آشنایی با زیباترین پروانه‌های جهان

همه ما پروانه‌ها را به عنوان یکی از زیباترین موجودات این سیاره می‌شناسیم، اما در میان هزاران گونه پروانه برخی از آن‌ها از بقیه زیباتر هستند که در این مطلب به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

۱۰ - پروانه بلو مورفو (Blue Morpho)

پروانه بلو مورفو یکی از بزرگترین پروانه‌ها دنیاست که ۱۲.۵ تا ۱۵.۵ سانتیمتر طول دارد. آن‌ها عمدتا در جنگل‌های گرمسیری جنوب و مرکز آمریکا یافت می‌شوند. پروانه‌های بلو مورفو به واسطه رنگ آبی زنده همراه با لبه مشکی بال هایشان به راحتی قابل شناسایی هستند. بال‌های پروانه نر روشن‌تر و زیباتر از بال‌های ماده است. زیر بال‌های این پروانه قهوه‌ای رنگ با لکه هایی شبیه چشم است. قسمت مشکی بال‌ها به استتار پروانه و پنهان شدن از شکارچیانی مثل مارمولک، قورباغه و پرنده‌ها کمک می‌کند.

این پروانه‌ها بیشتر عمر خود را در میان بوته‌های کوتاه جنگل‌های گرمسیری می‌گذرانند. اما در فصل جفتگیری همه جای جنگل دیده می‌شوند. این پروانه‌های زیبا وقتی مورد تهدید حیوانات دیگر قرار می‌گیرند بوی شدیدی تولید می‌کنند. آن‌ها عمدتا از برگ گیاهان مختلف، قارچ‌ها و میوه‌های پوسیده تغذیه می‌کنند.

۹ - پروانه بال دراز گورخری

پروانه بال بلند گورخری در سال ۱۹۹۶ به عنوان پروانه رسمی فلوریدا اعلام شد. همان طور که از نامش پیداست این پروانه بال‌های باریک با نوارهای گورخری دارد. بال آن‌ها مشکی با خطوط زرد است. بخش رویی و زیرین بال‌ها طرح مشابهی دارد. اما رنگ بخش زیرین بال روشن‌تر است.

این پروانه‌های جذاب در جنوب و مرکز آمریکا یافت می‌شوند و در ماه‌های گرم به ایالت‌های شمالی مهاجرت می‌کنند. طول این پروانه بین ۷۲ تا ۱۰۰ میلیمتر است. پروانه بال دراز گورخری تنها پروانه‌ای است که از گرده‌ها تغذیه می‌کند. دانشمندان معتقدند که موادمغذی موجود در گرده‌ به طول عمر آن‌ها (حدود شش ماه) کمک می‌کند. آن‌ها برگ و شهد گیاهان را هم دوست دارند. این پروانه‌ها وقتی مورد تهدید قرار بگیرند صدای خش خشی تولید می‌کنند و به شب‌ها به صورت گروهی روی شاخه درختان زندگی می‌کنند.

پروانه طاووسی با رنگ بنفش (Peacock Pansy)

این پروانه با خال های زیبای شبیه به چشمی که روی بال هایش دارد شناخته می‌شود. این پروانه جذاب بومی کشورهای آسیای جنوبی است. قسمت بالایی بال‌ها قهوه‌ای مایل به زرد با لبه‌های قهوه است. هم چنین نقاطی شبیه بال طاووس روی بال‌ها دیده می‌شود. لکه‌های قسمت پایینی بال‌ها جذاب‌تر و برجسته‌تر هستند. طرح زیر بال‌ها در فصول مختلف تغییر می‌کند. برخلاف فصول خشک، در فصل‌های مرطوب طرح‌ها درخشان‌تر و برجسته‌تر می‌شوند.

۳ تا ۵ روز طول می‌کشد تا این پروانه‌ها از تخم دربیایند. برگ‌ گیاه میزبان، غذای اصلی کرم آن‌ها می‌شود. همچنین ۵ تا ۶ روز دیگر طول می‌کشد تا شفیره‌ها به پروانه تبدیل شوند. طول این پروانه بین ۵۴ تا ۶۲ میلیمتر است. آن‌ها اغلب در باغ‌ها و سایر مناطق باز زندگی می‌کنند.

