این روزها بحث‌های متفاوتی درباره پزشکان مطرح است. یکی آنکه چرا برخی پزشکان زیر بار نصب کردن کارتخوان در مطب‌هایشان نمی‌روند؟ یا اینکه چرا عده‌ای از پزشکان، بیماران را بدرستی معاینه نمی‌کنند و حتی حال جواب دادن به آنها را ندارند؟ و دیگر اینکه چرا برخی از پزشکان به بیماران خود مشاوره نمی‌دهند و حال و روز آنها را درک نمی‌کنند؟ چرا این روزها کاربران شبکه‌های اجتماعی با انتقاد از خطاهای پزشکی، آنها را مورد هجمه قرار می‌دهند؟ چرا توزیع پزشکان به نسبت برخی از استان‌ها برابر نیست؟ چرا رتبه دانشجویان رشته پزشکی سهمیه‌ای و غیر سهمیه‌ای بشدت با یکدیگر فاصله دارد و... همه این سؤالات، ما را بر آن داشت تا به مناسبت روز پزشک با دکتر محمدرضا ظفرقندی، جراح عروق و تروما و رئیس سازمان نظام پزشکی کشورگفت‌و‌گویی انجام دهیم.
از او سؤالاتی را می‌پرسم که در این چندماه گذشته گهگاهی جزو اخبار داغ رسانه‌ها می‌شود؛ قصور پزشکی، کارتخوان و... ظفرقندی با وجود اینکه خسته به نظر می‌رسد اما با حوصله به پرسش‌ها پاسخ می‌دهد. او می‌گوید: «بهتر است پیش از اینکه از خطای پزشکی یا همین زیربار نرفتن پزشکان برای نصب دستگاه کارتخوان شروع کنم این را بگویم که سرمایه اصلی جامعه پزشکی، سرمایه اجتماعی آن است.
گاهی شاهدیم که برخی هدف‌دار یا غیرعمد به تخریب این قشر زحمتکش می‌پردازند. این تخریب باعث خدشه وارد شدن به اعتبار این جامعه می‌شود و اعتماد بین بیمار و پزشک کمرنگ‌تر می‌شود. در پس این بی‌اعتمادی مشکل دیگری رخ می‌دهد تحت عنوان آسیب به سلامت مردم. متأسفانه برخی از شبکه‌های اجتماعی و حتی صدا و سیما در جهت تخریب جامعه پزشکی برنامه‌هایی را تهیه می‌کنند که در واقع آسیب اصلی آن متوجه مردم است.» وی می‌افزاید: «ما قبول داریم که برخی تخلفات در بیمارستان‌ها، مراکز درمانی و حتی مطب پزشکان صورت می‌گیرد و این موارد در کمیته انضباطی سازمان نظام پزشکی بررسی می‌شود.»
به‌گفته دکتر ظفرقندی طبق سنجش‌های علمی که وزارت کشور و وزارت بهداشت و درمان انجام می‌دهد طی ۴۰ سال اخیر جامعه پزشکان در ۳ رده نخست میزان رضایتمندی مردم قرار داشته است و نمی‌شود با یک خطا آن را به عموم پزشکان نسبت داد.
فرار مالیاتی ۶ هزار و ۷۰۰ میلیارد تومانی پزشکان که سال گذشته از سوی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی منتشر شد موج انتقاد‌های فراوانی را به سوی این جامعه به راه انداخت. عدد و رقم‌های مربوط به فرار مالیاتی پزشکان آنقدر چشمگیر بود تا جایی که طرح الزام پزشکان به نصب کارتخوان بانکی از سوی مجلس شورای اسلامی تصویب شد و از امسال همه پزشکان ملزم به نصب کارتخوان شدند. البته این مصوبه به مذاق بسیاری از پزشکان خوش نیامد و حتی انجمن فک و دهان و صورت به این مصوبه اعتراض کرد. البته رئیس سازمان نظام پزشکی به این آمار فرار مالیاتی پزشکان اعتراض دارد و آن را غیر واقعی و جوسازی دروغ می‌داند.
وی در این باره و علت اجرایی نشدن راه‌اندازی سراسری کارتخوان در مطب پزشکان چنین می‌گوید:«آماری که به نقل از مرکز پژوهش‌های مجلس منتشر شد آماری خلاف واقع بود و حتی در چندین جلسه خصوصی مسئولان این مرکز به ما عنوان کرده‌اند چنین آماری را منتشر نکرده‌اند. در جلسه‌ای که با حضور این مسئولان، نمایندگان وزارت بهداشت و اعضای کمیسیون بهداشت برگزار شد من از دوستان خواستم اعلام کنند چطور به این رقم(فرار مالیاتی ۷۰۰ هزار میلیارد تومانی) رسیده‌اند. آنها مدعی شدند ۸۵ هزار پزشک مشغول به کار است و تعداد را ضرب در تعداد معاینات و هزینه ویزیت و... کردند و به این رقم رسیده‌اند.
