فيسبوک شهرک مي‌سازد؛ شهرکي متعلق به خودش. فکرش هم مي‌تواند ترسناک باشد. تنها به شبکه عظيم اجتماعي‌ای که مارک زاکربرگ به راه انداخته، نگاه کنيد؛ شبکه‌اي که دنياي اينترنت را بلعيده است. حالا آنها مي‌خواهند ايده رسانه اجتماعي خود را تبديل به واقعيتي بيروني کنند؛ شهرکي که روي سردر آن خواهند نوشت: شهرک اجتماعي فيسبوک.
شمار زيادي از مردم سراسر جهان بيشتر وقت خود را در شبکه اجتماعي فيسبوک در فضاي مجازي مي‌گذرانند.ورود به اين شبکه اجتماعي براي همه آزاد بوده و تنها يک ثبت‌نام ساده لازم است اما آيا ورود به شهرک فيسبوک هم ساده خواهد بود؟ شما مي‌توانيد با يک ثبت‌نام، دادن يک ايميل و يک نام کاربري به شهري وارد شويد که مارک زاکربرگ در سر مي‌پروراند.
ايده‌اي که شرکت آمريکايي فيسبوک دارد تنها با ساختن خانه‌ها به پايان نمي‌رسد بلکه اين شهرک به معناي واقعي کلمه جايي مستقل خواهد بود که انواع و اقسام فروشگاه‌ها، هتل‌ها، مراکز بازي و تفريح و امکانات ديگر را در‌برخواهد گرفت. ورود فيسبوک از دنياي مجازي به دنياي واقعي آيا مسئله هيجان‌انگيزي است؟
محل اين ساخت‌وساز مشخص شده است. مديران فيسبوک با کسب تمام اجازه‌ها از مديران و مقامات محلي از تصميم خود براي آغاز اين پروژه ساخت‌وساز عظيم در «منلو پارک»، کاليفرنيا خبر دادند. فيسبوک اين منطقه را که مساحت آن ۵۶ هکتار است، در سال ۲۰۱۵ به مبلغ ۴۰۰ ميليون دلار خريداري کرد. اين منطقه درواقع روبه‌روي ساختمان‌هاي اصلي فيسبوک قرار دارد. در اين منطقه مي‌توان هزار و ۵۰۰ واحد بنا ساخت اما اهداف چيست؟
شرکت فيسبوک تنها اين جزئيات را در منظر عمومي گذاشته است: «هدف اوليه سکونت‌دادن کارکنان خود فيسبوک نزديکي محل کار است. بيشتر ساکنان اين شهرک را کارکنان اين شرکت تشکيل خواهند داد و خدمات حمل‌و‌نقل را هم براي آنها فراهم مي‌کند. ما همچنين در نظر داريم که يک فروشگاه به مساحت ۱۲۵ هزار فوت‌مربع (حدود ۱۱ هزار مترمربع) که مغازه، داروخانه و ديگر امکانات رفاهي را داشته باشد، در اين شهرک بسازيم. به‌اين‌ترتيب از ميزان ترافيک کاسته خواهد شد و بهره‌وري کاري افزايش پيدا خواهد کرد.»
آيا مي‌توان قبول کرد ذهن پيچيده فرد باهوشي مانند زاکربرگ فقط کاستن از ترافيک و افزايش بهره‌وري کاري را در سر داشته باشد؟ زاکربرگ ۳۳ساله حالا پنجمين مرد پولدار جهان است و ثروت خالص او ۶۴,۷ ميليارد دلار برآورد مي‌شود. او تمام توجه و تمرکز خود را معطوف آينده کرده است؛ آينده‌اي که از نظر او کاملا با امروز متفاوت است؛ آينده‌اي که تکنولوژي در آن همه چيز را تغيير خواهد داد.
اينها مهم‌ترين خواسته‌هاي زاکربرگ از تکنولوژي آينده هستند: آيا بايد به دنبال کابوس‌هاي ضدآرمان‌شهري باشيم؛ آيا دهکده فيسبوک آرمان‌شهر خواهد بود يا ضدآرمان‌شهر. واقعا نمي‌توان انتخاب کرد. فقط بايد منتظر شد و تماشا کرد. زاکربرگ ايده‌هاي عظيمي در ذهنش دارد؛ ايده‌هايي که مي‌توانند جهاني زيبا يا جهاني ترسناک بسازند. يکي از اين ايده‌ها پرينت‌هاي سه‌بعدي و پرينت اندام بدن است.
