نگرانی فیس‌بوک از اوج گرفتن تیک‏ تاک

در این میان، سهم اپ‎استور(فروشگاه برنامه موبایلی اپل) ۶/ ۳۰ میلیارد دانلود و سهم گوگل پلی ۳/ ۸۴ میلیارد دانلود بوده است. البته این رشد در فصل پایانی سال ۲۰۱۹ نیز قابل توجه بوده به‌طوری که در این مدت تعداد دانلودها با رشد ۷/ ۴درصدی نسبت به مدت مشابه در سال گذشته از مرز ۵/ ۲۸ میلیارد دانلود فراتر رفت. گزارش اخیر مرکز Sensor Tower حاکی از آن است که تعداد دانلود برنامه‎های موبایلی از گوگل‌پلی طی سه ماه پایانی سال ۲۰۱۹ حدود ۵/ ۳ درصد رشد کرده و به ۹/ ۲۰ میلیارد دانلود رسیده و این رقم برای فروشگاه اپلیکیشن‌های اپل بالغ‌بر رشد ۹/ ۷ درصد بوده که ۸/ ۷ میلیارد دانلود را نشان می‎دهد.

همان‌طور که در این گزارش آمده محبوب‌ترین اپلیکیشن در بین کاربران واتس‌اپ است؛ چراکه این پیام‌رسان توانسته در صدر پردانلودترین برنامه‎های موبایلی جهان جا خوش کند. اگرچه آمارهای این گزارش نشان می‌دهد اکثر طرفداران واتس‌اپ در بین کاربران گوگل‎پلی هستند، اما این پیام‎رسان خوشنام فیس‌بوک در میدان رقابت برنامه‎های موبایلی اپل، بازی را به تیک‎تاک، اپلیکیشن تازه‌وارد چینی باخته است. زیرا قابلیت این اپلیکیشن برای ساخت ویدئوهای کوتاه ۱۵ثانیه‌ای به همراه موزیک که اغلب آنها به‌صورت لب‌خوانی ضبط می‌شود به حدی برای کاربران جذاب بوده که این برنامه موبایلی توانست مقام محبوب‎ترین اپلیکیشن‎ اپ‎استور را کسب کند. البته اگر گوگل پلی در چین فیلتر نبود، شاید تیک‌تاک می‌توانست به آمار بهتری در این فروشگاه موبایلی دست پیدا کند. Sensor Tower یک شرکت پژوهشی است که در حوزه اپلیکیشن‌های موبایل اطلاعات و آمار ارائه می‌کند و در گزارش اخیر خود اشاره کرده است که کاربران موبایل در سال ۲۰۱۹ میلادی بالغ بر ۷۰۰ میلیون بار اپلیکیشن تیک‌تاک را دانلود کردند و این در حالی است که واتس‌اپ توانسته بیش از ۸۵۰ میلیون دانلود را به نام خود ثبت کند. تیک‌تاک بخش زیادی از دانلودهای خود را از کشورهای پرجمعیتی مانند هند به‌دست آورد؛ چرا که ۴۵درصد از دانلوداولی‌ها از این کشور بودند.

کنار زدن و نگرانی فیس‌بوک

به نظر می‎رسد، اگر دولت چین از فیلترینگ گوگل‌پلی کوتاه می‎آمد شاید تیک‌تاک در پایان سال گذشته مقام پردانلودترین اپلیکیشن را به خود اختصاص می‎داد. این در حالی است که سال گذشته استفاده از این اپلیکیشن چینی به‌دلیل نگرانی‌های امنیتی در ارتش آمریکا ممنوع و ادعاهایی نیز درخصوص جاسوسی این برنامه برای دولت چین مطرح شد، اما این مسائل هرگز نتوانست تاثیری بر عملکرد خیره‌کننده تیک‌تاک در سال ۲۰۱۹ داشته باشد. به گزارش وب‌سایت جی‌اس‌ام آرنا، درآمد اپلیکیشن تیک‌تاک نیز در مقیاس سالانه ۵۴۰ درصد افزایش یافته که بیشتر آن به دانلود کاربران چینی تعلق دارد.

از تیک‌تاک به‌عنوان رقیب جدی اینستاگرام یاد می‌شود. این برنامه موبایلی که مبتنی بر ارسال ویدئوهای ۱۵ ثانیه‎ای است و با انواع فیلترها و حالت‌های مختلف خود می‌تواند تجربه لذت‌بخشی را برای کاربران به ارمغان آورد، اکنون برای اپلیکیشن‌های فیس‌بوک دردسرساز شده است. آمارهای اخیر هم نشان داده تیک‎تاک توانسته در میدان رقابت با اپلیکیشن‎های محبوب فیس‌بوک مانند اینستاگرام، فیس‌بوک و مسنجر، از سد آنها بگذرد. هرچند این اختلاف ناچیز بوده با این حال، موجب نگرانی‎های مدیرعامل فیس‌بوک شده است. 

