تاثیر افزایش قیمت دلار بر بازار سهام؛ اصلاح دلار در مرز تاریخی

به گزارش دنیای اقتصاد، روز دوشنبه ‌دلار در آستانه ورود به یک مرز تاریخی قرار گرفت و سپس از آن عقب‌نشینی کرد.  تا ساعت ۲ بعدازظهر دومین روز تیرماه، شاخص ارزی ۲۸۰ تومان افزایش را به ثبت رساند و به بهای ۱۹ هزار و ۹۸۰ تومان رسید. با این حال این ارز در معاملات عمده توان شکست مرز ۲۰ هزار تومانی را از خود نشان نداد و در اواخر روز، میزان فروش‌ها افزایش یافت؛ با افزایش فروش‌ها، قیمت تا محدوده ۱۹ هزار و ۸۰۰ تومان عقب‌نشینی کرد که ۱۰۰تومان بالاتر از روز یکشنبه بود. این هفتمین افزایش متوالی دلار بود؛ هر چند با افزایش‌های پیشین دو تفاوت عمده داشت؛ اول اینکه، کمترین میزان نوسان افزایشی از شنبه هفته گذشته بود و دوم اینکه،‌ برای اولین بار بازار در روزهای اخیر با یک اصلاح ملموس مواجه شد. در واقع در روزهای قبلی چنان رشد قیمت سریع بود که کمتر اصلاحی صورت می‌گرفت، ولی روز دوشنبه کمی احتیاط در نیمه دوم روز در مرز ۲۰ هزار تومانی زیاد شد و همین عامل اصلاح قیمتی را برای دلار رقم زد.

این اصلاح قیمتی در حالی در معاملات عمده رقم خورد که در معاملات خرد، کمتر معامله‌گری حاضر بود زیر ۲۰ هزار تومان اقدام به فروش دلار کند؛  البته، صرافی‌های منتخب بازارساز دلار را با قیمت ۱۸ هزار و ۸۰۰ تومان عرضه می‌کردند که اختلاف هزار تومانی با قیمت بازار داشت. در روزی که دلار به پیشروی خود ادامه داد، سکه تمام بهار آزادی نیز ۵۰ هزار تومان رشد کرد و به بهای ۸ میلیون و ۲۰۰هزار تومان رسید. البته  در سایت صنف طلا، جواهر، نقره و سکه تهران، قیمت ۸ میلیون و ۴۰۰ هزار تومانی نیز برای فروش سکه امامی ثبت شده بود که بسیار بیشتر از نرخ کف بازار بود.

عامل جدید نوسان دلار

در حالی که در روزهای گذشته، بیشتر معامله‌گران ضعف در سمت عرضه را عامل نوسان‌ساز بازار می‌دانستند، برخی از بازیگران ارزی، جنس نوسان ابتدای روز دوشنبه را متفاوت دانسته و عنوان می‌کردند که تقاضا در بازار رشد پیدا کرده بود. در واقع در ساعات ابتدای روز دوشنبه، افراد جدیدی در موقعیت خرید ارز قرار گرفته بودند؛ ولی نکته مهم آن بود که در اواخر روز، برخی از معامله‌گران بزرگ بازار در موقعیت فروش قرار گرفتند و همین مساله زمینه‌ساز افت قیمت‌ها از مرز۲۰ هزار تومانی شد که در طول تاریخ، بازار هیچ گاه به آن نزدیک نشده بود. در مجموع دیروز نوسانات بازار زیاد بود و ممکن است پس از ساعت ۳ بعدازظهر قیمت‌های دیگری نیز در معاملات عمده به ثبت رسیده باشد. شدت هیجان در بازار به اندازه‌ای بود که حواله درهم یک لحظه بالای مرز ۵ هزار و ۵۰۰ تومان بود و لحظه‌ای دیگر زیر این مرز. از صحبت‌های فعالان چنین برداشت می‌شود که افزایش قیمت‌ها در بازار ارز و سکه یک بار دیگر توجهات به سوی این دو بازار را جلب کرده و حجم تقاضا را افزایش داده است؛ شماری از تحلیلگران باور داشتند، تقاضای ورودی به بازار ارز مربوط به خروج افراد از بازارهای دیگر نبود.

