تشدید تحریم ها و جهش نرخ دلار به رغم اینکه سطح معیشت و رفاه شهروندان ایرانی را طی دو سال گذشته به پایین ترین حد خود رسانده، اما به ابزاری مناسب در دست سودجویان و انحصارگرایان تبدیل شده تا به بهانه آنها جیب پرپولی برای خود بدوزند. طی چهار ماه اخیر کرونا (corona) هم به بهانه ای دیگر تبدیل شده تا به یکباره شاهد بروز گرانی های بی دلیل و منطق در بازارهای مختلف باشیم. فعالان حوزه لبنیات نیز از میانه خرداد تحرکات خود را برای بالابردن قیمت ها آغاز کرده اند. مسئولان سازمان تعزیرات و وزارت صمت نیز بدون اینکه نظارت دقیقی بر بازار داشته باشند، تنها به چند مصاحبه و غیرقانونی خواندن گرانی ها بسنده کرده اند. در حالی افزایش قیمت محصولات لبنی به بهانه هایی نظیر کرونا، افزایش نرخ ارز و تشدید تحریم ها آغاز شده که بعضی از اقلام نظیر شیرخشک با مازاد شدید تولید مواجه هستند و با صادرات آن می توان ارزآوری مناسبی برای کشور داشت. با این حال به نظر می رسد صادرات محصولات لبنی و تعدیل قیمت آنها به زیان بعضی از رانت جویان و انحصارطلبان تمام می شود. انحصارطلبانی که روز گذشته مدیرعامل اتحادیه تعاونی های تولید کنندگان فرآورده های لبنی در یک نشست خبری تعداد آنها را چهار برند دانست و گفت:این چهار برند تمام امور را در درست گرفته اند؛ در گرفتن ارز ۴۲۰۰، در صادرات، واردات نفر اول هستند. حتی مصوبات هم به قلم آنها نوشته و تصویب می شود. با این حال« آرمان ملی» برای اینکه نام چهار نفری که علی احسان ظفری به آن اشاره داشت به طور مشخص شفاف شود گفت وگویی اختصاصی با او انجام داد که مشخص شد منظور وی چهار شرکت میهن، کاله، دامداران و شَکِلّی است.
بعد از گرانی عجیب خودرو در اوایل سال جاری بود که سعید لیلاز، تحلیلگر مسائل اقتصادی، در توجیه افزایش مستمر قیمت خودرو این چنین اظهار نظر کرد که« چطور قیمت لبنیات افزایش پیدا کند، اما قیمت خودرو ثابت بماند؟»! سخنی که نشان می دهد گویا نرخ لبنیات به یک شاخص اقتصادی برای قیمت گذاری سایر بازارها تبدیل شده است. این در حالی است که بررسی بازار لبنیات نشان می دهد تحریم، دلار و کرونا نه تنها باعث کاهش تولید نشده اند، بلکه امروز مازاد تولید هم وجود دارد که متأسفانه به دلایل مرزهای صادراتی را روی آنها بسته اند. در همین زمینه مدیرعامل اتحادیه فرآورده های لبنی روز گذشته در یک نشست خبری با اشاره به دپوی شیرخشک در انبارها گفت:انحصارگران با نفوذ و کارشکنی خود اجازه صادرات این کالا را نمی دهند. به گفته علی احسان ظفری تعداد این انحصارگرایان به انگشتان یک دست هم نمی رسد که بعضی از مصوبات به قلم آنها نوشته شده است. او دلیل کارشکنی انحصارگرایان را چشم امید آنها به دلار ۴۲۰۰ تومانی خواند. به گفته احسان ظفری این انحصارگرایان از طریق دامپینگ و فروش ارزان لبنیات ایرانی در عراق انحصار منطقه را به دست گرفته اند و چرخ دنده صنایع لبنی را خرد کرده اند. احمد اکبریان، رئیس هیأت مدیره اتحادیه دامداران البرز، نیز این موضوع را تایید کرد که انحصارگرایان درصدد با قطع صادرات شیرخشک به ارز ۴۲۰۰ تومانی برای واردات کره دست پیدا کنند.
