نور آفتاب چه اثری بر بطری‌های آب معدنی یا آشامیدنی می‌گذارد؟

مریم قادری قهفرخی دکترای صنایع غذایی و عضو هیئت علمی گروه بهداشت مواد غذایی دانشگاه شهید چمران اهواز در گفتگو با باشگاه خبرنگاران، در مورد تفاوت بین آب آشامیدنی و آب معدنی اظهار کرد :تفاوت بین این دو محصول در منشأ، میزان ترکیبات و روش تصفیه کردن آنهاست، آب های معدنی طبیعی از سرچشمه( چشمه، چاه و رودخانه) گرفته می شوند و این نوع آب ها به صورت طبیعی غنی از املاح معدنی مفید برای بدن هستند.

وی مطرح کرد :تولید کنندگان آب های معدنی طبیعی در فرآیند تصفیه و تولید آن ها فقط مجاز به استفاده از روش های تصفیه فیزیکی مثل فیلتراسیون هستند تا به ماهیت معدنی آن ها لطمه ای وارد نشود. استفاده از هر گونه مواد شیمیایی در فرآیند تولید این محصولات غیر مجاز و ممنوع است. در تولید آب آشامیدنی علاوه بر فیلتراسیون از مواد شیمیایی مثل کلر و اُزن هم برای تولید آبی تمیز، سالم و عاری از هر گونه آلودگی استفاده می شود.

پلیمرهای مورد استفاده برای ساخت بطری های آب معدنی

قادری قهفرخی گفت:آب های معدنی و آشامیدنی از پر مصرف ترین نوشیدنی ها در ایران و سراسر جهان هستند. بطری های مورد استفاده در بسته بندی این آب ها مثل تمام مواد پلاستیکی دیگر در صورتیکه بدرستی و در شرایط مناسب نگهداری نشوند، خطر هایی دارند که باید به آن ها توجه شود.

این عضو هیئت علمی گروه بهداشت مواد غذایی دانشگاه شهید چمران اهواز تأکید کرد:اکثر بطری های آب معدنی یا آشامیدنی از جنس« پلی اتیلن ترفتالات» هستند که با حروف PET یا شماره ۲( در داخل یک مثلث کوچک) اغلب در کف بطری ها درج می شوند. اگر چه این بطری ها در مقایسه با دیگر پلیمر های بکار گرفته شده حاوی تعداد کمتری از انواع ترکیبات شیمیایی افزودنی هستند، ولی مشخص شده است تحت شرایط ویژه ای به عنوان نمونه قرار گرفتن در معرض نور آفتاب تغییرات نامطلوبی در ساختار این بطری ها ایجاد می شود.

نور آفتاب چه اثری بر بطری های آب معدنی یا آشامیدنی می گذارد؟

او اعلام کرد :در بسیاری از فروشگاه های سطح شهر بسته بندی های آب معدنی در جلوی مغازه ها و در زیر نور شدید آفتاب قرار می گیرند. حتی گاهی ما هم در منزل بسته بندی های آب معدنی را در گوشه ای از حیاط و جلوی نور شدید خورشید قرار می دهیم. تصور خیلی از فروشندگان و مصرف کنندگان بر این است که آب یک نوشیدنی فساد ناپذیر است و نگهداری آن در این شرایط مانعی ندارد، ولی مواد پلیمری در معرض آفتاب، به علت بالا رفتن دما به تغییرات شیمیایی دچار می شوند و بسیاری از این مواد سلامتی انسان را تهدید می کنند.

فادری قهفرخی بیان کرد:در مطالعات انجام شده بر آب بطری های نگهداری شده در معرض نور خورشید وجود ترکیبات خطرناکی مثل آلدهید فتالات، بیس فنل و ۴- نونیل فنل به اثبات رسیده است. از آنجایی که دمای آب در این شیوه نگهداری بالاتر می رود ، میزان نشت ترکیبات سمی به داخل آب افزایش پیدا می کند. مطالعه ای که جدیدا در کشور فرانسه در این زمینه انجام گردیده است ، نشان می دهد که میزان مهاجرت فرمالدهید، استالدهید و آنتی موآن به درون آب با افزایش زمان قرار گرفتن در معرض نور خورشید بیشتر می شود، بدین ترتیب لازم است در خرید آب معدنی و نحوه مراقبت آن در فروشگاه ها دقت کافی شود.

آیا بطری های نگهداری شدده در آفتاب خطر های دیگری هم دارند؟

این عضو هیئت علمی گروه بهداشت مواد غذایی دانشگاه شهید چمران اهواز بیان کرد :اثر آفتاب تنها محدود به مهاجرت ترکیبات شیمیایی خطرناک نمی شود به طوریکه گاهی در زمان خرید بطری های آب معدنی یا آشامیدنی در قسمت سر یا ته بطری یا حتی در داخل آب جلبک های سبز رنگ را می بینیم. آنچه که واضح است این است که اسپور( فرم غیر فعال جلبک) از ابتدا در بطری آب وجود داشته است و بعد از تولید در زمان توزیع و نگهداری، وضعیت مناسب برای فعال شدن و رشد آن ایجاد می شود؛ من جمله این شرایط مطلوب می توان به گرمای حاصل از نور خورشید اشاره کرد.

وی گفت :آب محیط مناسبی برای رشد میکروب ها به خصوص جلبک هاست بدین ترتیب افراد باید تا آنجا که امکان دارد از مصرف بطری های جلبک زده اجتناب کنند به دلیل آن که این احتمال وجود دارد که علاوه بر جلبک، این بطری ها حاوی سمومی از جمله سیانوتوکسین و باکتری های دیگری هم باشند.

مصرف کنندگان بطری های آب معدنی یا آشامیدنی باید به چه نکاتی توجه کنند؟

قادری قهفرخی ادامه داد:افراد باید همیشه بطری های نگهداری شده در یخچال فروشگاه ها یا آنهایی را که دور از آفتاب هستند، خریداری کنند. بطری های پلاستیکی نگهداری شده در فریزر هم می توانند اثرهای مشابهی با آفتاب از نظر مهاجرت ترکیبات خطرناک از خود نشان دهند.

او تداعی کرد:افراد نباید بطری آب معدنی را روی صندلی یا داشبورد خودرو که در معرض تابش نور خورشید و گرمای شدید است، قرار دهند و هنگام خرید آن باید به تاریخ تولید و انقضای محصول، مشخصات ظاهری، نام و نشان شرکت تولید کننده توجه کنند. هر گونه نشانه ای از بی کیفیت بودن محصول اعم از نشتی در بطری، کدورت و رنگ پریدگی برچسب که نشان از مراقبت بطری در شرایط انبارداری بد یا قرار گرفتن در معرض تابش مستقیم نور آفتاب دارد، در تصمیم خرید ما تاثیرگذار است.