پرينت‌کردن بخش‌هايي از بافت‌هاي صورت براي جراحي‌هاي ترميمي و همين‌طور پرينت بافت‌هاي پيچيده انساني از جمله قلب که برخي از آزمايش‌هاي موفق در رابطه با آن انجام گرفته است، مسير بي‌نظيري را در مقابل آينده پزشکي باز مي‌کند. بدن شما ديگر اندامي را که با سلول‌هاي خودتان روي قالبي رويانده شده باشد پس نخواهد زد، حتي انتظار براي اهداکننده عضو نيز بي‌معني خواهد شد. محققان معتقدند که در آينده نزديک مي‌توان رگ‌هاي خوني، بافت‌هاي کبد و پوست انسان را براي مصارف آزمايشي توليد کرد اما آيا زاکربرگ مي‌تواند عوارض جانبي چنين پيشرفتي را کنترل کند؟
حتما فيلم موفق مردان سياه‌پوش را ديده‌ايد که با يک دستگاه کوچک بخشي از حافظه افراد را در يک لحظه پاک مي‌کردند. يکي از لازمه‌هاي اصلي ايجاد تغيير در خاطرات انسان، استفاده از داروهايي است که بنابر اطلاعات ارائه‌شده هم‌اکنون نيز در بازار قابل يافت هستند.
شايد در سال‌هاي دور امکان حذف و تغيير تجربياتي که در ذهن انسان‌ها ثبت شده تنها محدود به داستان‌هاي علمي- تخيلي بود اما اخيرا با پيشرفت‌هاي صورت‌گرفته در حوزه فناوري‌هاي مرتبط با اسکن سيستم اعصاب، محققان هر چه بيشتر به امکان تغيير حافظه انسان نزديک و نزديک‌تر شده‌اند؛ ايجاد تغيير در حافظه، برداشتن خاطرات بد و جايگزين‌کردن آنها. زاکربرگ چطور مي‌خواهد خاطره خوب بسازد؟
فناوري‌هايي نظير سايناي SignEye، دوربيني را به يک بيلبورد متصل کرده و با استفاده از فناوري‌هاي تشخيص چهره موارد کلي نظير رده سني و جنسيت شما را مشخص مي‌کنند. به‌اين‌ترتيب مي‌توانند تبليغاتي درست مناسب شما پخش کنند و پرتوهاي صوتي هولوسونيک (Holosonic) مي‌توانند پيام‌هاي گفتاري و موزيکال را بدون ايجاد مزاحمت براي بقيه به سمت گوش‌هاي شما ارسال کنند.
تصور کنيد چنين فناوري‌اي با مثلا اطلاعات گوگل يا فيسبوک ترکيب شده و تبليغات اختصاصي شما را بسازند. شما در دنياي تبليغات ذهني خود گير مي‌کنيد و راهي براي فرار نداريد. آيا اين راهي است که چرخه مصرف شهرک فيسبوک را دلپذير و خواستني مي‌کند؟
هک‌کردن مغز درواقع به فعاليتي اطلاق مي‌شود که در آن سيگنال‌هاي مغزي را مي‌توان کنترل کرد. اين‌طور مي‌شود مغز را دستکاري کرد و به راهي که مطلوب است، سوق داد. سال ۲۰۱۶ شرکت برين‌کو (BrainCo) از تکنولوژي نوآورانه و جديدي رونمايي کرد که گرچه ساختار بزرگ و پيچيده‌اي ندارد اما توسط آن انسان قادر است تا به دستکاري هدفمند سيگنال‌هاي مغزي بپردازد.
اين يعني گامي موفق براي تحقق تکنولوژي ترسناک «هک مغز انسان». آيا در شهرک فيسبوک همه آدم‌هايي خوشحال هستند؟ شايد اما ممکن است اين آدم‌هاي خوشحال همگي تنها ماشين‌هايي باشند که آنها را به خوشحال‌بودن مجبور کرده‌اند.
روزبه آرش
- 19
- 5