به گفته آنها،‌ برخی افراد که بیشتر به صورت سنتی برای حفظ ارزش پول خود وارد بازار ارز و طلا می‌شدند و با این بازارها آشنایی بیشتری داشتند به واسطه افزایش قیمت‌های اخیر،‌ بار دیگر در موقعیت خرید قرار گرفته‌اند؛ در واقع به‌نظر نمی‌رسید تقاضایی به‌عنوان مثال از بازارهای دیگر خارج و به سمت ارز روانه شده باشد، بلکه برخی از ریال داران به واسطه هراس از دست دادن ارزش پولشان وارد معاملات سکه و ارز شدند. این در حالی بود که همچنان در سمت عرضه نیز به‌نظر می‌رسد مشکلاتی وجود دارد، چرا که به‌عنوان نمونه، دیروز نرخ حواله درهم حتی در کانال‌های اطلاع‌رسانی معامله‌گران عنوان می‌شد که از کانال ۵ هزار و ۵۰۰ تومانی عبور کرد. با این سطح از نرخ حواله درهم، اسکناس دلار در بازار داخلی می‌توانست بالای ۲۰‌هزار تومان معامله شود. در این میان، برخی فعالان برگشت دلار از مرز ۲۰ هزار تومانی را سیگنالی از تغییر مسیر بازار می‌دانستند.

دلبری دلار از بورس/ نظرسنجی درباره تاثیر افزایش قیمت دلار بر بازار سهام

رشد قیمت دلار هر بازاری را تحت‌تاثیر قرار ندهد قطعا بازار سرمایه را متاثر می‌کند. به اعتقاد تحلیلگران بازار سرمایه شرکت‌های بزرگ بورس از جمله فولادی‌ها و پالایشگاه‌ها و... بیشترین تاثیر را از این جهش قیمت دلار می‌گیرند. «دنیای‌اقتصاد» درباره تاثیر افزایش قیمت دلار بر بازار سرمایه با جمعی از کارشناسان این حوزه گفت‌وگو کرده است. از نگاه اکثر این کارشناسان افزایش قیمت دلار بر ارزش سهام شرکت‌های بورسی تاثیر مستقیم دارد.

"حمیدرضا کاهدی" کارشناس بازار سرمایه: تورم، محرک بازار سرمایه است

هر عامل تورم‌زا به رشد سهام در بورس منجر می‌شود، علت هم این است که قیمت سهام یک ارزش نسبی است که متاثر از سود حسابداری شرکت‌هاست که این سود با تورم رشد می‌کند. (باید توجه داشت که این سود را باید از سود اقتصادی تفکیک کرد.) برای همین، هر عامل تورم‌زایی این سود را تغییر داده و به‌تبع آن، قیمت افزایش می‌یابد. بدیهی است شرکت‌هایی که درآمد ارزی دارند یا قیمت‌ کالاهای آنها با قیمت‌های جهانی تعیین می‌شود، تاثیرپذیری بیشتری از نرخ دلار دارند مانند شرکت‌هایی که صادرات دارند که طبعا قیمت صادراتی آنها در قیمت دلار ضرب شده و در بودجه آنها محاسبه می‌شود. هرچند که بخشی از آنها دلار نیمایی دریافت می‌کنند اما همان ارز نیمایی هم متاثر از قیمت بازار است. کالاهایی هم هستند که ممکن است صادرات نداشته باشند اما با قیمت‌ جهانی در داخل به‌فروش می‌رسند که آن‌هم از قیمت دلار متاثر می‌شوند.  شکل سوم هم شرکت‌هایی هستند که علاوه بر واردات قانونی، واردات غیرقانونی هم دارند. با افزایش قیمت دلار که واردات صرفه اقتصادی خود را از دست می‌دهد، حجم فروش این شرکت‌ها افزایش یافته و شرایط خوبی به‌دست می‌آورند.