۱۲۰۰ کارخانه قربانی ۴ برند
« آرمان ملی» برای پاسخ به این پرسش که این چهار انحصارگر لبنی چه کسانی هستند و چطور به این انحصار دست یافته اند، به سراغ مدیرعامل اتحادیه فرآورده های لبنی رفته است. علی احسان ظفری در گفت وگوی اختصاصی با« آرمان ملی» می گوید:میهن، کاله، دامداران و شَکِلّی چهار برند مورد اشاره هستند که انحصار واردات کره را به دست گرفته اند و دولت هم با آنها همکاری می کند. اخیرا مجوز واردات ۴۵ هزار تن کره را هم به آنها داده است که رانت ریالی آن به بیش از ۲۰۰۰ میلیارد تومان می رسد. او ادامه می دهد:در این صنعت هر تصمیمی که گرفته می شود به نفع این چهار برند است. اکنون با اینکه با مازاد تولید شیرخشک مواجه شده ایم، اما از آنجایی که این چهار شرکت تمایلی به صادرات ندارند، وزارت صمت هم فعلا مانع صادرات شیرخشک شده است. اگر نگاهی به قیمت ها هم داشته باشیم، همواره افزایش قیمت ها از این چهار شرکت شروع می شود. احسان ظفری می افزاید:۱۲۰۰ کارخانه لبنی قربانی این انحصار شده اند. در ایران دیگر نه صنعت لبنیات وجود دارد و نه انجمن لبنی؛ هر گاه صحبت از اقتصاد لبنیات می شود؛ یعنی فقط نمایندگی این چهار شرکت. اسما ۱۲۰۰ کارخانه لبنیات در کشور وجود دارد ، اما دیگر بیشتر از ۴۴۰ کارخانه فعال نیستند و مابقی تعطیل شده اند.
فساد ۴ شیرخوار انحصاری!
پس از گله و شکایات دامپروران از انحصار در صنعت لبنیات و کارشکنی تولیدکنندگان در صادرات شیر خشک صنعتی، این بار نوبت به اتحادیه تعاونی‌های تولیدکنندگان لبنی رسیده است. مدیرعامل این اتحادیه می‌گوید انحصار صنعت لبنیات در دست چهار نفر است: «مصرف سالانه شیرخشک در کشور ۱۵هزار تن است، در حالی‌که بیش از ٤٥هزار تن شیر خشک در انبارها و صنایع کشور دپوشده و انحصارگران با نفوذ و کارشکنی خود اجازه صادرات نمی‌دهند.»
سرویس اقتصادی جوان آنلاین: این «شیر» که باید آدم‌ها بخورند، حالا ظاهراً دارد آدم‌ها را می‌خورد!
شیر یک محصول استراتژیک و پایه‌ای در صنایع غذایی جهان است، اما در ایران، گویا چهار نفرند که تصمیم می‌گیرند ملت شیر بخورد یا نخورد، کم بخورد یا زیاد، به چه قیمتی بخورد و به چه کیفیتی! دولت هم حامی و نگهدار آنهاست!
مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های تولیدکنندگان فرآورده‌های لبنی گفته حتی این چهار نفر مصوبات صنعت شیر را خودشان می‌نویسند و تنظیم می‌کنند و برای سودآوری خود در واردات و صادرات لبنیات به هر گونه که میل کنند، دخالت می‌کنند. کسی هم نیست بگوید چه کشکی، چه دوغی، چه ماستی، چه شیری؟!
پس از گله و شکایات دامپروران از انحصار در صنعت لبنیات و کارشکنی تولیدکنندگان در صادرات شیر خشک صنعتی، این بار نوبت به اتحادیه تعاونی‌های تولیدکنندگان لبنی رسیده است. مدیرعامل این اتحادیه می‌گوید انحصار صنعت لبنیات در دست چهار نفر است: «مصرف سالانه شیرخشک در کشور ۱۵هزار تن است، در حالی‌که بیش از ٤٥هزار تن شیر خشک در انبارها و صنایع کشور دپوشده و انحصارگران با نفوذ و کارشکنی خود اجازه صادرات نمی‌دهند.»
