مشکلات روحی آمار واردات آدامس را بالا برده است!

مشکلات روحی، خشم و عصبانیت آمار واردات را بالا برده است! یعنی بهتر است این‌طور فکر کنیم تا هضم این خبر راحت باشد که : «در ۱۱ ماهه نخست سال ۹۶ برای واردات آدامس بالغ بر ۳ میلیون و ۹۱۵ هزار و ۶۸۰ دلار ارز از کشور خارج شد که بالغ بر ۱۳ میلیارد و ۲۱۵ میلیون و ۷۷۴ هزار و ۹۹۰ تومان در آمار گمرک به ثبت رسیده است. » یعنی در سال ۹۶ با وجود شروع کشمکش‌های بازار ارز اما در حدود یک هزارو ۹۵۰ تن آدامس از کشورهای مختلف به ایران وارد شده ؛ آماری که رسمی بوده و از سوی گمرک جمهوری اسلامی ایران اعلام شده است.

و گرنه به نظر نمی‌رسد با وجود تمام داستان هایی که در یکی دو ماه گذشته حواشی دلار ایجاد و این نتیجه حاصل شد که «ارز هست، اما کم است»، در آمارهای رسمی بخوانیم چنین رقم سنگینی ارز مملکت برای واردات «آدامس» از کشور خارج شده است. البته چند سالی است قبح اعداد چنان شکسته که شاید کسی از خواندن چنین آماری خم به ابرویش هم نیاورد . شاید کسی بپرسد بالاخره آدامس هم نیاز بازار است و اگر مواد اولیه برای تولیدش وجود ندارد و تولید آن گران در می‌آید چرا نباید وارد شود؟

برای این سوال جواب قانع‌کننده ای وجود ندارد جز اینکه یاد آوری کنیم « دارو به عنوان یک کالای مهم و اساسی سال‌هاست با مشکل تامین ارز برای واردات مواجه شده است. حالا اگر کسی بپرسد پس چطور است که بیش از ۶ هزار دستگاه خودرو شبانه از گمرکات ترخیص شد اما وارد کنندگان دارو نمی توانند چند جعبه دارو به کشور وارد کنند پاسخ‌های قانع کننده دادن کمی سخت می‌شود.

فقط می‌توان گفت این هم از عجایب وضعیت واردات در ایران است. طنز تلخ ماجرا وقتی آغاز می‌شود که طی سال‌های گذشته تاکنون منفی شدن تراز تجاری یکی از اصلی ترین نقطه ضعف‌های حوزه تجارت در ایران است. اما نگرانی از این دغدغه تنها به آمارها و اخباری ختم می‌شوند که از سنگین شدن کفه واردات نسبت به صادرات گلایه می‌کنند اما هر سال همین آش و همین کاسه است.

همین چند سال پیش بود که اخبار واردات‌های عجیب و غریب در دولت‌های نهم و دهم که از خرید بی رویه دسته بیل و کلنگ و تخم سبزی، کلاه گیس، الاغ و سنگ پا حکایت می کرد ، به جنجالی ترین اخبار رسانه ها تبدیل شده بود. همه منتقد شدند که چرا در دولت‌‌های نهم و دهم ارز کشور به راحتی صرف کالاهایی می‌شود که نه تنها نیاز بازار نیست بلکه به عنوان جوک در فضای رسانه‌ای دست به دست می‌چرخد. حالا واردات بیش از ۳ میلیارد تومانی آدامس به کشور ثابت کرد که مشکلات اقتصادی در ایران حل شدنی نیست بلکه از دولتی به دولت دیگر منتقل می‌شود.

حالا تنها استدلالی که می‌توان کرد آن است که حال روحی مردم خوب نیست. فشار اقتصادی آرامش را از اعصابشان گرفته است. دولت هم در تلاش است تا مشکلات را رفع و رجوع کند اما تا محقق شدن این تلاش ‌ها آدامس وارد می‌کند تا مردم بجوند و برای چند دقیقه ای مشکلاتشان را به دست فراموشی بسپارند بگذریم ...

