به گزارش مهر، بوتولیسم نوعی مسمومیت غذایی بسیار خطرناک است که در اثر سم تولید شده توسط باکتری Clostridium botulinum ایجاد میشود. این باکتری میتواند در محیطهای بیهوازی مانند کنسروهای بستهبندیشده خانگی رشد کند و به سرعت سموم کُشندهای تولید کند که برای سلامت انسان خطرناک است.
نسرین خارقانی مقدم معاون غذا و داروی دانشگاه علوم پزشکی نیشابور، با اشاره به افزایش تولید خانگی فرآوردههای غذایی در پاییز و زمستان، گفت: عدم رعایت اصول بهداشتی و استانداردهای لازم در تهیه کنسروهای خانگی، زمینهساز رشد باکتری و تولید سم بوتولینوم است و مصرف این محصولات میتواند موجب مسمومیتهای شدید و تهدید کننده حیات شود.
بر اساس آمار وزارت بهداشت، در سال ۱۴۰۲ تعداد ۲۲۷ مورد مشکوک به ابتلای بوتولیسم در کشور شناسایی شده است؛ آماری که با آغاز فصل تهیه کنسروهای خانگی، ضرورت توجه جدی به اصول ایمنی غذایی را دوچندان میکند.
خارقانی مقدم با بیان اینکه بوتولیسم یکی از خطرناکترین انواع مسمومیت غذایی است، افزود: این بیماری در اثر سم تولیدشده توسط باکتری Clostridium botulinum ایجاد میشود؛ باکتری که در محیطهای بیهوازی مانند کنسروهای بسته رشد کرده و سم بسیار قوی و کُشندهای تولید میکند.
طی پنج سال گذشته، استان گیلان با ۹۰ مورد ابتلاء بیشترین آمار بوتولیسم را داشته است. این موارد عمدتاً ناشی از مصرف فرآوردههای خانگی نظیر «اشبل شور»، «کشک»، «پنیر تازه» و «فرآوردههای دریایی» بوده است. در مقابل، استان آذربایجان غربی با تنها چهار مورد، کمترین آمار ابتلاء را ثبت کرده است.
خارقانی مقدم افزود: دوبینی، افتادگی پلک، ضعف عضلانی، اشکال در بلع و مشکلات تنفسی از نشانههای ابتلاء به بوتولیسم هستند و مراجعه فوری به مراکز درمانی در صورت مشاهده این علائم، ضروری است.
کنسروها و شیشههای بستهبندیشده باید بهطور کامل و با دمای کافی حرارت داده شوند تا باکتریها و سموم احتمالی از بین بروند. همچنین در صورت مشاهده تغییراتی نظیر بادکردگی، نشتی یا بوی نامطبوع در کنسروها، از مصرف آنها خودداری کنید.
بنا بر توصیه کارشناسان تغذیه، برای جلوگیری از مسمومیت بوتولیسم، لازم است مواد غذایی در دمای مناسب و با اصول بهداشتی نگهداری شوند و تا حد امکان از مصرف مواد غذایی مشکوک اجتناب شود.
در همین حال، سلامت کنسروهای کارخانهای نیز باید مورد توجه خریداران این قبیل مواد غذایی قرار بگیرد؛ به طوری که مهمترین علامت ظاهری در مورد فساد کنسروها تورم قوطی آنها است، بنابراین توجه به شکل ظاهری قوطی باید در اولویت باشد.
تورم کنسرو در مورد کنسروهایی که بیش از یک سال از تاریخ تولید آنها گذشته باشد مربوط به تولید گاز هیدروژن و در نتیجه واکنش بین ماده غذایی و فلز قوطی (خوردگی قوطی) و یا تولید گاز کربن دی اکسید در نتیجه رشد میکروبها در داخل قوطیها است. از همین رو، لازم است قبل از مصرف برای از بین بردن سم خطرناک بوتولیسم احتمالی موجود در تمامی مواد غذایی کنسرو شده اعم از لوبیا، ذرت و…، باید قوطیهای کنسرو، حداقل ۲۰ دقیقه در آب جوشانده شود.
از آنجایی که نمیتوان انتظار داشت مصرف کنندگان تفاوت بین انواع تورم ایجاد شده در کنسروها را تشخیص دهند، برای اطمینان از سلامت محصول، از مصرف کنسروهای مشکوک به آلودگی، فرورفتگی، برآمدگی و یا هرگونه تغییر شکل ظاهری خودداری کنید.
- 17
- 3