«جوان» پیش از این چندین گزارش از گله و شکایت دامپروران در خصوص همکاری نکردن صنایع لبنی در صادرات شیرخشک و رایزنی آنها برای گرفتن ارز دولتی جهت واردات مواداولیه و کره به بهانه کمبود شیرخام منتشر کرده است. روزگذشته علی احسان ظفری، مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های تولیدکنندگان فرآورده‌های لبنی در یک نشست خبری از انحصار در صنعت لبنیات سخن گفت و افزود: «متأسفانه این انحصارگران که تعدادشان به تعداد انگشت دست هم نمی‌رسد، سرنوشت صنعت لبنیات را به دست خود گرفته‌اند. آنها با نفوذی که دارند در همه کار‌ها اول هستند. مثلاً ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی ابتدا به آنها داده می‌شود. در صادرات و واردات کار آنها در اولویت است و حتی برخی مصوبات به قلم آنها نوشته و تصویب می‌شود. متأسفانه مسئولان هم همه بازدید‌های خود را از کارخانه آنها می‌گذارند و حتی یک بار هم به کارخانه‌های استانی سر نزدند که ببینند چه ظرفیت‌های زیادی وجود دارد.»
ظفری به کنترل صادرات شیر خشک به‌دست این انحصارگران اشاره کرد و گفت: «متأسفانه به‌رغم اینکه وزارت جهاد کشاورزی نامه‌ای به وزارت صمت نوشته و برای صادرات ۱۰ هزار تن شیر خشک موافقت و درخواست مجوز کرده است، اما این تعداد معدود کارشکنی می‌کنند و با نفوذ در این وزارتخانه اجازه صدور مجوز نهایی را نمی‌دهند. کارشکنی آنها دلیل خاصی دارد. آنها می‌خواهند ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی برای واردات کره بگیرند و از این طریق هم سود ببرند. آنها حتی پا را فراتر گذاشته و بازارهای منطقه را با عملیات دامپینگ در اختیار خود قرار داده‌اند.»
انحصار در بازارهای منطقه
مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های تولیدکنندگان فرآورده‌های لبنی ایران تأکید کرد: «دولت در فروردین ماه باز برای صادرات ۱۰ هزار تن شیر خشک موافقت کرده بود. آن موقع هم این‌ها جزو اولین‌ها بودند و حجم زیادی صادر کردند، این انحصارگران با صادرات مخالفتی نداشتند چراکه در این صادرات هم سود داشتند، اما پس از آنکه مخالفت‌هایی از سوی دیگر صنایع ایجاد شد و تعداد افرادی که قرار است صادرات کنند به ۶۰ نفر رسید، این بار، چون سودی در این صادرات نمی‌دیدند، مخالفت کردند. اخیراً مجوز صادرات ۵ هزار تن لبنیات به سوریه از سوی انحصارگران دریافت شد، در حالی که حتی صنایع خرد از آن بی‌خبر بودند.» وی با تأکید بر اینکه مصرف سالانه شیر خشک در کشور ۱۵ هزار تن است، اما ۵ هزار تن شیر خشک در انبارها و صنایع کشور وجود دارد، گفت: «متأسفانه با وجود این مازاد در انبارها انحصارگران با نفوذ و کارشکنی خود اجازه صادرات نمی‌دهند.»
مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های تولیدکنندگان فرآورده‌های لبنی ایران در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه این‌ها چه تأثیری در بدنه تصمیم‌گیری وزارت صمت می‌توانند داشته باشند، گفت: «به هر حال آنها نفوذ دارند یا حداقل اینکه با نظرات مخالفی که می‌دهند، در نظرات کارشناسی وزارتخانه تأثیر می‌گذارند. کارشکنی‌ها برای صادرات ۵۰ هزار تن شیرخشک مازاد در حالی است که صنایع باید محصول خود را به فروش برسانند تا پول دامدار را تهیه کنند. از سوی دیگر جامعه نیاز به ارز دارد و با صادرات این محصولات می‌تواند بخشی از ارز مورد نیاز جامعه را تأمین کند، ضمن اینکه انبارها پر از شیر خشک شده است و امکان نگهداری بیش از اندازه آن وجود ندارد.»
