به گزارش رکنا، قرارداد ۲۵ ساله میان ایران و چین به موضوع جدی و بحث برانگیزی میان رسانه های داخلی و خارجی بدل شده است. هر چند که این تفاهمنامه و قرارداد به پنج سال گذشته مطرح می شود اما در طول این سال ها اخبار ضد و نقیضی در این رابطه به بیرون درز پیدا کرد.
ماجرای خط ۴۰۰ میلیارد دلاری میان ایران و چین
به عنوان مثال شهریور ماه سال گذشته فریال مستوفی، رئیس کمیسیون بازار پول و سرمایه در جلسه هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران از ماجرای خط ۴۰۰ میلیارد دلاری میان ایران و چین خبر داد و گفت:« چینی ها، بدون ورود در مناقصات به پروژه ها ورود می کنند.»
پس از انتشار این خبر برخی مقامات مسئول نسبت به این موضوع واکنش نشان دادند. به طوری که یک مقام مسئول عنوان کرد که راه اندازی خط اعتباری ۴۰۰ میلیارد دلاری چینی ها کذب است.
از همان وقت مشخص بود که یک مذاکراتی میان ایران و چین انجام گرفته که رسانه های بین المللی به طور سربسته نسبت به آن موضوعاتی را مورد واکاوی قرار داده بودند. اما حال سوالی که حول محور خبر پر سر و صدای قرارداد ۲۵ ساله میان ایران و چین مطرح می شود، این است که تاریخچه این خبر به چه دورانی باز می گردد؟
آن طور که برخی از رسانه ها گزارش داده اند سال ۹۴« شی جین پینگ» رئیس جمهوری چین میهمان مقامات بلند پایه ایرانی ها بود. در جریان سفر رئیس جمهوری چین به ایران قرارداد ۲۵ ساله میان ایران و چین مطرح شد. زمانی که دو کشور بیانیه مشترک و رسمی را امضاء کردند که در یکی از بندهای آن از اراده راسخ دو طرف برای گسترش همکاری های جامع ۲۵ ساله سخن گفته شد.
رئیس جمهوری چین پس از این توافق گفت:« اقتصاد چین و ایران مکمل یکدیگر هستند و در این سفر درخصوص برنامه ریزی برای همکاری استراتژیک ۲۵ ساله به توافق رسیده ایم و آماده گسترش و تعمیق همکاری ها در بخش های فرهنگی، آموزشی، فناوری، نظامی و امنیتی در سطح شرکای راهبردی هستیم و ایجاد سازوکاری برای افزایش همکاری های امنیتی در مواجهه با تروریسم را ضروری می دانیم.»
سند توافقنامه جامع روابط استراتژیک ۲۵ ساله ایران- چین منتشر نشده است. اما متن توافقنامه جامع مشترک همکاری های استراتژیک ایران و چین ۴ سال و نیم قبل به زبان انگلیسی در وب سایت رسمی رئیس جمهوی ایران منتشر شده است.
در این متن اعداد و ارقام و جزییاتی از این توافق ذکر نشده و صرفا به کلیات بسنده شده است. زمینه کلیات این توافق در متن منتشر شده« سیاسی»،« همکاری اجرایی»،« انسانی و فرهنگی»،« قضایی، امنیتی و دفاعی» و« منطقه ای و بین المللی» اعلام شده است. در آن گفته شده دو طرف درباره تدوین نهایی سند توافق جامع ۲۵ ساله بحث و تبادل نظر خواهند کرد.
تولید مشترک خودرو برقی با چینی ها
هر چند گه هنوز جزییات این تفاهمنامه هنوز مشخص نیست اما رئیس اتاق مشترک ایران و چین درباره آن این طور می گوید:این برنامه ۲۵ ساله میان ایران و چین است که طرف ایرانی به چینی ها تحویل می دهد. هنوز نمی دانیم که چینی ها با اصل این برنامه موافق هستند یا خیر؟ بنابراین هر دو طرف باید کنار یکدیگر بنشینند و درباره بندهای این برنامه مذاکره کنند. این برنامه ویرایش نهایی طرف ایرانی است و از سوی چینی ها نهایی نشده است.
مجیدرضا حریری به برخی از بندهای اقتصادی این برنامه اشاره می کند و می افزاید:در یکی از بندهای این برنامه به تأسیس شهرک خودرویی پرداخته شده است. یعنی وزارت صنعت، معدن و تجارت برای تولید خودروهای مشترک باید شهرکی را در این زمینه تاسیس کند. مسلما دولت چین و ایران خودرو نمی سازنند. هر دو وزارت خانه های دو کشور ممکن است به این تفاهم برسند که شرکت های خودرویی را به یکدیگر معرفی کنند و قراردادی در این رابطه بنویسند. به هر حال تنها شرکت خارجیِ خودرویی که در ایران سرمایه گذاری مستقیم کرده، شرکت« چری» چین است.
او اضافه می کند:در این برنامه امکان دارد چند شرکت خودروییِ چینی با دو خودروساز ایرانی مذاکره کنند. از سوی دیگر تولید خودروهای برقی نیز می تواند از دیگر محورهای این برنامه ۲۵ ساله ایران و چین باشد.
نفت و گاز بیشتری می فروشیم
حریری درباره چگونگی نقل و انتقال پول با چین نیز این طور می گوید:در همه حوزه ها گرفتار تحریم هستیم اما آیا قرار است تا ۲۵ سال دیگر گرفتار تحریم باشیم؟ چنانچه چین این تفاهم کلی را بپذیرد به معنای آن است که بخشی از تحریم های امریکا علیه ایران را نادیده می گیرد.
رئیس اتاق مشترک ایران و چین اظهار کرد :چنانچه بتوانیم نظر چینی ها را درباره این برنامه ۲۵ ساله جلب کنیم از این پس نفت و گاز بیشتری می فروشیم. درحال حاضر چینی ها در دوران تحریم رفیق ایران بوده و هستند. هر چند در این برنامه چین هم براساس منافع ملی خودش تصمیم گیری می کند اما چینی ها تنها افرادی هستند که تا به امروز تحریم ها را نادیده گرفتند؛ این در حالی است که این سطح از مبادلات تجاری برای اقتصاد ما کافی نیست. ما در این شرایط نیاز به ظرفیت های جدید اقتصادی داریم.
هر چند درباره برنامه ۲۵ ساله ایران و چین گمانه زنی بسیار است اما فعالان اقتصادی با توجه به درگیری های سیاسی اخیر چین و امریکا، امروز را زمان خوبی برای مذاکره میان ایران و چین می دانند. از سوی دیگر حقوقدان ها می گویند دولت موظف است اطلاعات مربوط به قرارداد همکاری ۲۵ ساله با چین را منتشر کند. طبق اصل ۵۶ قانون اساسی اگر دولت به آنچه کرده است ، اطمینان دارد و این قرارداد را افتخارآمیز و مفید ارزیابی می کند، آن را منتشر و از آن دفاع کند که اگر چنین باشد، با حمایت کارشناسان و مردم نیز روبه رو خواهد شد. حال باید در آینده منتظر چگونگی نحوه اجرای این برنامه شد.
- 9
- 2