"پیمان ارمغان" تحلیلگر بازار سرمایه: صنایع صادرات‌محور با افزایش قیمت دلار رشد می‌کنند

افزایش قیمت دلار بر بازار سرمایه اثر مستقیم دارد. در درجه اول صنایعی که صادرات مستقیم داشتند مانند فولاد و پتروشیمی و بعد از آنها و معمولا با یک تاخیر زمانی کالاهایی که جنبه وارداتی دارند از افزایش قیمت دلار اثر می‌پذیرند. اکنون چون بحث واردات کمرنگ شده، شاید اثر افزایش قیمت دلار بر شرکت‌هایی که کالاهای مشابه اقلام وارداتی تولید می‌کنند کمتر از قبل باشد ولی صنایعی که صادرات‌محور هستند مثل فولاد و پتروشیمی و صنایعی از این دست، از افزایش قیمت دلار اثر خواهند پذیرفت.

"همایون دارابی" کارشناس بازار سرمایه؛ رفتارهای متفاوت دلارهای چندقیمتی در بازار

وضعیت دلار در ایران وضعیت پیچیده‌ای است، به‌این خاطر که ما یک نظام چند قیمتی در کشور داریم که هرکدام از این قیمت‌ها رفتار متفاوتی در بازار ایجاد می‌کند. در حال‌حاضر سه‌ نرخ مستند و شفاف داریم: دلار ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی، دلار نیمایی و دلار بازار آزاد. از ابتدای سال رفته‌رفته دلار ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی  برای برخی کالاها حذف شد. این مساله برای شرکت‌هایی که با این دلار فعالیت می‌کردند (از جمله شرکت‌های غذایی و دارویی) دشواری‌های بسیاری به‌همراه داشت. پس از حذف دلار ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی، شاهد آن بودیم که فروش و بهای تمام‌شده این شرکت‌ها افزایش پیدا کرد. چون رقم کلی فروش افزایش می‌یابد، سود شرکت‌ها هم بالا می‌رود، بنابراین تاثیر مثبتی در این شرکت‌ها ایجاد می‌شود. هرقدر این ارز بیشتر از بازار رخت ببندد، تاثیرات آن بیشتر دیده می‌شود.  مساله دوم ارز نیمایی است که مبنای تاثیر درآمدهای ارزی شرکت‌های صادراتی بوده و هرچند که همچنان نرخ آنها از بازار آزاد کمتر است اما قیمت آنها نیز در حال افزایش است و از این منظر هم منجر به سود شرکت‌های صادراتی می‌شود. قیمت ارز آزاد هم در حالی افزایش پیدا کرده که بخشی از شرکت‌هایی که سهمیه ارزی ندارند، ناچارند ماشین‌آلات و مواد اولیه خودشان را از بازارهای واسطه‌ای دریافت کرده و هزینه‌های بسیاری متقبل می‌شوند. این شرکت‌ها که دسترسی به ارز نیمایی ندارند شاهد تاثیر منفی خواهند بود. تاثیرات هرکدام از این ارزها،‌ با بقیه متفاوت است و باید دید در شرکتی که موردتوجه ماست، کدام یک از ارزها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

حسام حسینی بازار سرمایه: جلوتر از قیمت دلار است

بازار سرمایه بسیار جلوتر از قیمت دلار حرکت کرده است و رشدی که دلار در این مدت داشته می‌تواند بخشی از افزایش سودها در این بازار را توجیه کند. اگر رشد شاخص بازار سرمایه را دلاری نگاه کنیم با اختلاف فاحشی از همه بازارها جلوتر است. بازار سرمایه در سه ماه اول سال‌جاری ۱۰۰درصد رشد دلاری داشته و نشان می‌دهد که بازار سرمایه خیلی جلوتر از دلار حرکت کرده است.

