معرفی رشته مهندسی عمران

مهندسی عمران رشته‌ای است که هدف آن تربیت نیروهای متخصصی است که بتوانند در پروژه‌های مختلف عمرانی در زمینه‌های ساختمان سازی، راه‌سازی، پل‌سازی، بلند مرتبه‌سازی، سازه‌ها و بناهای آبی، جمع‌آوری و دفع فاضلاب، محیط زیست و غیره مسئولیت طراحی، محاسبه، اجرا و نظارت بر اجرا را بر عهده گیرند. مهندسی عمران از جمله رشته‌هایی است که بیانگر کاربرد علم در ایجاد سازندگی و عمران است.

یعنی هرچیزی که به آبادی یک کشور باز می‌گردد، مانند: سد، فرودگاه، جاده، برج، تونل، دکل‌های مخابراتی، ساختمان‌های مقاوم در برابر زمین‌لرزه، سیل و آتش و نیروگاه‌های برق و مصالح سبک، ارزان و با کیفیت مناسب برای ساخت و ساز و در نهایت حفظ محیط زیست، در حیطه کار مهندس عمران قرار می‌گیرد. برای آغاز تمامی پروژه‌های عمرانی به یک مهندس کارآمد عمران نیاز داریم تا علاوه بر رعایت جنبه‌های فنی و اجرایی، اقتصادی نیز عمل کند. چون اقتصادی بودن، یک اصل در مهندسی عمران است .

وظایف یک مهندس عمران

محاسبه و اجرای سازه‌های مختلف مانند ساختمانها اعم از مسکونی، اداری و صنعتی با سیستم‌های سازه‌ای مختلف مانند آجری، بتنی و فولادی و نیز طرح و اجرای سدها، پلها، حفر تونلها، راهها و سازه‌های آبی و زیر زمینی به طوری که در شرایط معمولی پایدار و در مواقع بحرانی مانند زلزله آسیب‌پذیری آن به حدی باشد که در ارائه خدمات از پیش تعیین شده دچار نقصان نگردد. به عبارت ساده تر مهندس عمران در هنگام طراحی هر سازه سعی در ایجاد تعادل میان سه عامل ایمنی، زیبایی و مقرون به‌صرفه بودن را دارد .

توانایی‌های لازم برای یک مهندس عمران

اجتماعی بودن

یک مهندس عمران باید بسیار اجتماعی و دارای توان ایجاد ارتباط با سایرین باشد. چون رشته مهندسی عمران یک رشته گروهی است. یعنی متخصص عمران در محیط کار خود با اقشار مختلف جامعه از قبیل کارگران، تکنسین‌ها و مهندسان رشته‌های دیگر سروکار دارد و باید با همه این افراد ارتباطی قوی برقرار کند تا بتواند شاهد پیشرفت و موفقیت در کارش باشد .

قوی بودن دروس پایه

با توجه به کمیت و کیفیت درسهایی که در این رشته ارائه می‌گردد، داوطلب باید از توان و دانش برتر در زمینه‌های ریاضی و فیزیک برخوردار باشد تا در فهم دروس پایه به مشکل بر نخورده و دروس تخصصی و فنی را به راحتی فراگرفته و در آن‌ها خبره گردد .

سایر فاکتورها

رشته مهندسی عمران دارای سه بعد طراحی، محاسبه و اجرا است. عده‌ای از مهندسان جذب کارهای اجرایی می‌شوند که در این صورت باید ضمن برخورداری از توانایی کافی جهت فعالیت در کارگاه‌های داخل و خارج از شهر، برای برنامه‌ریزی و سروکار داشتن با اقشار مختلف مردم آماده باشند. فعالیت در کارگاه‌ها می‌تواند در دو بخش کلی سایت و دفتر باشد. برخی نیز به فعالیت طراحی می‌پردازند که این عده نیز باید ضمن داشتن آمادگی جهت انجام کارهای محاسباتی، از ریاضیات قوی، صبر و حوصله بسیار و قدرت تجزیه و تحلیل بالا برخوردار باشند. از این رو داشتن مهارت‌های زیر برای یک مهندس عمران ضروریست :

توان جسمی

قدرت تجزیه و تحلیل

قدرت تجسم (دید مهندسی)

دقت در جزئیات

قدرت تصمیم‌گیری و انتخاب

آشنایی با فهرست بها و قوانین و بخشنامه‌های جاری

آشنایی با رایانه و استفاده از نرم‌افزارهای عمرانی و تحلیلی

آشنائی با صورت وضعیت‌ و متره‌ و برآورد

آشنائی با کلیات نقشه برداری نوین

توانایی تجزیه و تحلیل مسایل مالی و آشنایی با قواعد عرفی بازار کشور

فارغ‌التحصیل مقطع کارشناسی مهندسی عمران می‌تواند در مقطع کارشناسی ارشد در گرایشهای مختلف ذیل به تحصیل ادامه دهد :

