پنج کشف رکوردشکن سال ۲۰۲۲؛ از بزرگ‌ترین باکتری تک‌سلولی تا بزرگ‌ترین کلونی ماهی

هر سال رکوردهایی جدید در علم شکسته می شوند ، اما در سال ۲۰۲۲ با چه رکوردهایی روبه رو شدیم؟

نخستین جراحی

این اسکلت انسانی (از کمر به پائین) از جزیره بورنئو مدرکی است که قسمت پایین پای چپ تقریباً ۳۱,۰۰۰ پیش بریده شده بود.

نخستین جراحی شناخته شده یک عمل قطع پا بوده؛ این نتیجه ای است که پژوهشگران پس از بررسی اسکلت فردی که حدود ۳۱٬۰۰۰ سال قبل در جزیره بورنئوی اندونزی زندگی می کرده، به آن رسیدند. استخوان ترمیم شده در جایی که پایین پای چپ او قطع شده بود، نشان می دهد که فرد چند سال پس از عمل زنده مانده بود. این کشف، ریشه های عمل جراحی را حدود ۲۰٬۰۰۰ سال به عقب برمی گرداند.

بزرگ ترین باکتری تک سلولی

باکتری تیومارگاریتا ماگنیفیکا (تعدادی از آنها در کنار یک سکه نشان داده شده اند) با میانگین طول یک سانتی متر.

باکتری ها معمولاً در دنیای میکروسکوپی زندگی می کنند، اما نه تیومارگاریتا ماگنیفیکا (Thiomargarita magnifica)! با میانگین طول یک سانتی متر ، این باکتری (Bacterium) تازه کشف شده را می توان با چشم مرئی دید. تی. ماگنیفیکا که در جنگل های مانگرو آنتیل کوچک در کارائیب زندگی می کند، ۵۰ بار بزرگ تر از گونه های دیگر باکتری های بزرگ و حدود ۵۰۰۰ بار بزرگتر از باکتری های معمولی است. این که چرا این گونه باکتریایی تا این حد بزرگ شده است، مشخص نیست.

سریع ترین ابرکامپیوتر

ابرکامپیوتر فرانتیر در آزمایشگاه ملی اوک ریج رسماً به نقطه انقلابی محاسبه مقیاس اگزا رسید.

یک ابر کامپیوتر به نام فرانتیر (Frontier) با سرعت باورنکردنی خود اعداد را درنوردیده است: ۱٫۱ کوئینتیلیون محاسبه بر ثانیه. این عدد، ماشین آزمایشگاه ملی «اوک ریج» (Oak Ridge) در تنسی را به اولین کامپیوتر مقیاس اگزا (Exascale) تبدیل می کند؛ کامپیوتری که میتواند حداقل ۱۰۱۸ عملیات را در یک ثانیه انجام دهد. سریع ترین کامپیوتر بعدی ۴۴۲ کوادریلیون (یعنی ۱۰۱۵) عملیات بر ثانیه انجام می دهد. انتظار میرود محاسبه مقیاس اگزا انقلابی در همه چیز ایجاد کند؛ از علم تغییر اقلیم گرفته تا سلامت و فیزیک ذرات.

بزرگ ترین کلونی ماهی

یخ ماهی جونا لانه هایی دایره ای با مراکز سنگی می سازند و بیش از ۱۰۰۰ تخم را در آن می ریزند.

در اعماق دریای قطب جنوب، یخ ماهی ها در یک کلونی به بزرگی شهر اورلندو درحال رشد و نمو هستند. حدود ۶۰ میلیون لانه یخ ماهی جونا (Neopagetopsis ionah) در ناحیه ای در کف دریا به وسعت ۲۴۰ کیلومترمربع پخش شده اند. پيشتر تصور می شد گونه های لانه ساز ماهی در کلونی هایی با فقط صدها لانه تجمع کنند. غذای فراوان و دسترسی به یک ناحیه عمدتا گرم میتوانند ابعاد بسیار بزرگ این کلونی را توضیح دهند.

نزدیک ترین سیاهچاله

شاید بادهای ستاره ای از یک ستاره همراه در سیاهچاله گایا BH۱ (تصویر خیالی) جمع می شوند و هاله ای نرم در اطراف آن ایجاد می کنند.

اخترفیزیکدانان با غربال داده های فضاپیمای گایا سیاهچاله ای را با فاصله تنها ۱٬۵۶۰ سال نوری از زمین کشف کرده اند. این سیاهچاله که گایا BH۱ نامگذاری شده، بیش از دوبرابر نزدیکتر از نزدیک ترین سیاهچاله شناخته شده قبلی است. اما این رکورد احتمالاً ماندگار نخواهد بود. پیش بینی می شود که حدود ۱۰۰ میلیون سیاهچاله در راه شیری وجود داشته باشند. از آنجایی که آنها نامرئی هستند، یافتنشان دشوار است. ولی وقتی گایا که درحال نقشه برداری دقیق یک میلیارد ستاره است، داده های جدید خود را در سال های آینده منتشر کند، میتوان انتظار پیداشدن سیاهچاله هایی نزدیک تر را نیز داشت.