به گزارش ایسنا، نزدیک به ۲۰ درصد از سرطان ها در سراسر جهان توسط یک عامل ویروسی ایجاد می شوند. این ویروس ها تا مدت ها بعد از اینکه در ابتدا فرد را آلوده می کنند، موجب سرطان نمی شوند، بلکه در عوض ، ویروس ها به سلول هایی که کنترل کننده هستند، می آموزند که چگونه از فرآیند طبیعی بیولوژیکی مرگ سلولی فرار کنند. این استراتژی، این سلول های تغییر یافته را در مسیری برای تغییرات ژنتیکی دیگر قرار می دهد که میتواند سالها بعد باعث ایجاد سرطان شود.
" رونالد دسروزیرس"( Ronald C. Desrosiers) استاد پاتولوژی و معاون پژوهشی دانشگاه میامی می گوید:من بعنوان یک میکروبیولوژیست و پژوهشگر ویروس شناس به دنبال این هستم که بفهمم ویروس ها چگونه بر سلول های زنده و سلامت افراد آلوده تأثیر می گذارند. این ویروس های خاص، هم به علت اثرات شان بر بیماران و هم به علت راه های بالقوه درمان یا پیشگیری از آنها، منحصر به فرد و جالب هستند.
چشم انداز ویروسی
همه ویروس های شناخته شده را میتوان در ۲۲ خانواده مجزا طبقه بندی کرد. پنج مورد از این خانواده ها« پایدار» نامیده میشوند ، برای اینکه به محض این که شخص مبتلا می شود، آن ویروس تا آخر عمر در بدن او باقی می ماند. یک مثال از این خانواده، ویروس تبخال است که باعث آبله مرغان در کودکان می شود و میتواند بعداً در زندگی به صورت " زونا" نیز ظاهر شود. این توانایی در زنده ماندن در دراز مدت به انتشار ویروس از فردی به فرد دیگر کمک می کند.
هفت ویروس شناخته شده وجود دارند که میتوانند باعث سرطان شوند. پنج نوع از آنها اعضای خانواده ویروس های پایدار هستند. ویروس" پاپیلوم انسانی" که معمولاً بعنوان HPV نام برده میشوند و بعنوان عامل سرطان دهانه رحم شناخته می شود، از خانواده پاپیلوم ها هستند. ویروس" اپشتین- بار"( Epstein- Barr) که باعث" لنفوم هاجکین" می شود از این خانواده است. ویروس" تی- لنفوتروپیک انسانی" که میتواند سبب ایجاد نوعی سرطان خون شود، همان چیزی است که بعنوان " رتروویروس" شناخته می شود و" سلول پلیومای مرکل" که باعث سرطان" سلول مرکل" می شود از خانواده" پلیوما" است.
" ویروس پاپیلوم انسانی" یا HPV ویروسی است که بیشتر از همه در زمان آمیزش جنسی و از طریق تماس مستقیم بین پوست افراد انتقال می یابد. بیش از ۱۰۰ گونه مختلف از HPV وجود دارد. اکثر مردان و زنانی که دچار این عفونت هستند از این مسئله بی اطلاع هستند، برای اینکه در بدن آنها علائم یا مشکلات بهداشتی ایجاد نمی شود. ولی در بعضی از موضوعات، انواع خاصی از HPV میتوانند در قسمت های مختلف بدن باعث ایجاد زگیل( توده غیرطبیعی و غیرسرطانی بر روی پوست) یا زگیل تناسلی بشوند. در موارد دیگر، انواع خاصی از HPV میتوانند ضایعات پیش سرطانی( یعنی نواحی دارای بافت های غیرطبیعی) یا سرطان ایجاد نمایند.
" ویروس پسگرد" یا رتروویروس نیز یک ویروس آران ای است که خود را با استفاده از آنزیم وارونویس در سلول میزبان بازتولید می کند تا دی ان ای خود را از روی ژنوم آران ای بسازد. دی ان ای ساخته شده در ژنوم سلول میزبان یکپارچه می شود. از این به بعد ویروس بعنوان قسمتی از دی ان ای میزبان نسخه برداری می شود. از مهم ترین رتروویروس ها میتوان به ویروس اچ آی وی اشاره کرد که باعث ایدز می شود.
" لنفوم هاجکین" نوعی از لنفوم ها است. لنفوم نوعی سرطان خون است که منشأ سلول های سرطانی از گلبول های سفید خون و از گروه لنفوسیت ها هستند. هرچند بیماری هاجکین امکان دارد در تمامی سنین دیده شود، شایع ترین سن شیوع آن بین ۱۵ تا ۳۵ سالگی و پس از ۵۵ سالگی است و در مردان شایع تر است.
همه این ویروس های مذکور حاوی کد ژنتیکی برای یک یا چند پروتئین هستند که به سلول ها می آموزند چگونه از مرگ سلولی جلوگیری کنند و به صورت مؤثر آنها را جاودانه کرده و رشد سلولی را تقویت می کنند. سلول های سرطانی که از این ویروس های سرطان زا ایجاد می شوند ، حتی هنگامی که سال ها بعد از عفونت اولیه ظاهر شوند، همگی حاوی اطلاعات ژنتیکی ویروس های اصلی خود هستند. ولی تنها درصد کمی از افرادی که به یکی از این پنج ویروس آلوده می شوند، در نهایت به سرطان کامل مرتبط با آن مبتلا می شوند.
