علا عبد الزهرا؛ این اسم برای‌تان آشنا نیست؟ سال پیش که در جام‌ملت‌های آسیا بنجامین ویلیامز با اشتباهش ما را از گردونه مسابقات حذف کرد، بعد از بازی شایعه‌ای به راه افتاد که عراق از بازیکن محروم استفاده کرده و با شکایت فدراسیون فوتبال به ای‌اف‌سی، ایران ۳ بر صفر برنده می‌شود. این شایعات و ناداوری بنجامین ویلیامز مرهمی بر دل علاقه‌مندان به فوتبال ایران بود که ۴۰ سال حسرت قهرمانی آسیا بر دل‌شان مانده بود.
افشین قطبی؛ آیا او و اندیشه‌های تدافعی تیم‌ملی برابر کره‌جنوبی دلیل حذف ما از جام‌ملت‌های ۲۰۱۱ قطر بود یا اختلافات درونی بازیکنان - بخصوص جواد نکونام و حلقه بازیکنان نزدیک به کاپیتان- باعث از بین رفتن اتحاد تیمی شد و تیم ایران ناکام ماند؟
امیر قلعه‌نویی؛ برایش دادگاه و کمیته بررسی شکست تشکیل دادیم و گفتیم که او برای هدایت تیم ایران کوچک بود. شکست به ضعیف‌ترین کره‌جنوبی تاریخ - از نگاه منتقدان تیم‌ملی- علت اصلی این شکست خرد جمعی بود و انتخاب مربی ایرانی.
برانکو ایوانکوویچ؛ تیم او در مرحله مقدماتی در آستانه حذف قرار گرفت. درگیری بداوی و رحمان رضایی در بازی با عمان شیرازه تیم ایران را از هم گسیخت اما ضربه سر محمد نصرتی در واپسین لحظات ما را در تورنمنت نگه داشت تا در نیمه نهایی مقابل چین میزبان، با ناداوری و سهل‌انگاری پنالتی‌زن‌ها، داغ فینال بر دل‌مان بماند. آیا دلایل از دست رفتن قهرمانی سال ۲۰۰۴ چین همین مسائلی بود که بیان شد؟ آیا یکی از بهترین تیم‌های بعد از انقلاب با دایی، کریمی، مهدوی‌کیا، نکونام و... به عوامل بیرونی باخت و دست‌مان از جام کوتاه ماند؟
علی دایی؛ جام‌ملت‌های ۲۰۰۰ بیروت و بازی مقابل کره‌جنوبی و قیچی برگردان تاریخی کاپیتان در محوطه ۶ قدم عامل اصلی شکست ما در بیروت بود؟ آیا جلال طالبی در حد و اندازه تیم‌ملی نبود؟ یا مهدی مهدوی‌کیا که به کم‌کاری متهم شد و به قول جلال طالبی با کتانی سوراخ از بوندس‌لیگا خودش را به تیم‌ملی رسانده بود و انگیزه‌ای برای بازی در تیم‌ملی نداشت؟
جمال قندور؛ نام او را به‌خاطر دارید؟ داوری که بازی نیمه‌نهایی ایران و عربستان در جام‌ملت‌های ۱۹۹۶ امارات را سوت زد و پنالتی آشکار روی حمید استیلی را نگرفت. او مقصر بود یا باند پیتر ولاپان، فساد ای‌اف‌سی و نفوذ کشورهای عربی عامل اصلی ناکامی ما بود؟
جمال شریف؛ جام ملت‌های ۱۹۹۲ هیروشیما و بازی جنجالی ژاپن و ایران که با سیل محرومیت‌های سنگین برای بازیکنان ایران همراه بود را یادتان هست؟ آیا جمال شریف سوری که داور آن مسابقه بود جام را از ایران گرفت؟
اگر به گذشته برگردیم، در تمام ادوار جام‌ملت‌های اسیا همواره افرادی هستند که از آنها به‌عنوان مقصر شکست و ناکامی تیم‌ملی یاد می‌شود اما پرسش اینجاست که واقعا همه آنها مقصرند و ما بی‌تقصیر؟ آیا سیستم غلط فوتبال ایران که بنای آن از خشت اول کج نهاده شده هیچ سهمی در شکست‌ها و ناکامی‌های ما ندارد؟ احتمالا در آینده باید نام کارلوس کی‌روش یا پورعلی‌گنجی، کنعانی‌زادگان و الی آخر را هم به این سیاهه اضافه کنیم چون هرگز نمی‌پذیریم فوتبال ایران به‌رغم استعداد‌های فراوان که بدون اصول و برنامه‌ریزی و دیمی به بار آمده‌اند، هیچ برنامه و دورنمایی برای خود ندارد و تنها یک مربی مثل کی‌روش یا برانکو با تلاش خود در این بلبشو تیمی می‌سازند که گاهی شگفتی‌ساز می‌شود و نمایش‌هایی به یادگار می‌گذارد که کاملا اتفاقی است؛ مثل قهرمانی تیم‌ملی در بازی‌های آسیایی پکن، پیروزی ۶ بر ۲ مقابل کره جنوبی در ملت‌های ۹۶، صعود به جام‌جهانی ۹۸ با برد دراماتیک مقابل استرالیا، بازی ایران و آمریکا در جام‌جهانی، قهرمانی بازی‌های آسیایی بوسان، صعود به جام‌جهانی ۲۰۰۶، صعود به جام‌جهانی ۲۰۱۴ و نمایش فوق‌العاده مقابل آرژانتین یا بازی تاریخی برابر مراکش، اسپانیا و پرتغال در جام‌جهانی روسیه. اینها تک جرقه‌هایی از فوتبال ملی در این سال‌ها بوده که در برهوت نتایج بزرگ، آنقدر انگشت‌شمار است که تک تک آنها را به‌خاطر داریم.
دیشب به ژاپن باختیم؛ تیمی که سال ۹۲ در هیروشیما نخستین قهرمانی در آسیا را جشن گرفت، در سال ۹۸ برای نخستین‌بار به جام‌جهانی صعود کرد. در شرایطی که قاره آسیا ۵/۵ سهمیه در جام‌جهانی دارد، دیگر صعود به جام‌جهانی رویای تیم‌های بزرگ آسیا نیست. ژاپن با دورنمای قهرمانی تیم فوتبالش در المپیک ۲۰۲۰ توکیو و رسیدن به نیمه‌نهایی جام‌جهانی ۲۰۲۲ قطر، برای آینده‌اش برنامه‌ریزی کرده اما فوتبال ایران در خاطرات گذشته سیر می‌کند و به شکست‌های خفیف مقابل تیم‌های مطرح، رضایت می‌دهد.
در فوتبالی که فدراسیونش یک ساختمان ۴ طبقه زشت و بی رنگ و روح است که در آن مدیرانی کار می‌کنند که دغدغه‌های‌شان فوتبال نیست، در فوتبالی که تیم ملی‌اش یک زمین صاف برای تمرین ندارد، در فوتبالی که مدیرانش را از در بیرون می‌کنند، از پنجره به پشت میزهای‌شان برمی‌گردند، باید هم رویاهای هوادارانش باخت خفیف به تیم‌های بزرگ باشد. ما دیشب در انتظار فینال و قهرمانی آسیا بودیم و خیال می‌کردیم با این قهرمانی همه مشکلات فوتبال تمام می‌شود اما باید پذیرفت فوتبال از پای بست ویران است.
سعید زاهدیان
- 19
- 2