مهندسی سازه

سازه‌های هیدرولیکی

مهندسی زلزله

راه و ترابری

مکانیک خاک و پی

مهندسی آب؛ در دو گرایش هیدرولیک و منابع آب

سازه‌های دریایی

مهندسی مدیریت ساخت

مهندسی برنامه‌ریزی حمل و نقل

مهندسی محیط زیست

مهندسی آب و فاضلاب

در ایران این رشته در سطح کارشناسی (لیسانس) دارای سه گرایش عمران-عمران، عمران-نقشه برداری و عمران-آب می‌باشد . رشته مهندسی عمران-عمران که در مقطع کارشناسی ارائه می‌شود، قبلاً به مهندسی راه و ساختمان موسوم بوده و به منظور تربیت کارشناسانی با مهارت طراحی، محاسبه و اجرای پروژه‌های ساختمانی، صنعتی، راه‌سازی و تأسیسات آبی و نظارت بر حسن اجرای طرحهای عمرانی در زمینه‌های فوق به وجود آمده‌است.

همچنین همکاری با مهندسان مشاور در زمینه‌های یاد شده از وظائف آنان می‌باشد. مانند سایر رشته‌های مهندسی، این رشته دارای ۲۰ واحد عمومی است. همچنین دانشجویان این رشته باید تعداد ۲۵ واحد را به عنوان واحدهای پایه بگذرانند. علاوه بر این واحدها، ۹۵ واحد اختصاصی که دروسی از جمله کارآموزی و پروژه‌های: سازه‌های فولادی، سازه‌های بتنی و راه‌سازی نیز جزو دروس این دانشجویان می‌باشد.

با توجه به سیاستهای عمرانی و سرمایه‌گذاریهای دولت برای احداث مسکن، راه، انواع: پل، سد، نیروگاه (عمدتاً هسته‌ای، حرارتی و آبی) رفع نیازهای عمرانی در زمینه ایجاد تأسیسات آبی جهت تامین آب آشامیدنی شهرها و روستاها و همچنین بازسازی مناطق آسیب دیده، اهمیت این رشته مشخص می‌شود.

فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در وزارتخانه‌ها (نظیر وزارتخانه‌های راه و شهرسازی، نیرو و کشور) و شرکتهای دولتی و خصوصی و مهندسان مشاور، به امور طراحی، محاسبه و اجرا بپردازند. در شرایط حاضر، فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در دوره‌های مختلف کارشناسی ارشد و دکتری در داخل کشور ادامه تحصیل دهند. دارا بودن دانش قوی ریاضی و فیزیک و توانایی جسمانی از ضروریات این رشته‌است. حدود ۱۰ درصد از دروس این دوره عملی است و از دروس تخصصی آن می‌توان موارد ذیل را نام برد :

استاتیک

مقاومت مصالح

طراحی سازه‌های فولادی و بتنی

مهندسی پی

مکانیک خاک

مکانیک سیالات

هیدرولیک

هیدرولوژی

تحلیل سازه‌ها

راه‌سازی

مهندسی آب و فاضلاب

زلزله

بارگذاری سازه‌ها

موسسه آموزش عالی عمران و توسعه از سال ۱۳۷۵ با پذیرش دانشجو در رشته مهندسی عمران گرایش عمران روستایی در حوزه مهندسی عمران فعالیت نموده است. در حال حاضر رشته های مهندسی عمران- عمران (کارشناسی پیوسته)، مهندسی اجرایی عمران (کارشناسی ناپیوسته)، مهندسی تکنولوژی عمران-عمران (کارشناسی ناپیوسته) و مهندسی عمران-راه و ترابری (کارشناسی ارشد) در این موسسه دایر بوده و برنامه بلند مدت موسسه با محوریت توسعه این رشته در مقطع کارشناسی ارشد شکل گرفته است.

موسسه دارای هیات علمی تمام وقت و نیمه وقت در تمامی گرایشهای مهندسی عمران بوده و همواره بر جذب اعضا هیات علمی شاخص و فارغ التحصیلان ممتاز دانشگاههای معتبر داخلی و خارجی در رشته عمران تاکید داشته است. در حال حاضر آزمایشگاههای مکانیک خاک، تکنولوژی بتن، روسازی راه و کارگاه جوش و نیز با توجه به دایر بودن رشته مهندسی عمران- نقشه برداری در موسسه، امکانات کامل نقشه‌برداری موجود می باشد.