ولی دو ویروس دیگر به نام" هپاتیت B" در خانواده" هپادنا" و ویروس" هپاتیت C" در خانواده" فلاوی" تا حدودی متفاوت هستند. اکثر افراد آلوده به این ویروس ها میتوانند از طریق سیستم ایمنی بدن خود با عفونت مبارزه کنند و این ویروس ها را از بین ببرند.
با این حال، در افرادی که قادر به مبارزه با عفونت نیستند، عفونت های طولانی مدت این ویروس ها اغلب باعث آسیب شدید کبدی می شود. این افراد در معرض خطر ابتلا به نوعی سرطان کبد به نام" کارسینوم کبدی" هستند، زیرا تلاش های بدن برای ترمیم بافت آسیب دیده کبد، احتمال جهش مرتبط با سرطان را افزایش می دهد، اما نکته اینجاست مانند همان کاری که پنج ویروس سرطان زای دیگر با سلول هایی که هدف قرار می دهند ، انجام میدهند ، خود این ویروس ها به سلول های کبدی یاد نمی دهند که جاودانه شوند یا خودشان را تغییر دهند.
این سرطان های ناشی از ویروس، تهدیدی جدی برای سلامتی هستند. به عنوان مثال ،" کارسینوم کبدی" تقریباً ۸۰۰ هزار نفر را در سال قربانی می کند و سومین سرطان کشنده در جهان است. حدود سه چهارم از کشته شدگان در گذشته به عفونت ویروس هپاتیت مبتلا بوده اند.
ویروس HPV نیز به شدت خطرناک است. سرطان دهانه رحم باعث مرگ حدود ۳۱۱ هزار نفر در سال در سراسر جهان می شود که به تازگی به مرگبارترین سرطان در زنان تبدیل شده است. ولی HPV فقط زنان را در معرض خطر قرار نمی دهد. در حالی که سالانه حدود ۳۶ هزار زن در ایالات متحده قربانی این سرطان میشوند ، سالانه تعداد مشابهی از مردان در ایالات متحده به دلیل سرطان مقعد و گلو مرتبط با HPV جان خود را از دست می دهند.
واکسن سرطان
نخستین واکسن (vaccine) ویروسی برای محافظت در برابر عفونت HPV و سرطان های مرتبط با آن برای استفاده در ایالات متحده در سال ۲۰۰۶ تایید شد و تاکنون ثابت شده است که در پیشگیری از عفونت HPV و سرطان دهانه رحم متعاقب آن بسیار موثر است.
واکسن های HPV در حال حاضر به صورت گسترده در سراسر جهان در دسترس هستند. واکسن HPV بی خطر است و عوارض جانبی بسیار خفیفی دارد و برای کودکان از سنین ۱۱ تا ۱۲ سالگی توصیه می شود، زیرا افراد مختلف در سنین مختلف از نظر جنسی فعال می شوند. اثرات محافظتی این واکسن بیش از ۱۰ سال باقی می ماند و تزریقات تقویت کننده نیز توصیه شده و در دسترس است.
افراد مسن تر معمولاً تا ۲۶ سالگی میتوانند واکسن HPV را دریافت کنند. این واکسن با جلوگیری از عفونت در دفعه نخست، از سرطان های بعدی که امکان دارد ناشی از عفونت ویروسی باشد نیز جلوگیری می کند.
واکسن ویروس هپاتیت B به طور مشابه در مدت زمان طولانی موفقیت خود را نشان داده است. این واکسن در سال ۱۹۸۶ معرفی شد و بعنوان نخستین واکسن ضد سرطان شناخته شد. از آن زمان ، بیش از یک میلیارد نفر در سراسر جهان آنرا دریافت نموده اند و مشخص شده که این واکسن فوق العاده ایمن و مؤثر است.
واکسن ها جان انسان ها را نجات میدهند
تعداد سرطان های پیشگیری شده و نجات جان انسان ها توسط واکسن های ویروس هپاتیت B و ویروس پاپیلوم انسانی بسیار زیاد و غیرقابل انکار است. با این حال، مانند مقاومت دربرابر واکسن های کووید- ۱۹، تردید در تزریق این واکسن ها نیز یک مشکل پایدار است. به عنوان مثال در سال ۲۰۱۹ حدود ۴۶ درصد از نوجوانان ۱۳ تا ۱۷ ساله در ایالات متحده واکسن های توصیه شده HPV خود را دریافت نکرده بودند و در سال ۲۰۲۰ تنها در ایالت می سی سی پی، پوشش واکسن HPV در نوجوانان به آمار ناچیز ۳۲ درصدی رسید.
اما با این وصف باز هم وضعیت ایالات متحده بهتر از سایر کشورهای پیشرفته است. در ژاپن، نرخ فعلی پوشش واکسن HPV در نوجوانان کمتر از یک درصد است، زیرا گزارش های نادرستی از عوارض جانبی در سال ۲۰۱۳ گزارش شد که این آمار را موجب شده است.
واکسیناسیون تاکنون بیماری آبله را ریشه کن کرده و به طور مؤثر فلج اطفال، سرخک و برخی بیماری های عفونی دیگر را از بین برده است. بیایید امیدوار باشیم که تلاش های مداوم در تزریق واکسن بتواند سرطان های ناشی از HPV و سرطان های ناشی از ویروس هپاتیت B را نیز به تاریخ پیوند دهد.
- 10
- 4
