عواقب ارائه بن های بسته‌های حمایتی معیشتی به اقشار کم درآمد

سال‌ها پیش مردم جامعه کاغذی را تحت عنوان کوپن در دست داشتند که با استفاده از آن کالاهای اساسی و مورد نیازشان را تامین می‌کردند. کوپن‌ها در زمان بحران‌های اقتصادی یا در زمان جنگ که ایران دچار ضعف‌های اقتصادی شده بود به کمک مردم آمد و وضعیت را کمی قابل تحمل‌تر کرده بود. با گذشت زمان کوپن‌های کاغذی کنار گذاشته شد و بعد‌ها یارانه‌های نقدی جایش را گرفت. البته خانه‌وارها از مبلغ پایین آن ناراضی بودند و معتقد بودند که با توجه به درآمدهای کم برخی از قشرها این مبلغ پاسخگوی مایحتاج زندگی‌ نخواهد بود.

این روزها به دلیل نوسانات ارزی و مشکلات معیشتی، دولت تصمیم گرفت بسته‌های حمایتی را به قشر آسیب‌پذیر جامعه اختصاص دهد. شنیده‌ها از بسته حمایتی دولت حکایت از آن دارد که قرار است این بسته در دو نوبت به افرادی با درآمد کمتر از سه میلیون تومان ارائه شود. بسته‌های حمایتی و داستان کارت‌های کالایی و توزیع اقلام ضروری چند وقتی است که بر سر زبان‌ها افتاده و از رسانه‌های مختلف منتشر شده است. به نظر می‌رسد که این کارت‌ها قرار است هویت دیگر همان کوپن‌های قدیمی باشد و بار کمی را از دوش خانه‌وارها بردارد.

البته باید گفت شاید برای عده‌ای مبلغ ناچیزی باشد اما هستند افراد کم درآمدی که با پرداخت‌هایی از این قبیل مقداری از آسیب‌های وارد شده به زندگی‌شان را جبران می‌کنند. باید دید اکنون که با نوسان قیمت در بازار و هیاهو در اقتصاد مواجه هستیم و مردم دست‌ روی‌ دست گذاشته‌اند تا بازار به ثبات برسد این بسته حمایتی دردی را دوا می‌کند یا خیر؟ در این میان سری به خیابان‌های شهر زدیم تا نظر مردم را در این باره جویا شویم. علیرضا راننده تاکسی در پاسخ به این سوال که آیا بسته‌های حمایتی از سوی دولت می‌تواند کمکی به قشر ضعیف جامعه کند به «ابتکار» گفت: «مردم آنقدر با گرانی کالا و درآمدهای پایین سر و کار دارند که فکر نمی‌کنم چنین مبالغی بتواند کمکی به آن‌ها کند. ما باید به دنبال کاهش قیمت‌ها باشیم تا این مشکلات تمام شود».

مژگان خانه‌دار است و مادر سه فرزند. او نظر دیگری را مطرح کرد: «‌این بسته‌های حمایتی که شبیه به همان کوپن‌های قدیمی است شاید نتواند مشکل را ریشه‌کن کند اما قطعا می‌تواند کمک کند. در این مدت مردم آنقدر با مسائل مالی رو‌به‌رو بوده‌اند و آسیب دیده‌اند که قطعا این بسته می‌تواند کمی آن‌ها را آرام کند».

محمد که لیسانس مدیریت دارد و فروشنده پوشاک مردانه است در پاسخ به این سوال گفت: «بحث یارانه که مطرح شد با استقبال خوبی رو‌به‌رو بود. درست است که از آن زمان هم این ماجرا ادامه پیدا کرد اما مبلغ آن در مقایسه با وضعیت اقتصادی حال حاضر آن قدر پایین است که بود و نبودش فرقی نمی‌کند. حالا هم که بحث این بسته‌های حمایتی بر سر زبان‌ها افتاده است. به نظر من این یک مسکن موقتی است که برای یک یا دو بار می‌تواند پاسخگوی شرایط باشد».

در دو مرحله بسته حمایتی به کارگران و اقشار ضعیف جامعه داده می‌شود

در جلسه غیر علنی صبح سه‌شنبه مجلس شورای اسلامی خبرهایی حاکی از تهیه چهار بسته حمایتی برای حمایت از اقشار آسیب‌پذیر جامعه در چهار سطح منتشر و گفته شد‌ که این کمک‌ها تا پایان سال به صورت کالایی و در قالب کارت برای خرید از فروشگاه‌های رفاه به مردم ارائه می‌شود. طبق توافق‌های صورت گرفته این بسته در دو مرحله به بخشی از مردم که حدود ۲۰ میلیون نفر که بخشی از آن‌ها کارمندان، کارگران و افراد تحت پوشش کمیته امداد هستند داده می‌شود.

معصومه آقاپور، نایب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در مورد سازوکارها برای شناسایی افراد با درآمدهای پایین به «ابتکار» گفت: برای تشخیص افراد با درآمدهایی کمتر از ۳ میلیون تومان سازوکارهای لازم طراحی شده است و مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. کارمندان دولت، افرادی که یارانه می‌گیرند و کارگران در سیستم‌های دولتی پرونده دارند و شناسایی این افراد با توجه به طراحی سازوکارها نمی‌تواند کار دشوار و غیر ممکنی باشد.

وی افزود: برای این بسته‌های حمایتی بودجه‌های خاصی در نظر گرفته‌ شده است. در رابطه با افزایش قیمت نفت و مواردی که در جلسه مطرح شده منابعی را برای عملی کردن این طرح در نظر گرفته‌اند که قابل اجرا است.

آقاپور از ادامه روند این طرح گفت: این طرح همانند یارانه برای مدت طولانی تکرار نمی‌شود و برای یک مدت کوتاه است تا ان‌شاءالله در آینده به یک ثبات اقتصادی برگردیم. باید بگویم که این طرح همانند کوپن‌های قدیمی هم نیست و قرار است سازوکارهایی در دولت طراحی شود و مشکلاتی همانند کوپن‌ را ندارد. نکته‌ای که باید به آن توجه کرد این است که مشکلات افزایش نقدینگی و ایجاد تورم را هم ندارد و در شرایط فعلی تنها کمک به سفره خانه‌وار است.

قشر ضعیف در این مدت به قدری آسیب دیده‌اند که همه فقط به دنبال خرید کالای اساسی هستند. دولت باید برای این طرح تصمیم بگیرد، چندین پیشنهاد در مجلس مطرح شده که اختیارات کامل برای تصمیم‌گیری و اجرا به دولت واگذار شده است.

با توجه به مشکلات اقتصادی اخیر شرایط زندگی برای بسیاری از افراد به گونه‌ای سخت شد که دولت‌مردان را به فکر حمایت انداخته است. اما باید تا پایان این داستان منتظر ماند و نتیجه آن را در معیشت افراد آسیب‌پذیر جامعه دید. آیا چنین روش‌هایی در بهبود شرایط تاثیرگذار خواهد بود؟ برای رسیدن به پاسخ این سوال باید اندکی صبر کرد!

کیمیا نجفی