آیا زمان مهاجرت دلالان و سفته‌بازان از بازار ارز فرا رسیده؟ سوداگران بزرگ اقتصادی ایران اکنون چه می‌کنند؟

عبور از میان دلالان بازار ارز که در خیابان فردوسی تهران، مشغول فعالیت هستند نشان می دهد، هیجان و تلاطمی که از میانه سال ۱۳۹۶ آغاز شده بود، اکنون فروکش کرده است.

اگر سال گذشته و یا فصل بهار امسال از میدان فردوسی به سمت جنوب حرکت می‌کردید، نخستین چیزی که به چشم می‌آمد، ازدحام و شلوغی خیابان به دلیل تجمع دلالان بود.

نوسان و تلاطم شدید بازار ارز سبب شده بود که دلالان و سفته بازان به راحتی جولان داده و مثل آب خوردن، قیمت دلار و سایر ارزها را بالا و پایین ببرند.

اعلام یک شایعه باعث نوسان چند صد و یا چند هزار تومانی نرخ دلار در عرض چند ساعت می‌شد و به تبع آن همه بازارهای کالایی و اقتصادی به هم می‌ریخت.

تلاطم شدید آن روزهای بازار ارز، چنان جذابیتی را برای دلالان ایجاد کرده بود که حتی برخی افراد و سرمایه‌گذاران اقدام به ورود به بازار ارز کرده و به سرعت به دلالان این بازار تبدیل شدند.

این دلالان به همراه خود پول ها و منابع مالی جدیدی را وارد این بازار کرده و به تلاطم و بی ثباتی این بازار هر جه بیشتر دامن زدند.

تخلیه هیجان دلالان خیابان فردوسی

اما اگر این روزها سری به خیابان فردوسی تهران بزنید دیگر خبری از آن شور و هیجان و فریادهای دلالان خبری نیست.

در گفت و گو با فروشندگانی که در کنار خیالان مشغول فروش دلار و سایر ارزها هستند متوجه می‌شویم که بسیاری از دلالانی که پس از نوسان‌های شدید ۲ سال اخیر وارد این بازار شده بودند از این بازار خارج شده‌اند و یا در فکر خروج هستند.

«سپهر» با بیان این مطلب گفت: افرادی که هنوز در خیابان فردوسی مشغول خرید و فروش غیر رسمی ارز هستند، اغلبشان از قدیمی‌های بازار به شمار می‌روند یعنی قبل از هیجانات و تلاطمات ۲ سال اخیر در بازار بوده‌اند و حالا که هیجان بازار فروکش کرده نیز همچنان در بازار ارز مانده‌اند.

گروهی از این افراد برای خود به طور مستقل کار می‌کنند، این دسته از فروشندگان سرمایه ای جمع کرده و در بازار غیررسمی ارز، مشغول فعالیت هستند.

بخشی از فروشندگان کف خیابان فردوسی به صرافی ها وابسته هستند، یعنی شماری از صرافی‌ها با تابلو و مجوز رسمی دولتی در دفاتر خود در حاشیه خیابان فردوسی و سایر مناطق فعالیت دارند، اما نیروهایی را نیز به صورت غیر رسمی روانه خیابان کرده‌اند تا در بازار غیر رسمی یا بازار سیاه به خرید و فروش دلار و سایر ارزها بپردازند.

البته برخی از دلالان و سوداگران بزرگ اقتصادی نیز هستند که در دفاتر بزرگ خود در اطراف میدان ونک و تجریش و ... نشسته و نوچه های خود را به خیابان فردوسی فرستاده‌اند. کار اصلی این سوداگران بزرگ، دلالی در بازار ارز نیست و تنها به دلیل سودآوری بازار ارز وارد این بازار شده‌اند؛ در واقع، این گروه هر کجا که پول باشد می‌روند، یک روز به سراغ بازار خودرو رفته و روز دیگر روانه بازار مسکن و دلار می‌شوند.

بررسی ها نشان می‌دهد که این گروه از دلالان بزرگ که زمانی پول‌های هنگفت خود را روانه بازار ارز کرده بودند، مدتی است که اقدام به خروج بازار ارز کرده‌اند، زیرا این بازار به ثبات رسیده و امیدی به کسب سودهای بادآورده در آینده نزدیک وجود ندارد.

«آلبرت بغزیان» کارشناس اقتصادی درباره این دسته از ابر دلال‌ها گفته بود: سوداگران بزرگ اقتصادی اکنون در بخش‌های مختلف از جمله بازار ارز مشغول قیمت سازی هستند، آنها با معاملات صوری و یا سایر روش ها اقدام به تعیین قیمت کرده و دلالان خرد نیز خواسته یا ناخواسته در زمین آنها بازی می کنند.

بازار ارز در کنترل دولت

در ماه های اخیر دولت و بانک مرکزی توانسته‌اند تلاطمات بازار ارز را کنترل کرده و این بازار را به ثبات برسانند.

در واقع تلاش شده است که از طریق کنترل عرضه و تقاضا، بازار ارز از حالت هیجانی خارج شده و به ثبات برسد، بر این اساس روند ورود و عرضه ارز افزایش یافته، این در حالی است که میزان تقاضا کاهش یافته است.

رییس کل بانک مرکزی در این باره می‌گوید: پس از گذر از آثار تحریم های ظالمانه در دو سال اخیر، به شرایطی رسیده‌ایم که با ایجاد ثبات در بازار ارز، در مسیری قرار داریم که شاخص‌های کلان اقتصادی کشور رو به بهبود است، در بازار ارز توانستیم با کاهش ۱۸ درصدی نرخ ارز، دلار را از ۱۴ هزار و پانصد تومان به ۱۱ هزار و ۶۰۰ تومان برسانیم و ثابت نگه داریم.

«عبدالناصر همتی» افزود: از سال قبل و در پی تلاطم بازار ارز به سبب تحریم‌های ظالمانه، با تمهیداتی که اندیشیده شده توانستیم نرخ ارز را ثابت نگه داریم.

رییس بانک مرکزی تاکید می‌کند: دخالت بانک مرکزی بر نرخ ها نیست بلکه عرضه و تقاضا بیشتر مورد توجه بانک مرکزی قرار دارد به این منظور سفته بازی‌ها کنترل شده و در حاشیه بازار کمتر به چشم می‌خورد.

بررسی ها نشان می‌دهد افزایش نظارت بر روند بازگشت ارز صادراتی، برخورد با صادرکنندگانی که ارز را به کشور باز نمی‌گردانند، آماده سازی مقدمات راه اندازی بازار متشکل ارز، تامین نیاز واردکنندگان به ارز و آرام شدن بازار ارز در دبی امارات و سلیمانیه عراق از مهم ترین عواملی به شمار می‌روند که باعث افزایش عرضه شده است.

در بخش تقاضا نیز افول چشم انداز رشد قیمت دلار و کاهش تنش در سیاست خارجی نیز افت تقاضا برای دلار و سایر ارزها را به دنبال داشته که این موضوع، امکان کنترل بیشتر بازار ارز را فراهم کرده است.