ایرانی‌ها سالی چقدر آدامس می‌جوند؟

گذری بر بازار گویای آن است که انواع متعددی از آدامس‌های گران قیمت به طور قاچاق وارد شده و حتی نمونه‌های تقلبی آنها نیز به وفور وارد بازار شده است. اما اگر تنها واردات رسمی این کالا را در نظر بگیریم بیش از ۱۳ میلیون دلار از ارز کشور برای واردات رسمی در این حوزه خارج شده است.

به استناد آمارهای ۱۱ ماهه گمرکی در سال ۱۳۹۶، امارات متحده عربی عمده‌ترین صادرکننده آدامس به ایران محسوب می‌شود که حدود ۷۹۴ تن کالا با ارزشی بالغ بر۲.۵ میلیارد تومان و حدود ۷۹۸ هزار دلار وارد بازار ایران کرده است. روسیه با ۱۸۷ هزار دلار، ترکیه با بیش از ۸۶ هزار دلار و ایتالیا با حدود ۱۸ هزار دلار دیگر صادرکنندگان عمده انواع آدامس به ایران محسوب می‌شوند.

با این وجود می‌توان گفت بخش قابل توجهی از آدامس‌های خارجی موجود در بازار برندهای امریکایی هستند که به طور قاچاق یا از طریق امارات وارد ایران شده‌ اند یا نمونه‌های تقلبی آنها به تولید انبوه رسیده و در بازار عرضه می‌شود. طبق‌آنچه پیش از این اعلام شده، شرکت مطالعات بازار تکناویو (Technavio) پیش‌بینی کرده تا سال ۲۰۱۹ بازار جهانی آدامس با رشد چهار تا هفت درصدی در سال روبرو خواهد بود و میزان فروش این بازار از ۲۴ میلیارد و ۷۲۰ میلیون دلار در سال ۲۰۱۴ به ۳۲ میلیارد و ۶۳۰ میلیون دلار در سال ۲۰۱۹ می‌رسد.

در گزارشی که شرکت تحقیقات بازار Kantar Media (فیلیپین) در سال ۲۰۱۲ منتشر کرد، ۲ کشور ایران و عربستان سعودی در صدر فهرست مصرف‌کنندگان آدامس در جهان قرار دارند. براین اساس، ۸۲ درصد ایرانی‌ها آدامس می‌جوند و عربستان با ۷۹ و آمریکا با ۵۹ درصد در رتبه‌های ۲ و ۳ اصلی‌ترین مصرف‌کنندگان آدامس در جهان قرار دارند. اسپانیا، فرانسه، لهستان، مجارستان، انگلیس، آفریقای جنوبی و مالزی، رتبه‌های ۴ تا ۱۰ را در اختیاردارند. در این گزارش تاکید شده که شاید یکی از دلایل آمار بالای مصرف آدامس در ایران، رفتار رایج، دادن آدامس به‌جای بقیه پول در این کشور باشد.

بر اساس داده‌های یورومانیتور اینترنشنال (Euromonitor International)، ارزش خرده‌فروشی بازار آدامس ایران ۱۸۰ میلیون و ۹۰۰ هزار دلار است و شرکت ریگلی (Wrigley) با برند اوربیت، ۴۳ درصد سهم بازار آدامس ایران را در اختیار دارد.

یورومانیتور اینترنشنال در گزارش دیگری که سال ۲۰۱۵ در خصوص بازار آدامس ایران منتشر کرد، عنوان می‌کند که ایران به دلیل داشتن جمعیت جوان، یکی از مراکز هدف تولید و عرضه‌کنندگان اصلی آدامس جهان محسوب می‌شود. سردمدار تولید آدامس در جهان شرکت آمریکایی ریگلی (Wrigley) است که ۳۵ درصد بازار را در اختیار خود دارد.

شرکت‌های Mondelez (کانادا)، Perfetti (ایتالیا) و Lotte (ژاپن- کره جنوبی) دیگر رقبای اصلی بازار جهانی آدامس محسوب می‌شوند. آدامس اوربیت (Orbit)، آدامس تریدنت (Trident)، آدامس ویویدنت (ViViDent) و آدامس زایلیتول (Xylitol)، ازجمله نمانام‌های این چهار شرکت هستند که در بازار ایران عرضه می‌شوند.