چند وقتی است پخش برنامه‌ای انتخاباتی از شبکه یک آغاز شده که به تازگی در فضای مجازی انتقادات فراوانی را برانگیخته است. ماجرا از این قرار است که دست‌اندرکاران برنامه «هرکی شما بگین» و گروه سیاسی شبکه یک، در اقدامی عجیب، با هدف پرهیز از تبلیغات انتخاباتی، چهره و صدای مصاحبه‌شوندگان را که نمایندگان مجلس هستند، مخدوش می‌کنند؛ به این صورت که چهره نماینده در تصویر مشخص نیست و صدای او نیز با استفاده از فیلترهای صوتی، تغییر کرده است! البته مصاحبه‌های «هرکی شما بگین» چندان جدی نیست و به نوعی با شوخی و سؤالات مثلاً بامزه همراه است و با همین هدف، مهران رجبی به عنوان مجری برنامه انتخاب شده اما به هر حال نحوه نمایش این گفت‌وگوها در یکی دو روز گذشته در شبکه‌های اجتماعی، اسباب تمسخر صداوسیما را فراهم آورده است و از آن جاکه پیش از این هم سانسورهای پرواکنشی داشته ایم در ادامه به چند مورد از آن‌ها اشاره می کنیم.
یک خلاقیت عجیب
آن‌طور که پیداست، سازندگان برنامه و مسئولان شبکه، احتمالاً پیش از ساخت برنامه فکر می‌کردند ایده‌شان خلاقیتی بامزه است و وقتی روی آنتن برود، می‌ترکاند و به همین دلیل هم ساعت پربیننده ۲۳ برای پخش برنامه انتخاب شده است. با این حال مخاطبان به هیچ وجه از این اقدام نامتعارف استقبال نکرده‌اند و آن را شیوه‌ای مناسب برای تولید برنامه‌ای انتخاباتی نمی‌دانند.
جالب است بدانید مصاحبه‌شونده در بعضی قسمت‌های «هرکی شما بگین» لهجه دارد و گاهی حتی حوزه انتخابیه و شمار حدودی آرایش را هم اعلام می‌کند، تا جایی که اساساً هدف شناخته نشدن وی اصلاً تحقق پیدا نمی‌کند! انتقادات زیادی به این برنامه وارد شده و شیوه مخدوش کردن چهره و صدای فرد مصاحبه‌شونده، غیرحرفه‌ای خوانده شده. بسیاری از مخاطبان این شیوه را با ممیزی‌های عجیب‌وغریبی که در تلویزیون برای پخش فیلم‌های خارجی رایج است، مقایسه کرده و اصطلاح «آباژور» را برای آن به کار برده‌اند.
سانسور به شیوه صداوسیما
ممیزی چهره و صدای نماینده مجلس در «هرکی شما بگین»، تنها ممیزی عجیب‌وغریبی نیست که در سال‌های اخیر در صداوسیما اتفاق افتاده. آباژوری که درباره‌اش سخن به میان آمد، از لوازم محبوب اهالی صداوسیماست. اصلاً وقتی از ممیزی صحبت می‌شود، قبل از هرچیز آباژور به خاطر می‌آید؛ وسیله ای که حضورش در فیلم‌ها و سریال‌های خارجی، گاهی بیشتر از برخی شخصیت‌های فرعی است. می‌دانید آباژور وقتی استفاده می شود که پوشش یک بازیگر زن در یک فیلم خارجی، با خط قرمزهای تلویزیون جور نیست. در سال‌های اخیر با گسترش شبکه‌های اجتماعی، آباژور برای مخاطبان بیشتر شناخته و به همین دلیل کمتر استفاده شده است. گاهی برخی اجسام دیگر این کارکرد را پیدا کردند؛ مثلاً در یک مورد مشهور، نیم‌تنه بالای «دواین جانسون» با ملافه پوشانده شد و در یک فیلم خارجی دیگر، در کوچکی برای آشپزخانه تعبیه شد تا سگ دست‌آموز ساکن خانه، دیده نشود!
چالش پربازخورد ژوله
هرگاه درباره ممیزی در صداوسیما صحبت می‌کنیم، بدون شک باید یک فصل را به امیرمهدی ژوله اختصاص دهیم، نه به خاطر ممیزی روی نوشته‌های او بلکه به دلیل چالشی که به راه انداخت و باعث شد حقایق بسیاری درباره ممیزی‌های تلویزیون منتشر شود.
به واسطه چالش او، صحبت‌هایی درباره ممیزی‌های پرتعداد سریال «شب‌های برره» گفته و همچنین مشخص شد سال‌هاست قاعده‌ای مبنی بر حذف حجم گوش بازیگران زن در صداوسیما وجود دارد! ژوله در پست معروفش نوشته بود: «بامزه بود که سر سریال برره، یکی از اشکال پخش‌هایی که برای ما اومد، این بود که چرا حجم گوش شقایق دهقان از زیر روسری معلومه! (توجه کنید گوش نه، حجم گوش) و ما هیچوقت نفهمیده بودیم دوستان چه عنصر تحریک‌کننده‌ای توی حجم گوش یک بازیگر از زیر روسری کشف کرده بودن یا وقتی به گوش فکر می‌کردن دقیقا به چی فکر می‌کردن. یا مثلا قیافه مات و مبهوت سحر جعفری جوزانی یادم نمیره وقتی توی سریال باغ مظفر بهش گفتن اشکال اومده که چرا غبغب خانوم جوزانی معلومه. جدا از این که اساسا چه چیز غبغب تحریک کننده است، سحر جوزانی داشت دق میکرد که من با ۴۰ کیلو وزن غبغبم کجا بود.»
در پاسخ به این پست، مصطفی کیایی کارگردان سینما نیز در پستی اینستاگرامی نوشت: «حدود سال ۸۳ یه مستند کار کردم برای تلویزیون، که توی یک پلان قرار بود در تالاب شادگان اهواز گاومیش‌ها از آب بیان بیرون. دوربین رو از دو زاویه کاشتیم. خروج گاومیش‌ها رو از پشت و جلو اسلوموشن گرفتیم. خلاصه در نهایت کار آماده و قرار شد از تلویزیون پخش بشه که یه برگه اصلاحیه به من دادن و اولین مورد ممیزی، درآوردن پلان خروج گاومیش‌ها از آب، اونم از زاویه پشت بود. دلیل رو پرسیدم، گفتن خروج گاومیش از آب اونم از پشت تحریک‌کننده است.»
ممیزی که جهانی شد
بین موارد ممیزی‌شده در تلویزیون، ماجرای یکی از همه عجیب‌تر است. زمانی که در برنامه «گزارش ورزشی» و پیش از پخش یک مسابقه فوتبال اروپایی، لوگوی باشگاه فوتبال آ. اس. رم ایتالیا ممیزی شد. در لوگوی معروف این باشگاه، یک گرگ کارتونی همراه با دو توله‌اش وجود دارد و توله‌گرگ‌ها زیر پستان مادر قرار دارند. مات کردن پستان گرگ، به شبکه‌های اجتماعی رسید و با فراگیر شدن آن، ممیزی‌های عجیب‌وغریب صداوسیما رسماً جهانی شد!
- 19
- 1
