به گزارش تحلیل بازار ؛ برنج از اصلی ترین مواد غذایی خانوارها بعد از گندم و ذرت است و چین، هند و بنگلادش نیز سه تولید کننده برتر این محصول محسوب می شوند. به طوری که فائو می گوید در سال ۲۰۲۱-۲۰۲۲ چین تولیدی بالغ بر ۲۰۰ میلیون تن داشته است و در کنار کشور هند در مجموع حدود ۵۰ درصد از کل تولید جهانی برنج را رقم زده اند.
ایران نیز از کشورهای تولید کننده برنج است و بر اساس آمارهایی که از سوی سازمان های مربوطه ارائه می شود سالانه بالغ بر ۲ میلیون تن تولید داخلی دارد. این در حالی است که برای تنظیم بازار بایستی یک میلیون تن نیز از بازارهای خارجی تامین شود. اگرچه انتقادات بسیاری در خصوص میزان واردات وجود دارد و منتقدان معتقدند که واردات بیش از اندازه در واقع پشت کردن به تولید داخل است. به طوری که پیش از این قاسم پیشه ور، رئیس اتاق اصناف کشاورزی کشور گفت: بارها اعلام کرده ایم که سه استان شمالی ظرفیت تامین کل برنج مورد نیاز کشور را دارا است. با این وجود طی سال های اخیر شرکت های بازرگانی دولتی با اقدام به واردات برنج های پاکستانی و هندی آسیب های جدی به بخش تولید زده اند.
گفتنی است سال قبل واردات برنج از کشور هند ممنوع شد و اخیرا علیرضا پاک پیمان، قائم مقام وزیر جهاد کشاورزی اعلام داشت که طی توافقات صورت گرفته با وزیر جهاد کشاورزی هندوستان، ضمن حل مشکلات صادرات محصولات کشاورزی ایران به هند، زمینه واردات سهم بیشتری از کالاهای اساسی مورد نیاز ایران از این کشور فراهم شده است.
محمد مختاریانی رئیس انجمن تولید و تامین کنندگان برنج گفت: بر اساس آنچه به تازگی سازمان آمار و گمرک کشور ارائه داده است میزان واردات برنج در ۵ ماهه اول امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل تا ۵۵ درصد کاهش داشته است. در واقع این اتفاق از سوی بخش دولتی رقم خورده است. این در شرایطی است که سال قبل یک میلیون و ۸۰۰ هزار تن برنج وارد کشور شد و به این ترتیب تا حدودی زیاد بود.
برآورد کاهش ۲۰ تا ۲۵ درصدی تولید برنج ایرانی
مختاریانی افزود: با این وجود در بازار به شدت کمبود برنج خارجی محسوس است و همین امر باعث افزایش ۱۵ درصدی قیمت برنج خارجی شده است. این در حالی است که شنیده ها حاکی است بعد از پایان ماه صفر و آغاز شدن یکسری مراسمات و آیین ها با افزایش تقاضا برای برنج خارجی مواجه می شویم و لذا پیش بینی می شود تا ۲۰ درصد دیگر قیمت ها افزایش یابد.
وی همچنین در خصوص شرایط تولید نیز می گوید: برخلاف آنچه برخی مسئولان اعلام می کنند با توجه به اینکه ما در بطن کار هستیم برآورد می کنیم که تولید برنج داخلی امسال ۲۰ تا ۲۵ درصد کمتر خواهد بود. لذا درست است که سال قبل نباید تا به آن حد برنج وارد می شد اما امسال با کمبود برنج خارجی در بازار قطعا قیمت ها افزایشی می شود. در ادامه نیز بخش دولتی سال بعد اقدام به واردات بیشتر می کند و این روند معیوب ادامه می یابد.
مختاریانی با بیان اینکه دولت به عنوان های مختلف مانع تراشی کرده و موجب شده الان ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار تن برنج در گمرکات بماند، افزود: این روند افراط و تفریطی که در بحث واردات برنج از سوی بخش دولتی صورت می گیرد موجب می شود تولید کننده، وارد کننده و مصرف کننده همگی با هم متضرر شوند.