تیک‌تاک با چنان سرعتی در میان کاربران جا افتاد که حتی توانست استانداردهای فیس‌بوک را جابه‌جا کند. طبق گزارش اخیر Tower Sensor، رقمی بالغ بر ۷۳۸ میلیون دانلود برای تیک‌تاک در سال ۲۰۱۹ ثبت شده که آن را بالاتر از اینستاگرام و فیس‌بوک قرار می‌دهد. طبق آمارهای منتشر شده، میزان دانلود تیک‌تاک در سال گذشته میلادی با رشدی ۴۴ درصدی همراه بود و اکنون بیش از ۶۵/ ۱ میلیارد دانلود برای آن ثبت شده است. اگرچه همه افرادی که این برنامه را نصب می‌کنند، به‌طور فعال از آن استفاده نخواهند کرد، اما این اعداد و ارقام نشان می‌دهند خطر تیک‌تاک بسیار جدی‌تر از آن چیزی است که فیس‌بوک تصور آن را می‌کرد.

به گزارش سایت Mashable، مارک زاکربرگ، مدیرعامل فیس‌بوک پیش‌تر و به صراحت اعلام کرده بود هیچ علاقه‌ای به‌دنبال کردن خبرهای مربوط به اپلیکیشن جدید و رقیب خود یعنی تیک‌تاک ندارد. اگرچه در میان پنج اپلیکیشن پردانلود، چهار اپلیکیشن متعلق به شرکت فیس‌بوک است اما تهدید تیک‌تاک بیشتر از آن چیزی است که مارک زاکربرگ بخواهد از آن چشم‌پوشی کند. رشد تیک‌تاک بیشتر در چین و هند محسوس است. این اپلیکیشن در چین با نام Duoyin شناخته می‌شود و از آنجا که فیس‌بوک در این کشور فیلتر است کاربران زیادی از آن استفاده می‌کنند. ناگفته نماند که فیس‌بوک در سال ۲۰۱۷ سعی داشت اپلیکیشن Musical.ly را که اکنون با نام تیک‌تاک شناخته می‌شود خریداری کند اما نتوانست در رقابت با بایدنس، مالک کنونی این برنامه پیروز شود. با این حال، فیس‌بوک حتی برای جلب توجه کاربران به استفاده از اپلیکیشن‌های خود از برخی قابلیت‌ها و افکت‌های تیک‌تاک الگوبرداری کرد.

شرکت چینی بایت‌دنس مالکیت این اپلیکیشن را در اختیار دارد و طبق آخرین گزارش‌ها، بالغ بر ۵/ ۱ میلیارد دانلود برای این اپلیکیشن ثبت شده است و هم اکنون به‌عنوان ارزشمندترین استارت‌آپ دنیا شناخته می‌شود. اما این محبوبیت سبب شده تا نگاه‌ها به سمت تیک‌تاک دوخته شود به‌طوری که اخیرا برخی کشورها نگرانی‌هایی را درخصوص احتمال جاسوسی بودن این اپلیکیشن و ارائه اطلاعات کاربران به دولت چین مطرح کرده‌اند.

در هیمن راستا، زاکربرگ که نتوانست در عمل و رقابت با تیک‌تاک، آن چنان که بایدوشاید عمل کند به بیراهه رفت و عملکرد تیک‌تاک را مورد تردید و سوال قرار داد و گفت که این برنامه نیازمند بررسی و واکاوی بیشتری است. وی در این باره گفت: اگرچه برنامه‌های ما مانند واتس‌اپ به‌دلیل قابلیت‌های قوی رمزنگاری و حفاظت از حریم شخصی کاربران، توسط بسیاری از کاربران در جریان اعتراض‌ها و توسط فعالان مورد استفاده قرار می‌گیرد اما تیک‌تاکی که به سرعت در جهان در حال رشد است، این اعتراضات را سانسور می‌کند. آیا این همان اینترنتی است که ما به‌دنبال آن بودیم؟ چین سعی دارد دیدگاه خود را نسبت به اینترنت به دیگر کشورهای جهان نیز تسری دهد.

شواهد نشان می‌دهد که زاکربرگ به شدت از اوج گرفتن تیک‌تاک نگران است و هر راهی را برای کنار زدن این اپلیکیشن یا کم کردن محبوبیت آن میان کاربران امتحان می‌کند. اما رشد و محبوبیت تیک‌تاک به نحوی است که بعید به‌نظر می‌رسد این تلاش‌ها نتیجه دهد. این در حالی است که تیک‌تاک هرگونه نفوذ و تاثیر دولت چین بر سیاست‌ها و خط‌مشی بایت‌دنس و تیک‌تاک را رد و حتی اعلام کرد که حاضر است برای رفع هرگونه اتهام و نگرانی در این رابطه، بخشی از سهام خود را واگذار کند یا مقر خود را به خارج از چین انتقال دهد.