۸۷۰ کارخانه لبنیات تعطیل شدند
ظفری اظهار داشت: «هزار و ۳۰۰ واحد تولیدکننده فرآورده‌های لبنی در کشور وجود دارد که تنها ۴۳۰ مورد از آنها فعال هستند که از این تعداد واحد فعال نیز تنها ۱۵ کارخانه با تمام ظرفیت و حتی فراتر از ظرفیت فعالیت دارند و مابقی آنها با ۱۰ درصد تا ۵۰ درصد ظرفیت فعالیت می‌کنند.»
وی گفت: «قیمت فروش فرآورده‌های لبنی ایرانی در عراق و افغانستان بسیار ارزان‌تر از بازار داخلی کشور خودمان است که این امر در واقع به نفع منافع عمومی کشور نیست.»
وی با انتقاد از ارزان‌فروشی فرآورده‌های لبنی در بازارهای صادراتی گفت: «چند شرکت محدود صادرکننده عمده محصولات لبنی به کشور‌های همسایه هستند که محصولات خود را با یک سوم قیمت به ترکیه و عربستان سعودی به فروش می‌رسانند و در واقع ارزان‌فروشی می‌کنند و در بازار دامپینگ ایجاد کرده‌اند و باعث شده اند دیگر شرکت‌های ایرانی امکان حضور در این بازارها را نداشته باشند. در حقیقت صنایع لبنی خود زیر چرخ دنده‌های این تعداد معدود خرد می‌شوند.»
خودکفایی در کره
ظفری در بخشی از صحبت‌های خود به خودکفایی در تولید کره اشاره کرد و گفت: «فاصله ما با خودکفایی کره برخلاف آنچه که گفته می‌شود، تنها ۱۰ هزار تن است و این خودکفایی کاملاً شدنی است، اما در سال‌های گذشته و اکنون این واردکنندگان به دلیل اینکه واردات و ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی برای آنها سودآور است مرتب بر طبل واردات می‌زنند.»
مدیرعامل اتحادیه تعاونی‌های تولیدکنندگان فرآورده‌های لبنی ایران ادامه داد: «حالا که بحث حذف ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی کره مطرح است، باید ببینیم آیا آنها حاضر خواهند شد با ارز نیمایی این میزان واردات را داشته باشند، من به شما قول می‌دهم واردات کره در سال آینده حداقل ۴۰ درصد کاهش داشته باشد، چراکه میزان واردات را سود وارد کنندگان تعیین می‌کند.»
همچنین در این نشست احمد اکبریان رئیس هیئت‌مدیره اتحادیه دامداران البرز هم گفت: «امروز از انحصار گله داریم، یعنی فساد تولید را بر زمین زده است. با وجود ظرفیت‌های صادراتی به جای اینکه صادر کنیم تا تولید تقویت شود به سر صادرات می‌زنند. مگر کشور به دنبال صادرات غیرنفتی نیست، چرا صادرات ما محدود به نفت و فولاد شده است؟ چرا به صادرات دیگر محصولات توجهی قائل نیستند؟ یک پنجم جمعیت کشور در بخش کشاورزی است، اما متأسفانه به صادرات آنها توجهی قائل نمی‌شوند.»
اکبریان با انتقاد از سیاست‌های صادراتی گفت: «متأسفانه بیشترین گیر ما در وزارت صمت است. آقای شریعتمداری در آخرین زمانی که در وزارت صمت بود ممنوعیت صادرات شیر خشک را صادر و مجوز واردات ۲۰ تن کره را داد که این‌ها اصلاً منطقی نیست. انحصارگران به دنبال این هستند که با قطع صادرات شیر خشک ارز وارداتی برای کره بگیرند.»
رئیس هیئت مدیره اتحادیه دامداران البرز اظهار داشت: «سالانه واردکنندگان کره ۲۰ تا ۳۰ میلیون یورو برای واردات کره می‌گیرند، در حالی که ظرفیت‌های تولید این محصول در کشور وجود دارد و با خودکفایی فاصله اندکی داریم.»
- 13
- 6
کاربر مهمان
۱۳۹۹/۴/۲ - ۹:۵۶
Permalink