از مهمترین شاخص‌هایی که در عملکرد بانک‌ها به‌عنوان بنگاه اقتصادی مورد مطالعه قرار می‌گیرد می‌توان به بررسی سود و زیان آنها اشاره کرد. در ایران با اینکه بخش مهمی از سرمایه‌های دولتی و غیردولتی در بانک‌ها انباشته شده‌اند، اما نگاهی به زیان انباشته بانک‌ها نشان می‌دهد که مجموع زیان انباشته آنها از کل نقدینگی در دست مردم هم بیشتر است.
آخرین گزارش بانک مرکزی از مانده سپرده‌های بخش غیردولتی نزد بانک‌ها و موسسات اعتباری غیربانکی تا پایان سه‌ماهه نخست سال جاری نشان می‌دهد حجم این سپرده‌ها به ۱۹۳۰ هزار میلیارد تومان رسیده است. با این حال زیان انباشته ۹ بانک به‌تنهایی حدود ۵۶ هزار میلیارد تومان است که از معادل مبلغی کل اسکناس و مسکوک در دست مردم هم قراتر می‌رود.
بررسي عملکرد درآمدي ۲۰ بانک فعال در بورس ايران نشان مي‌دهد که تنها ۱۱ بانک در بين آنها داراي سود انباشته هستند و ۹ بانک دچار زيان انباشته وحشتناکي هستند که در بين آنها نام بانک‌هايي مشاهده مي‌شود که جزو قديمي‌ترين بانک‌هاي کشور به حساب مي‌آيند. زيان اين بانک‌ها تا جايي رشد داشته که اگر تمام شهروندان ايراني پول‌هاي در دست خود را جمع کنند، باز هم نمي‌توانند زيان انباشته اين ۹ بانک را بپردازند، چراکه طبق آخرين آمار رسمي حجم اسکناس در گردش در محدوده ۷/۵۴ هزار ميليارد تومان قرار دارد و زيان انباشته بانک‌ها ۲/۱ هزار ميليارد بيش از آن است. در اين بين بانک سرمايه با ۵/۱۸ هزارميليارد تومان زيان انباشته در ميان بانک‌هاي زيان‌‌ده پيشتاز است.
پس از آن بانک‌هاي تجارت و دي قرار دارند که به ترتيب با زيان ۱/۱۱ و ۴/۹ هزار ميليارد توماني دست و پنجه نرم مي‌کنند. با اينکه انتظار مي‌رود نام بانک‌هايي نظير «صادرات» در اين فهرست جايي نداشته باشند، اما اين بانک نيز ازجمله بانک‌هاي زيان‌دهي بوده که معادل ۴۳ درصد سرمايه خود، يعني ۶/۷ هزار ميليارد تومان زيان انباشته دارد. البته مديرعامل اين بانک اخيرا اعلام کرده که به سمتي پيش خواهد رفت که زيان به صفر برسد. بانک ايران زمين از لحاظ حجم زيان انباشته در رده پنجم بانک‌هاي کشور قرار دارد و بايد براي جبران زيان ۵/۳ هزار ميليارد توماني خود برنامه‌اي تدوين کند. در رتبه ششم اين فهرست نام بانک پارسيان ديده مي‌شود که داراي ۴/۳ هزار ميليارد تومان زيان انباشته است.
پست بانک، اقتصاد نوين و گردشگري سه بانک ديگري هستند که نتوانستند نام خود را از اين فهرست جدا کنند و جزو بانک‌هاي غيرزيان‌ده قرار گيرند، چراکه به‌ترتيب بايد زيان ۱/۱، ۵/۰ و ۳/۰ هزار ميليارد توماني را جبران کنند. البته اگر روند اجرايي اين بانک‌ها به روال کنوني ادامه يابد بعيد نيست که در آينده نه‌چندان دور زيان بيشتري را متحمل شوند. درنتيجه همان‌طور که دولت هم تاکيد دارد اين بانک‌ها پيش از هر بنگاه اقتصادي ديگري بايد روند واگذاري اموال مازاد خود را کليد بزنند تا شايد بدين صورت بتوانند از بخشي از حجم زيان انباشته خود بکاهند، در غير اين صورت رفته‌رفته ممکن است مردم هم سپرده‌هاي خود را از اين بانک‌ها بيرون بکشند و از اين بانک‌ها فقط يک نام باقي بماند.
رشد ۲۵ درصدي سپرده‌هاي بانکي
بر اساس تازه‌ترين گزارش بانک مرکزي از آمار بخش پولي و بانکي، مانده‌سپرده‌هاي بخش غيردولتي نزد بانک‌ها و موسسات اعتباري غيربانکي تا پايان سه‌ماهه نخست سال جاري به ۱۹۳۰ هزارميليارد تومان رسيده که نسبت به سال گذشته ۱/۲۵ درصد افزايش داشته است. حجم سپرده‌هاي بخش غيردولتي نزد بانک‌ها و موسسات اعتباري غيربانکي در خرداد ماه سال گذشته ۱۵۴۲ هزار ميليارد تومان بود و در پايان سال گذشته نيز به ۱۸۲۸ هزار ميليارد تومان رسيد.
اين آمار حاکي از رشد ۶/۵ درصدي سپرده‌هاي بانکي غيردولتي نسبت به پايان سال گذشته است. بر اساس اين آمار از مجموع ۱۹۳۰ هزار ميليارد تومان سپرده‌هاي بخش غيردولتي نزد بانک‌ها، ۲۶۰ ميليارد تومان سپرده‌هاي ديداري، ۱۵۳۰ ميليارد تومان سپرده‌هاي سرمايه‌گذاري مدت‌دار، ۱۰۵ ميليارد تومان سپرده قرض‌الحسنه و ۳۳ ميليارد تومان مربوط به ساير سپرده‌ها بوده است.
- 16
- 4
