های تارانتینو هستند.

شایان ربیعی