"حمید میرمعینی"  کارشناس بازار سرمایه: بازار به استقبال افزایش نرخ ارز می‌رود

افزایش قیمت دلار در ۲ سال گذشته تاثیر بسزایی داشته و باید گفت مهم‌ترین پیشرانی بازار سرمایه به لحاظ بنیادی، بحث افزایش نرخ دلار بوده که افزایش تورم را نیز به‌دنبال داشته است. تورم هم سودآوری شرکت‌ها و ارزش دارایی‌ها و منابع ارزی شرکت‌ها را تحت‌تاثیر قرار داده است. بنابر این ۳ مساله عمده ارزش‌گذاری که دارایی‌های مالی شرکت‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهند، تاثیر مستقیم از دلار و تورم می‌پذیرند.  عمدتا شرکت‌هایی که صادرات‌ محور بودند از افزایش دلار تاثیر پذیرفتند اما پس از ثابت ماندن قیمت دلار، تورمی که ایجاد شد بر اکثر دارایی‌ها، ارزش‌های جایگزین شرکت‌ها و منابع ارزی آنها تاثیر گذاشت.  در مورد اینکه دلار همچنان اثر خود را بر بازار خواهد داشت باید گفت بله، با توجه به تجربه تاریخی اثرگذاری نوسان‌های نرخ دلار بر بازار سرمایه، این تاثیرپذیری همچنان ادامه خواهد داشت. مورد دیگری هم که مطرح است نگاه جدید حاکمیت و ورود نقدینگی به بازار سرمایه، بازارهای جهانی، سیاست‌گذاری‌های اقتصادی دولت مانند کاهش نرخ بهره و... هم بر وضعیت بازار تاثیرگذار است اما نوسان دلار مهم‌ترین عامل موثر بر رشد و رونق بازار سرمایه بوده که ربطی هم به عملکرد شرکت‌ها به لحاظ کارآیی و بهره‌وری نداشته است. بنابر این افزایش نرخ دلار، تغییرات بسیاری در بازار سرمایه ایجاد کرده و این بازار هم به استقبال این افزایش رفته است.

اثر افزایش قیمت دلار بر صنایع فلزی، پتروشیمی، پالایشگاه‌ها و بانک‌های دارای ذخیره ارزی

احسان رضاپور/  کارشناس بازار سرمایه

حتما افزایش قیمت دلار بر بازار سرمایه اثر دارد. شرکت‌هایی که در دارایی‌های خود سرفصل‌های ارزی دارند، فروش‌های آنان به‌صورت ارزی انجام می‌شود یا نوع قیمت‌گذاری محصولاتشان ارزی و تابع نرخ دلار است، تحت‌تاثیر افزایش قیمت دلار قرار می‌گیرند. از مهم‌ترین آنها هم می‌توان به عمده شرکت‌های فعال در حوزه صنعت فلزات، پتروشیمی، پالایشگاه‌ها یا بانک‌های دارای ذخیره ارزی مناسب اشاره کرد. طبیعی است افزایش قیمت دلار نیمایی که مبنای محاسباتی ارز در نرخ فروش محصولات این شرکت‌ها یا اسناد مالی آنان است، به‌صورت مستقیم و قابل‌ملاحظه‌ای در وضعیت سودآوری و حاشیه سودشان اثر بگذارد و در نهایت باعث شود که توجه و اقبال بازار به این نمادها جلب شود.

مازیار فتحی؛ اثر  قیمت دلار بر بازار سرمایه

اثر افزایش قیمت دلار بر بازار سرمایه قطعا افزایشی خواهد بود. امروز وضعیت بازار با گذشته فرق کرده است. در گذشته وقتی قیمت دلار بالا می‌رفت فقط صنایعی که صادرات داشتند رشد سود داشتند اما اکنون اینگونه نیست. امروز به محض اینکه قیمت دلار افزایش پیدا می‌کند روی کل بازار اثر می‌گذارد؛ حتی شرکت‌هایی که از رشد دلار آسیب می‌بینند هم با افزایش آن رشد پیدا می‌کنند. مثلا صنعتی مانند خودرو که از رشد دلار آسیب می‌بیند، وقتی قیمت دلار بالا می‌رود، در بازار سرمایه رشد می‌کند چون دارایی‌هایش افزایش پیدا کرده است. دلیل این اتفاق هم این است که نگاه بازار نگاه تورمی است.