در همان جلسه گفتم که از این تعداد ۱۵ هزار نفر رزیدنت داریم که در حال گذراندن دوره دستیاری هستند و بعد از اتمام دوره باید به مناطق محروم و دورافتاده بروند و حقوق‌شان نزدیک به ۲ میلیون است، از طرفی تعدادی از همین پزشکان در مراکز درمانی و بیمارستان‌های دولتی کار می‌کنند و حقوق بگیر دولت هستند و از طرفی تعدادی از پزشکان به دلایلی از جمله مهاجرت، نبود بازار کارواشتغال، خارج از حوزه پزشکی هستند که باید از این آمار کسر شود. در نهایت با اسناد موجود اثبات شد ۳۹ هزار پزشک عمومی در سراسر کشور فعالیت دارند و رقم فرار مالیاتی اشتباه بوده است.»
مطب پزشکان مجهز به صندوق‌های مکانیزه می‌شود
«درباره نصب کارتخوان‌ها باید بگویم؛ سازمان نظام پزشکی با نصب و راه‌اندازی دستگاه‌های کارتخوان پزشکان برای شفاف‌سازی و تسهیل امور مردم موافق است ولی اینکه فقط پزشکان مستثنی بشوند نوعی توهین و تبعیض است. البته می‌دانیم که برخی با جوسازی دروغ موفق شدند با تصویب این قانون در مجلس به هدف خود برسند ولی دوباره تأکید می‌کنم ما با اصل ماجرا مشکلی نداریم ولی با اینکه فقط پزشکان به نصب دستگاه کارتخوان مکلف شوند، مشکل داریم.»
در حال حاضر مطب بسیاری از پزشکان مجهز به دستگاه کارتخوان است ولی مشکل در این است که برای نصب دستگاه «کارتخوان پزشکان» یا «صندوق‌های مکانیزه» که به صندوق‌های فروشگاهی نیز معروف‌اند باید شماره حساب و کد این دستگاه‌ها در سازمان امور مالیاتی کشور ثبت شود و این سازمان با مشکل زیرساختی روبهرو است. به گفته دکتر ظفرقندی، در جلسه‌ای که با حضور معاون قوه قضائیه، نمایندگان وزارت بهداشت و درمان و رئیس و معاونان سازمان امور مالیاتی برگزار شد این مشکل مطرح و قرار شد تا ۱۵ شهریور مشکل زیرساختی برطرف و دستگاه‌های کارتخوان به سامانه موردنظر در امور مالیاتی کشور وصل شود. پزشکان باید وارد این سامانه شوند و اطلاعات‌شان بالا بیاید این زیر ساخت هنوز آماده نیست. در این دستگاه‌ها تمامی عملیات و تراکنش‌ها ثبت می‌شود.»
آموزش اخلاق حرفه‌ای پزشکی به دانشجویان پزشکی
برخورد نامناسب برخی از پزشکان با بیماران، مشاوره ندادن یا توضیح ناقص درباره بیماری و نحوه درمان از سوی برخی از پزشکان گلایه‌مندی بسیاری از مردم است. این موضوع را رئیس سازمان نظام پزشکی کشور هم قبول دارد و سعی دارد این مشکل را که به رابطه اعتماد بیمار به پزشک خدشه وارد می‌کند با برگزاری کلاس‌های آموزشی در زمینه اخلاق حرفه‌ای پزشکی برطرف کند:«تلاش زیادی می‌کنیم تا این مشکل برطرف شود، با استراتژی که به کار بسته‌ایم می‌خواهیم اخلاق حرفه‌ای و اخلاق پزشکی را به‌کار بگیریم و برای توسعه آن کتابی هم توسط شورای عالی نظام پزشکی تألیف شده است .نام این کتاب«راهنمای بالینی اخلاق حرفه‌ای» است که از سوی وزارت بهداشت تأیید، تصویب و به‌عنوان کتاب مرجع برای تدریس شناخته شده است.
اما اگر گاهی شاهد بی‌حوصلگی یا نبود پاسخگویی از سوی برخی از پزشکان در مراکز درمانی دولتی هستید این را باید بگویم که خب پزشکی که مجبور است در یک شیفت ۶-۵ساعته دست‌کم ۹۰-۸۰ بیمار را معاینه کند خسته و کلافه می‌شود. این مشکل به‌دلیل عدم توازن در توزیع پزشکان در بیمارستان‌ها و مناطق مختلف است.بنابراین وقتی پزشکان به‌دلیل حجم بالای مراجعه بیماران نمی‌توانند خدمات مناسب ارائه دهند این موضوع با نارضایتی بیمار همراه می‌شود.»
بومی‌گزینی دانشجویان پزشکی برای حل مشکل مناطق محروم
معضلی که خیلی‌ها از آن می‌پرسند این است که چرا در شهرهای کوچک بویژه مناطق دورافتاده پزشکی اعزام نمی‌شود و آنهایی که طرح‌‌شان به پایان می‌رسد آنجا را ترک می‌کنند و به تهران یا کلانشهرهای دیگر می‌روند و این یعنی بی‌عدالتی در حوزه سلامت. تجمع و حوزه فعالیت بیشتر پزشکان ختم می‌شود به شهرهای بزرگ و البته آن‌طور که پزشکان اذعان دارند؛ نمی‌شود پزشک را به اجبار به مناطق محروم و دورافتاده منتقل کرد.
