لایحه بودجه ۹۷ یکی از پرحاشیه‌ترین لایحه بودجه‌های دولت حسن روحانی است که پس از انتشار با اعتراضات بسیاری خصوصا در فضای مجازی روبه‌رو شد. بحث‌های زیادی پیرامون بخش‌های مختلف این لایحه صورت گرفت که قسمت زیادی از آن‌ها به بودجه بخش فرهنگی مربوط می‌شد. پس از این اعتراضات مجلس اعلام کرد که لایحه بودجه را به نفع مردم اصلاح خواهد کرد. چند روز پیش یکی از اعضای کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی اعلام کرد، کمیسیون تلفیق در مصوبه خود ۲۶۰ میلیارد تومان از بودجه فرهنگی را کاهش داده است. اما این کاهش و اصلاح مربوط به کدام یک از بخش‌های فرهنگی است.
۱۹ آذر ماه، حسن روحانی لایحه بودجه سال آینده را به مجلس تقدیم کرد. جزئیات این لایحه نیز همزمان روی فضای مجازی قرار گرفت. نکته جالب در مورد لایحه بودجه سال ۹۷، درگیر شدن اکثر مردم با جزئیات اعلام شده آن بود. حاشیه‌های ایجاد شده در خصوص این لایحه، مجلس شورای اسلامی که دومین نهاد تصمیم‌گیر در این حوزه است را بر آن داشت که دست به اصلاحاتی در لایحه ارائه شده به مجلس بزند.
بودجه واقعی جایگزین بودجه کاغذی
کمیسیون تلفیق، کمیسیونی است که پس از تقدیم لایحه بودجه توسط دولت به مجلس، وظیفه تنظیم اصول و مفاد برنامه‌های توسعه و لوایح بودجه کل کشور و ایجاد هماهنگی بین کمیسیون‌های تخصصی مجلس شورای اسلامی را بر عهده دارد. سید صادق طباطبایی‌نژاد، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، یکشنبه در گفت‌وگویی اعلام کرد: «کمیسیون تلفیق در مصوبه خود ۲۶۰ میلیارد تومان از بودجه فرهنگی را کاهش داده و به حوزه مصالح اجتماعی منتقل کرده است که این موضوع به هیچ وجه قابل قبول کمیسیون فرهنگی نیست».
در این میان، مهمترین سوال این است که کاهش بودجه عنوان شده مربوط به کدام یک از نهادهای فرهنگی است؟ عزت‌الله یوسفیان ملا، یکی از اعضای کمیسیون تلفیق مجلس، در پاسخ به این سوال به «ابتکار» می‌گوید: هیچ بودجه‌ای در کمیسیون فرهنگی کم نشده است، بلکه واقعی شده است. فرض کنید که قرار بود فرهنگسرا یا نمایشگاهی ساخته شود، ۲۰ میلیارد تومان برای برای این کار بودجه در نظر گرفته می‌شد ولی در طول سال به دلیل محقق نشدن درآمدها، بیش از ۱۰ میلیارد تومان به آن اختصاص پیدا نمی‌کرد. یعنی ۲۰ میلیارد نوشته می‌شود ولی ۱۰ میلیارد یا کمتر دریافت می‌شد. دولت تصمیم گرفته هر چقدر توان پرداخت دارد، روی کاغذ بنویسد. وقتی توان پرداخت وجود ندارد، رقمی که نوشته می‌شود اشتباه است و این اشتباه باعث به‌وجود آمدن آثار تورمی خواهد شد.
او با بیان این نکته که هرچقدر رقم بودجه بالاتر برود، مسلما تورم بالاتر خواهد رفت، ادامه می‌دهد: دولت تلاش کرده، رقم بودجه واقعی شود. بله می‌شود روی کاغذ هر رقمی را نوشت، به طور مثال اگر بودجه ساخت و ساز در بخش فرهنگی هزار تومان بود، دولت تنها می‌توانست ۵۰۰ تومن بپردازد. امسال همان ۵۰۰ تومن، که توان واقعی پرداخت است، نوشته شده است. بنابراین نباید بگوییم بودجه کم شد، بلکه واقعی شد.
همه باید پاسخگو باشند
این عضو کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس، درباره اختصاص بودجه به موسسات غیرپاسخگو می‌گوید: بعضی دستگاه‌ها و افراد حقیقی و حقوقی هم وجود داشتند که بودجه را دریافت می‌کردند ولی مشخص نبود این بودجه چطور هزینه می‌شود. این نهادها بودجه را می‌گرفتند ولی نه مجلس شورای اسلامی، نه دیوان محاسبات کشور و نه سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی از هزینه‌کرد این دستگاه‌ها اطلاعی نداشتند. ما در بودجه ۹۷ به دستگاه‌هایی که بودجه را دریافت می‌کنند ولی در مقابل هزینه‌کرد آن پاسخگو نیستند، پولی پرداخت نخواهیم کرد. بلکه آن را به دستگاه‌هایی اختصاص می‌دهیم که پاسخگو باشند.
دیوان محاسبات برای رسیدگی به بودجه است که این بودجه چطور هزینه شده است. به طور مثال موسسه‌ای متعلق به یک استاد دانشگاه وجود داشت ولی این استاد دانشگاه فوت کرده است اما موسسه همچنان به فعالیت ادامه می‌دهد. چون این موسسه با دولت رابطه استخدامی نداشت، نمی‌شد از او درباره هزینه‌ها و مصرف بودجه بازخواست کرد. اگر قرار است به چنین موسسه‌هایی کمک شود، به طور مثال بودجه به وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی تعلق می‌گیرد و وزارت ارشاد این بودجه را به این موسسات پرداخت کند تا قابل پیگیری باشد.
فاطمه امین‌الرعایا
- 12
- 2