۷ - پروانه ۸۸

پروانه زیبای ۸۸ بومی جنوب و مرکز آمریکاست. زیر بال‌های آن‌ها نوارهای سیاه و سفیدی وجود دارد که به شکل عدد «۸۸» است به همین دلیل این نام را به آن‌ها داده اند. رنگ و طرح گونه های مختلف این پروانه کمی متفاوت است. قسمت بالایی بال‌های پروانه ۸۸ سیاه است و نوارهای سبز و آبی هم جلوی هر یک از آن‌ها دیده می‌شود. قسمت زیرین بال‌های آن‌ها طرح‌های مشکی روی زمینه سفید و قرمز دارد. ضخامت و روشنایی طرح مشکی بین گونه‌های مختلف پروانه ۸۸ متفاوت است.

پروانه‌های ۸۸ در گروه‌های بزرگ و کوچک یافت می‌شوند. این پروانه‌های فعال در سکونتگاه‌های انسانی هم یافت می‌شوند. هم چنین دوست دارند روی سنگ‌ها و خاک‌های غنی از موادمعدنی بنشینند. آن‌ها روی برگ گیاهان ترما تخم می‌گذارند. لارو‌ها هم از برگ گیاه میزبان تغذیه می‌کنند. پروانه ۸۸ بالغ ۳۵ - ۴۰ میلیمتر طول دارد. آن‌ها عمدتا از میوه‌های پوسیده تغذیه می‌کنند.

۶ - پروانه جغد غول پیکر جنگلی (Forest Giant Owl Butterfly)

این نام را به خاطر خال‌های بزرگ زیر بال هایش که شبیه چشم جغد است به این پروانه جذاب داده اند. پروانه‌های جغدی بومی آمریکای مرکزی و جنوبی هستند و ۱۳ تا ۱۶ سانتیمتر طول دارند. طرح چشمان بزرگ بال هایشان به آن‌ها کمک می‌کند از شکارچیان فرار کنند قسمت رویی بال آن‌ها قهوه‌ای مایل به زرد با لبه‌های بنفش است. آن‌ها در زمان کم چند متر پرواز می‌کنند و معمولا شب‌ها در جنگل‌ها و مزارع کشاورزی دیده می‌شوند. این پروانه‌ها عمدتا از میوه‌ها تغذیه می‌کنند و ۱۲۰ تا ۱۵۰ روز عمر می‌کنند.

۵ - پروانه فرشته سیلفینا (Sylphina Angel)

پروانه سیلفینا با بال‌های زیبای شفاف در پرو، اکوادور و بولیوی یافت می‌شود. بخش شفاف داخلی بال‌ها با نوارهای مشکی احاطه شده است. دم جذاب آن‌ها به رنگ‌های سبز، آبی و صورتی دیده می‌شود. آن‌ها بیشتر عمر خود را زیر برگ گیاهان می‌گذرانند و فقط در آفتاب کامل پرواز می‌کنند. این پروانه ها معمولا در جنگل‌های ابری در ارتفاعات بالا زندگی می‌کنند. پروانه فرشته سیلفینا به تنهایی پرواز می‌کند و به دنبال غذا می‌گردد، اما در روزهای صاف در گروه‌های ده تا صدتایی زیر برگ‌ها یافت می‌شود. آن‌ها در فصل بهار تا ۳۲۰ کیلومتر به دنبال گل‌های پر از شهر پرواز می‌کنند.

۴ - پروانه آپولو (Apollo)

پروانه آپولو با بال‌های جذاب سفید و خال هایش به راحتی قابل شناسایی است. قسمت بالایی بال آن‌ها تعدادی خال مشکی دارد و قسمت پایینی با چهار خال قرمز زیبا تزئین شده است. آن‌ها در برخی مناطق خاص ایتالیا، اسپانیا و فرانسه یافت می‌شوند. اندازه و روشنی خال‌های قرمز باتوجه به محلی که در آن زندگی می‌کنند متنوع است.