وی خاطر نشان کرد: از سوی دیگر اگرچه هنوز در بازار به اصطلاح برنج کهنه موجود است اما وقتی این برنج جمع شود حتما بار کم خواهد بود. ضمن اینکه قیمت تمام شده برنج تولیدی نیز امسال بالا بوده است. لذا در حالی که قیمت هر کیلوگرم برنج کیفی هندی در بازار الان ۶۰ هزار تومان به بالا است الان قیمت منطقی برنجی کیفی ایرانی نیز ۸۰ هزار تومان به بالا است.
بر اساس این گزارش، در حالی که بخشی از نیاز بازار ایران از طریق واردات تامین می شود، آمارهای منتشر شده نشان می دهد در سال ۲۰۲۲ تقاضای جهانی برای برنج وارداتی منجر به فروش ۳۱ میلیارد دلاری این محصول شده است و این نشان از افزایش ۱۵ درصدی در مقایسه با سال ۲۰۱۸ در این حوزه دارد.
نکته جالب توجه اینکه در بحث واردات برنج از نظر ارزش واردات، ایران در بین پنج کشور اول قرار دارد. به عبارت دیگر طبق داده های سایت آماری تحلیلی worldstopexports در سال ۲۰۲۲ کشورهای چین، ایالات متحده، فیلیپین، عربستان سعودی و ایران بیشترین ارزش وارداتی برنج را به خود اختصاص داده اند و در مجموع این پنج کشور خریدار عمده برنج، حدود یک چهارم تقاضای جهانی برای برنج وارداتی را تشکیل می دهند.
رشد ۵۸ درصدی ارزش برنج وارداتی ایران در ۲۰۲۲ در مقایسه با ۲۰۲۱
به عبارت دیگر orldstopexports کشور چین در مدت نامبرده وارداتی به ارزش ۲.۶ میلیارد دلار انجام داده است و سهمی ۸ و نیم درصدی در این میان داشته است. از سوی دیگر ایالات متحده نیز با رقم زدن وارداتی به ارزش ۱.۴ میلیارد دلار در جایگاه دوم ارزش وارداتی برنج قرار دارد و پس از آن نیز کشورهای فیلپین با ۱.۳ میلیارد دلار، عربستان سعودی با ۱.۲ میلیارد دلار و ایران با ۱.۱ میلیارد دلار در جایگاه سوم تا پنجم قرار دارد. این در شرایطی است که داده های این گزارش حاکی است، کشورهای «عراق، ساحل عاج، امارات متحده عربی، ژاپن، فرانسه، بنین، مالزی، بریتانیا، سنگال و بلژیک» در رتبه های بعدی واردات برنج از نظر ارزش واردات قرار دارند. به این ترتیب این ۱۵ کشور ۴۱ درصد از کل برنج وارداتی را در مدت نامبرده خریداری کرده اند.
در این گزارش همچنین آمده است در بحث واردات برنج در سال ۲۰۲۲ از نظر ارزش وارداتی کشورهای امارات، ایران، عراق و ایالات متحده بیشترین رشد را داشته اند. به طوری که ارزش وارداتی برنج توسط ایران در سال ۲۰۲۲ نسبت به مدت مشابه سال قبل بیش از ۵۸ درصد افزایش داشته است.
از سوی دیگر در این گزارش آمده است، از منظر قاره ای کشورهای آسیایی بیشترین ارزش دلاری برنج وارداتی را در سال ۲۰۲۲ با انجام خریدهایی به ارزش ۱۴ میلیارد دلار رقم زده اند. در جایگاه دوم نیز وارد کنندگان آفریقایی و پس از آن نیز کشورهای اروپایی قرار دارند.
