مصرف خودسرانه مکمل ها ممنوع

رضا یزدان پناه در گفت و گو با ایرنا افزود: بسیاری از افراد تصور می کنند که به عنوان مثال اگر روزی چند عدد از قرص کلسیم بخورند، مشکل شان به طور کلی حل می شود و هیچ وقت دچار پوکی استخوان نخواهند شد.

وی اظهار داشت: در حالی که شیر منبع خوبی برای تامین کلسیم است و همراه با مصرف یک لیوان شیر، علاوه بر دریافت کلسیم از مواد مغذی دیگری مانند فسفر، ویتامین B2 و پروتئین وارد بدن می شود، بنابراین هیچ وقت با مصرف یک قرص کلسیم نمی توان تمام خواص موجود در شیر را دریافت کرد و به همین دلیل نیز هیچ زمانی قطع مصرف مواد غذایی و مصرف مکمل ها به تنهایی توصیه نمی شود.

* فقط گاهی باید از مکمل ها استفاده کنیم

یزدان پناه تاکید کرد: مصرف ویتامین ها و املاح در شرایط خاصی می تواند بسیار مفید و موثر باشد، اما هر یک از افراد در موقعیت های خاصی باید بر اساس نظر پزشک معالج یا متخصص تغذیه از مکمل ها کمک بگیرند تا نیازشان تامین شود.

وی ادامه داد: به عنوان مثال کسانی که دچار کم خونی و فقر آهن هستند، با مصرف زیاد گوشت، حبوبات و آجیل که منبع خوبی از آهن است نیز نمی توانند بیماری شان را درمان کنند و باید بر اساس نظر پزشک از مکمل ها و قرص های مورد نیاز کمک بگیرند تا مشکل برطرف شود، گاهی نمی توانیم با مصرف مواد غذایی نیاز بدن را تامین کنیم و ناچار هستیم از مکمل ها استفاده کنیم.

این پزشک اظهار داشت: به هیچ عنوان نباید مکمل ها خودسرانه و بدون تجویز پزشک یا متخصص تغذیه مصرف شود، چرا که استفاده از مکمل ها نیز می تواند عوارضی دربرداشته باشد، به عنوان مثال افراد زیادی برای درمان و کنترل ریزش مو از مکمل های روی استفاده می کنند و باور دارند این مکمل برای حل مشکل شان مفید است.

یزدان پناه گفت: افرادی هم می خواهند فرزندشان قد بلندی داشته باشد و فکر می کنند خوردن مکمل های روی به رشد قدی آنها کمک خواهد کرد، غافل از اینکه مصرف بی رویه و بیش از حد مجاز مکمل روی می تواند با ایجاد اختلال در جذب آهن، موجب بروز کم خونی و فقر آهن شود.

وی تصریح کرد: کودکانی که بدون تجویز پزشک از این مکمل ها استفاده می کنند، به خصوص زمانی که خودشان هم زمینه کم خونی و فقر آهن داشته باشند، مشکل شان تشدید خواهد شد. 

به گفته یزدان پناه، مصرف مکمل کلسیم نیز در صورتی که فرد دچار کمبود کلسیم نباشد، همین وضع را ایجاد خواهد کرد و می تواند موجب بروز اختلال در جذب آهن و در نتیجه کم خونی و فقر آهن شود.

* مصرف خودسرانه مکمل آهن خطرناک است

یزدان پناه اضافه کرد: بسیاری از افراد بدون نظر پزشک، هر وقت احساس کنند لازم بوده از مکمل های حاوی آهن استفاده می کنند و تصور می کنند این کار به نفع شان است. بعضی از پزشکان هم بدون بررسی دقیق و انجام آزمایش های لازم مصرف این مکمل ها را توصیه می کنند در حالی که مصرف خودسرانه مکمل آهن نه تنها مفید نخواهد بود که حتی ممکن است مضر نیز باشد.

وی اظهار داشت: آهن زیادی در بدن باعث ایجاد نقص سیستم ایمنی می شود و احتمال عفونت را افزایش می دهد، کودکانی که بی رویه به آنها قرص و شربت آهن داده می شود، احتمال سرماخوردگی، عفونت های دستگاه تنفسی، اسهال و عفونت های گوارشی بسیار بیشتر می شود و همچنین، مصرف زیاد آهن می تواند رادیکال های آزاد را نیز در بدن افزایش دهد.

این متخصص داخلی خاطرنشان کرد: رادیکال آزاد احتمال ایجاد لخته خون در عروق را نیز افزایش می دهد و سکته های مغزی و قلبی را به همراه دارد، به هیچ عنوان در گروه سنی بالای ۵۰ سال نمی توانیم و اجازه نداریم خودسرانه مکمل های آهن یا مولتی ویتامین را استفاده کنیم که مخصوص این سنین نیست.

یزدان پناه گفت: مکمل های مولتی ویتامینی که در بازار وجود دارد، برای سنین خاصی تعریف شده و فقط باید بر اساس آن مصرف شود، همچنین مکمل های مخصوص دوران بارداری نیز با مکمل هایی که قبل از این ماه ها مصرف می شود، تفاوت دارد و باید بر اساس نیازهای زن باردار تعیین شود.

وی افزود: مصرف هر یک از مکمل ها، در هر سنی بهتر است بر اساس نظر متخصص تغذیه یا پزشک معالج باشد تا مشکلی برای فرد ایجاد نکند، به عنوان مثال، خیلی از مکمل های تغذیه ای و ویتامینی در جذب و عملکرد داروها اختلال ایجاد می کند به خصوص سالمندان که از داروهای متفاوتی استفاده می کنند، باید این موضوع را در نظر داشته باشند.