دکتر ظفرقندی در این باره می‌گوید:«نسبت پزشک به هر هزار نفر جمعیت در کشور ما ۱.۷۳ است که به نسبت بسیاری از کشورهای دیگر آمار مطلوبی است اما متأسفانه توزیع پزشک نامناسب است و این بار به‌صورت یکنواخت در سراسر کشور توزیع نمی‌شود. در بسیاری از نقاط کشور دسترسی مناسبی به پزشک وجود ندارد در مقابل در برخی استان‌ها با آمار بالای پزشک روبهرو هستیم. باید به این نکته اشاره کنم پزشکان نیاز به برخی امکانات دارند که متأسفانه در مناطق دورافتاده و محروم به آنها دسترسی ندارند و به‌طور منطقی باید این حق را به آنها بدهیم که نتوانند در این مناطق خدمت کنند.
سعی شده تا با بومی‌گزینی دانشجویان پزشکی این مشکل تا حدی حل شود تا نیاز اینگونه مناطق نیز برطرف شود.
سهمیه‌ای‌ها بیشتر از غیرسهمیه‌ای‌ها
اما مسأله‌ای که در حوزه پزشکی از چشمان بسیاری پنهان مانده پذیرش دانشجویان سهمیه‌ای است که در رشته پزشکی مشغول به تحصیل می‌شوند. برخی از آنها در میانه تحصیل به‌دلیل اینکه نمی‌توانند پا به پای دانشجویان دیگر پیشرفت کنند از تحصیل صرفنظر می‌کنند، برخی دیگر هم به‌زور خود را به‌خط پایان می‌رسانند ولی به‌گفته صاحبنظران این حوزه صلاحیت‌شان برای طبابت با اما و اگر روبه‌روست. بررسی‌های سازمان نظام پزشکی نشان می‌دهد که نفر اول رشته پزشکی در دانشگاه تهران با نفر ۸۰ هزارم در یک رشته و در دانشکده پزشکی تحصیل می‌کند! رئیس سازمان نظام پزشکی با ابراز تأسف در این باره عنوان می‌کند که ورودی برخی از رشته‌های پزشکی در دانشگاه‌های معتبر تهران با سهمیه‌های مختلف مشغول به تحصیل شده‌اند.
به گفته او ۶۰ درصد از پذیرفته‌شدگان رشته‌های پزشکی سهمیه‌ای و ۴۰ درصد سهمیه آزاد هستند و تفاوت سطح دانش دانشجویان بشدت زیاد است و این موضوع به تربیت پزشکان آینده ضربه می‌زند چراکه برخی با سطح سواد و دانش بالا و در یک رقابت حساس و میلی‌متری وارد دانشگاه شده‌اند و برخی که تعدادشان هم کم نیست با دانش کم ولی سهمیه بالا!
بـــرش
تحریم‌ها سلامت مردم را نشانه رفته‌اند
رئیس سازمان نظام پزشکی چندی پیش برای رئیس سازمان ملل نامه‌ای نوشته به این مضمون که سلامت مردم در پی تحریم‌های بی‌رحمانه امریکا به‌خطر افتاده است و عملاً دارو و تجهیزات پزشکی وارد ایران نمی‌شود. نامه دیگری هم به حقوق بشر سازمان ملل نوشت که چرا باید مردم کشور از جمله کودکان و زنان و سالخوردگان هزینه تحریم‌های ظالمانه امریکا را بپردازند.دکتر ظفرقندی در رابطه با تأثیر تحریم‌ها بر نظام سلامت اینگونه می‌گوید:«طبق قوانین صلیب سرخ در جنگ نباید سلامت مردم، امدادرسانی و محافظت از افراد مجروح و آسیب‌دیده به خطر بیفتد. تحریم به سلامت مردم‌مان آسیب وارد کرده و امریکا می‌گوید در حوزه دارو و تجهیزات پزشکی تحریمی قائل نشده ولی با بستن کانال‌های ارزی امکان فراهم کردن دارو و تجهیزات پزشکی را از ما گرفته است. وزارت بهداشت از کانال‌های مختلف و با دور زدن تحریم‌ها سعی دارد برخی از این کمبودها را جبران کند ولی در مسیر پر پیچ و خم و پر دست‌اندازی قرار داریم.
من به‌عنوان یک جراح این کمبود و گلایه‌مندی بیماران را درک و لمس کرده‌ام و دیده‌ام برای مثال بیماران اورژانسی به‌خاطر نبود «گرفت مصنوعی»(رگ مصنوعی) یا برخی داروهای پیوند قلب به عمل جراحی نمی‌رسند. البته شرکت‌های داروسازی و تجهیزات پزشکی داخلی سعی دارند برخی از این مشکلات را برطرف کنند و تقریباً هم موفق بوده‌اند ولی کافی نبوده و نیست و معتقدم ارتقای کیفیت دارو پروسه طولانی مدتی دارد. ما پیشرفت‌های قابل توجهی در این حوزه داشته‌ایم و در آینده اتفاقات خوبی در این حوزه رقم خواهد خورد.»
- 15
- 3