قیمت ادویه های مصرفی در فرآورده های گوشتی ۳۰ تا ۵۰ درصد گران شده است
«محمدرضا معروف خانی»، رئیس اتحادیه صنف فروشندگان فرآورده های گوشتی در خصوص شرایط حاکم بر بازار گفت: در ابتدا باید بدانید که در بخش توزیع این محصولات حدود ۱۵ واحد صنفی در سطح استان تهران فعال است. ضمن اینکه بازار الان به دلیل افزایش قیمت گوشت مرغ و ادویه های مصرفی که اصولا تا ۹۰ درصد وارداتی است، با افزایش همراه است.
به گزارش بازار ؛ در حالی که به تبع افزایش قیمت گوشت و مرغ، نرخ محصولاتی مثل سوسیس و کالباس افزایش یافته، رئیس اتحادیه صنف فروشندگان فرآورده های گوشتی می گوید: ادویه های مصرفی در این بخش نیز تا ۵۰درصد گران شده است.
در حالی که بازار مرغ و گوشت کشور طی ماه های اخیر با نوسانات بسیاری همراه بوده است و قیمت ها به طرق مختلف دستخوش تغییرات شده است، تولیدات این بخش برای برخی صنایع ماده اولیه اصلی محسوب می شود. به این ترتیب رخ دادن هر نوع تغییر و تحولی در این بخش چه از نظر شرایط تامین و چه از نظر قیمت ها، این اصناف و صنایع را نیز تحت تاثیر قرار می دهد. یکی از این صنایع در واقع صنف فرآورده های گوشتی همچون سوسیس و کالباس است که به طور مستقیمی پویایی این بخش مربوط به پویایی تولیدات در بخش دام و طیور کشور است.
افزایش ۳۰ تا ۵۰ درصدی قیمت ادویه های مصرفی در فرآورده های گوشتی
«محمدرضا معروف خانی»، رئیس اتحادیه صنف فروشندگان فرآورده های گوشتی در خصوص شرایط حاکم بر بازار گفت: در ابتدا باید بدانید که در بخش توزیع این محصولات حدود ۱۵ واحد صنفی در سطح استان تهران فعال است. ضمن اینکه بازار الان به دلیل افزایش قیمت گوشت مرغ و ادویه های مصرفی که اصولا تا ۹۰ درصد وارداتی است، با افزایش همراه است.
وی افزود: جالب است بدانید در حوزه ادویه های مصرفی که توسط کارخانجات تولیدی برای تولید فرآورده های گوشتی استفاده می شود به دلیل افزایش نرخ ارز بین ۳۰ تا ۵۰ درصد افزایش قیمت ها را داشته است.
معروف خانی همچنین در خصوص نوسان قیمتی فرآورده های گوشتی گفت: از ابتدای سال تا به امروز در دو مقطع افزایش قیمت داشتیم؛ یک مقع در عید نوروز بود و دیگری حدودا یک ماه پیش بود که دلیل افزایش قیمت گوشت و مرغ اتفاق افتاد.
تغییر الگوی مصرف خانوارها در پی افزایش قیمت فرآورده های گوشتی
وی ادامه داد: همانطور که می دانید قیمت گوشت قرمز حتی تا ۵۰۰ هزار تومان هم بالا رفت و از آن طرف قیمت گوشت مرغ نیز به ۱۰۰ هزار تومان رسید. لذا با توجه به اینکه این دو محصول اصلی ترین مواد اولیه صنف ما هستند به تبع تولیدات این بخش نیز شاهد افزایش قیمت بود.
معروف خانی خاطر نشان کرد: در پی افزایش قیمت محصولات نامبرده شاهد هستیم که در بازار دو اتفاق رخ داده است؛ برخی مصرف کنندگان محصولاتی با کیفیت کمتر را جایگزین خریدهای قبلی خود می کنند؛ به این معنا که اگر تا پیش از این محصولات با گوشت ۹۰ درصدی خریداری می کردند الان محصولات با گوشت ۷۰ درصدی را خریداری می کنند.