پروانه‌های آپولو یکی از مورد تهدید‌ترین گونه‌های پروانه در اروپا هستند. آن‌ها علاوه بر زیبایی با استراتژی دفاعیشان شناخته می‌شوند. لارو پروانه‌های آپولو رنگ تیره‌ای دارد و با استفاده از رنگش استتار می‌کند. پروانه‌های بالغ از این روش استفاده نمی‌کنند، چون خال‌های قرمز جالب توجهی دارند. آن‌ها بوی بدی برای تهدید دشمنانشان ساطع می‌کنند. طول نر آن‌ها ۶۲ تا ۸۶ میلیمتر و ماده‌ها ۶۵ - ۹۵ میلیمتر هستند.

۳ - پروانه شیشه‌ای یا کریستالی (Glasswinged)

این پروانه‌ها همان طور که از نامشان پیداست بال‌های شفاف دارند. آن‌ها در مکزیک و کلمبیا یافت می‌شوند. بال‌های شفافشان باعث می‌شود شکارچیانی مثل پرنده‌ها و خزندگان به سختی آن‌ها را پیدا کنند. در واقع لبه قهوه‌ای مایل به قرمز بال‌ها آن‌ها را قابل دیدن می‌کند، اما نه به آسانی.

پروانه‌های شیشه‌ای مسافت طولانی مهاجرت می‌کنند و به فلوریدا می‌روند. آن‌ها از گل لانتانا تغذیه می‌کنند. طول این پروانه ۵۶ تا ۶۱ میلیمتر است. شفافیت بال آن‌ها در نتیجه ترکیب سه ویژگی است: اول جذب کم نور مرئی توسط مواد تشکیل دهنده بال، دوم پراکندگی کم نوری که از بال‌ها عبور می‌کند و سوم بازتاب کم نوری که به سطح بال‌ها می‌تابد.

۲ - پروانه دم چلچله‌ای زمردی (Emerald Swallowtail)

پروانه دم چلچله‌ای زمردی از خانواده پروانه‌های دم چلچله‌ای است که ۵۵۰ گونه مختلف دارند. پروانه زمردین یکی از خوش رنگ‌ترین و بزرگترین پروانه‌های جهان است که عمدتا در جنوب شرقی آسیا یافت می‌شود. بال‌های جذاب این پروانه نوارهایی به رنگ سبز درخشان دارد. رنگ آمیزی ساختاری بال‌ها بازتاب‌های زرد و آبی هم دارد. قسمت زیرین بال‌های این پروانه سیاه و نارنجی است. تعدادی نقاط آبی هم در لبه پایینی بال‌ها یافت می‌شود. طول این پروانه به ۸ - ۱۰ سانتیمتر می‌رسد.

۱ - پروانه برگ خشک (Dead Leaf)

پروانه برگ خشک نمونه فوق العاده شگفت انگیزی از استتار حیوانات است. بخش زیرین بال آن‌ها تیره و قهوه‌ای رنگ است. الگوهای نامنظم و رگه‌های روی بال‌ها شبیه برگ خشک است. برخلاف بخش زیرین، قسمت رویی این پروانه رنگ‌های درخشانی از جمله آبی، قهوه ای، سفید و نارنجی دارد.

پروانه برگ خشک بومی جنگل‌های گرمسیری آسیا است. آن‌ها خیلی طولانی یا سریع پرواز نمی‌کنند و در جایی که غذا پیدا کنند مدت طولانی استراحت می‌کنند. پروانه‌های برگ اغلب وقتی مورد تهدید قرار بگیرند از جایی که هستند پرواز می‌کنند. شهد گل‌ها و میوه‌های افتاده غذای اصلی آن هاست. پروانه‌های نر و ماده شبیه هم هستند به جز اینکه ماده‌ها عموما بزرگتر و نوک بال‌شان بلندتر است. همچنین قرمزی زیر آن‌ها بیشتر و نشانه‌های زرد کمرنگ‌تر هستند.

الهام مظفری