به گزارش ایسنا و به نقل از نیو اطلس، طبق یک مطالعه جدید منتشر شده، یک ابرطوفان خورشیدی که می تواند بطور جدی فناوری مدرن را مختل کند، به طور میانگین هر ۲۵ سال یک بار از خورشید ما بیرون می زند. این مطالعه از داده های تاریخی جمع آوری شده از ایستگاه های انگلیس و استرالیا که قدمت آن ها ۱۵۰ سال است، استفاده کرده است.
در صورتیکه پرتوهای خورشید نبودند، زندگی هرگز بر روی زمین پدیدار نمی شد. البته سیاره ما خیلی خوش شانس است که در فاصله ای از خورشید قرار گرفته که نه آنقدر نزدیک است که سطح آن بسوزد نه آنقدر دور است که یخ بزند و تا آنجا که می دانیم یک سیاره بی مانند است.
اخترشناسان تا به حال کمتر جایی را مشاهده کرده اند که از شر تابش اشعه های پرانرژی ستاره های میزبان خود در امان مانده باشند.
خوشبختانه خورشید ما که یک کوتوله زرد است که ۹۹.۸ درصد از جرم کل منظومه شمسی را تشکیل می دهد، فعلا در یک مرحله نسبتاً پایدار از چرخه زندگی تقریبا ۱۰ میلیارد ساله خود قرار دارد. با این حال هنوز توانایی ایجاد هرج و مرج بر روی زمین را دارد.
در عصر مدرن، بشریت به سیستم های الکترونیکی بی شماری وابسته است که بدون آن ها زندگی برایش بسیار سخت می شود. از بانکداری الکترونیکی گرفته تا سفر با هواپیما و استفاده از فناوری ماهواره ای برای برقراری ارتباط با اقصی نقاط دنیا، همگی از ملزومات امروزه بشر هستند که ابرطوفان های خورشیدی می توانند همه آن ها را مختل کنند.
طوفان های خورشیدی که از خورشید سرچشمه می گیرند، قابلیت مداخله جدی را در زیرساخت های فنی ما من جمله سیستم موقعیت یابی جهانی( GPS) دارند.
این طوفان های قدرتمند، نادر هستند و پیش بینی آن ها دشوار است. قدرتمندترین این طوفان ها که در این مطالعه بعنوان " ابرطوفان ها" یاد شده اند، توانایی از کار انداختن سیستم های GPS، ارتباطات رادیویی، ماهواره ها، متوقف ساختن حمل و نقل هوایی و آسیب رسانی به شبکه های برق را دارند. بطور خلاصه آن ها می توانند سبب ایجاد هرج و مرج در مقیاس گسترده در سراسر کره زمین شوند.
خورشید ما الگوهای فعالیت ۱۱ ساله را تجربه می کند که ستاره شناسان آن ها را چرخه های خورشیدی می نامند. خورشید اکنون در چرخه فعلی خود در نقطه حداقل قرار دارد که طی آن نسبتاً غیرفعال است.
این مطالعه جدید منتشر شده که به وسیله دانشمندان دانشگاه وارویک( Warwick) انجام گردیده است ، از سوابق میدان مغناطیسی جمع آوری شده به وسیله ایستگاه های واقع در انگلستان و استرالیا استفاده کرده است.
خیلی از مطالعات مربوط به فعالیت خورشیدی به آغاز عصر فضا در سال ۱۹۵۷ باز می گردند، بنابراین تنها پنج چرخه خورشیدی آخر را در نظر می گیرند. داده های میدان مغناطیسی مورد استفاده در مطالعه جدید از شاخص" aa" که یک شاخص فعالیت جهانی ژئومغناطیسی است که ۱۵۰ سال قبل را پوشش می دهد، گرفته شده است و شامل ۱۴ چرخه خورشیدی گذشته است.
پژوهشگران این داده ها را مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند و تخمین زدند که طوفان های شدید در شش سال از این ۱۵۰ سال یا بطور متوسط هر ۲۵ سال یک بار رخ داده اند.
زمین از یک طوفان خورشیدی پرخطر در سال ۲۰۱۲ نجات یافت، زمانی که یک خروج جرم از تاج خورشیدی( CME) از سطح خورشید فوران کرد، ولی خوشبختانه سیاره ما را تحت‌تأثیر قرار نداد و به طرف دیگری رفت.
پروفسور" ریچارد هوم" سرپرست این مطالعه می گوید:تحقیقات ما نشان می دهد که یک ابرطوفان می تواند بیشتر و در فاصله کمتری از آنچه فکر می کردیم، اتفاق بیفتد. با آمار اشتباه گمراه نشوید، این اتفاق هر موقع ممکن است رخ دهد و ما نمی دانیم که چه زمان رخ می دهد و فعلا نمی توانیم زمان وقوع آن را پیش بینی کنیم.
طوفان خورشیدی امکان دارد به یکی از موارد" شراره خورشیدی"،" خروج جرم از تاج خورشیدی" و" طوفان ژئومغناطیسی" اشاره داشته باشد.
شراره خورشیدی از انفجار بزرگ در اتمسفر خورشید به وجود می آید و باعث آزاد شدن انرژی در حد ۶ ضرب در ۱۰ به توان ۲۵ ژول می شود که در حدود یک ششم انرژی خروجی از سطح خورشید در هر دقیقه است. این پدیده در دیگر ستارگان هم دیده می شود که به آن ها هم شراره ستاره ای گفته می شود.
یک خروج جرم از تاج خورشیدی( coronal mass ejection) یا بصورت مخفف" CME" یک فوران پر جرم از باد خورشیدی و افزایش میدان های مغناطیسی است که تاج خورشید بیرون می آید و در فضا منتشر می شود. خروج جرم از تاج خورشیدی معمولاً با دیگر پدیده های خورشیدی مثل شراره خورشیدی همراه است.
طوفان ژئومغناطیسی( Geomagnetic Storm) یک اختلال موقتی مگنتوسفر زمین است که از لرزش موج باد خورشیدی یا ابرمیدان مغناطیسی است که با میدان مغناطیسی زمین تعامل دارد.
ابرهای گاز داغی که در فوران های تاج خورشیدی از خورشید خارج می شوند ، طوفانی از ذرات یونیزه پرانرژی را تشکیل می دهند که می تواند ماهواره ها را بسوزاند، شبکه های انتقال برق و مخابرات را با اختلال روبرو کند و فضانوردان را به کام مرگ بفرستد. پیش بینی این طوفان ها کار آسانی نیست، چون هر فورانی در تاج خورشیدی به وقوع طوفان ذرات منجر نمی شود. ستاره شناسان حدس می زنند چاشنی وقوع این طوفان، جهت گیری میدان مغناطیسی ابر فوران یافته باشد.
مطالعه پژوهشگران دانشگاه وارویک در مجله Geophysical Journal Letters منتشر شده است.
- 14
- 6