وی ادامه داد: از سوی دیگر برخی مصرف کننده ها نیز میزان محصولات و فرآورده های گوشتی مصرفی خود را کاهش داده اند. با این وجود علیرغم افزایش قیمت ها بازار به ثبات رسیده و محصولات با کیفیت بالا هم مشتریان خاص خود را دارد.
این مقام صنفی همچنین در پاسخ به این سوال که از نظر کیفی آنچه به عنوان فرآورده های گوشتی همچون سوسیس و کالباس در کشور تولید می شود از نظر کیفی در چه سطحی در مقایسه با دیگر کشورها است گفت: ما در حال انجام تحقیقاتی در راستای مقایسه کردن کیفیت تولیدات خود با دیگر کشورها هستیم، با این وجود مساله اینجا است که تولیدات ما کاملا متفاوت با دیگر کشورها است.
معروف خانی افزود: در واقع اصل اولیه تولید کالباس این است که صد درصد گوشت حیوانات و دام باشد اما در ایران کاملا متفاوت است و می توان گفت سوسیس و کالباس تولیدی در کشور به اصطلاح «ایرانیزه» شده است. به این معنا که متناسب با سلیقه و ذائقه مردم کشور تولید می شود.
وی اذعان داشت: در حال حاضر تولیدات این حوزه با ۶۰ تا ۹۰ درصد گوشت است و مابقی ادویه، سویا، قارچ، هویج و غیره است. چرا که این تولیدات با این ترکیبات به ذائقه مردم نزدیکتر است.
رئیس اتحادیه صنف فروشندگان فرآورده های گوشتی همچنین در خصوص پیش بینی روند بازار در ماه های آتی نیز گفت: با توجه به اینکه صنف ما ارتباط مستقیم با گوشت و مرغ دارد بنابراین هرچقدر قیمت مرغ و گوشت قرمز تغییر کند قیمت محصولات ما نیز تغییر می کند. چون باید کاملا به روز خریداری کرد.
وی ادامه داد: در واقع در خوشبینانه ترین حالت الان کارخانجات قدر کشور نهایت می توانند بار دو تا سه ماه مورد نیاز خود را تامین کنند وگرنه خرید مواد اولیه عمدتا به روز و متناسب با نوسانات قیمت صورت می گیرد.
پیش بینی تولید ۱۴۰ میلیون تن گوشت طیور تا پایان ۲۰۲۳
گفتنی است در خصوص تولید جهانی گوشت و مرغ به عنوان اصلی ترین مواد اولیه صنف فرآورده های گوشتی، سوسیس و کالباس، آمارهای جهانی منتشر شده از سوی سایت تحلیلی statista نشان می دهد که برای سال ۲۰۲۳ در حوزه گوشت طیور، تولیدی حدود ۱۴۰ میلیون تن پیش بینی می شود. این در حالی است که تولید طیور در سال ۲۰۲۲ حدود ۱۳۶ میلیون تن بوده است.
از سوی دیگر بر اساس داده های آماری در این گزارش، در بحث تولید گوشت گاو و گوساله نیز تولیدی بالغ بر ۷۲ میلیون تن تا پایان ۲۰۲۳ پیش بینی شده است و ایلات متحده و برزیل نیز در صدر تولید قرار بگیرند. ضمن اینکه در حوزه تولید گوشت گوسفندی نیز برآورد می شود تا پایان مدت نامبرده تولید جهانی به حدود ۱۷ میلیون تن برسد.
از سوی دیگر در حوزه تولید سوسیس و کالباس نیز این گزارشات حاکی از این است که کشور آلمان با تولید حدود ۱۵۰۰ نوع محصول مختلف در صدر تولید کنندگان جهانی قرار دارد. این در شرایطی است که از منظر صادرات سوسیس و کالباس نیز کشورهای آلمان، ایالات متحده، ایتالیا، اسپانیا، لهستان، اتریش، هلند، برزیل، فرانسه و دانمارک در رتبه های بعدی قرار دارند.
- 13
- 1
