از نان شب تا سنگ قبر؛ مردم در صف اقساط فقر

رویداد۲۴| اقتصاد ایران به جایی رسیده که رؤیای خانه‌دار شدن برای بسیاری، به شوخی تلخ شب‌های فقر بدل شده است. حالا نه فقط مسکن و خودرو، بلکه نان، لبنیات و حتی سنگ قبر هم به قسط فروخته می‌شود. در کشوری که مردم روزی برای وام مسکن صف می‌کشیدند، امروز صفی تازه برای خرید قسطی نان و کره شکل گرفته است؛ گویی فقر دیگر پایان ندارد و بدهکاری تا آخرین لحظه زندگی ادامه دارد.

تورم افسارگسیخته و فروپاشی سبد معیشت
تورم رسمی کشور از مرز ۴۵ درصد گذشته و هزینه زندگی از توان درآمدی طبقه کارگر و کارمند فراتر رفته است. دیگر بحران معیشت فقط به اجاره‌خانه محدود نیست؛ نان شب، لبنیات و تخم‌مرغ هم با «کارت اعتباری» خرید و فروش می‌شوند.

خانواده‌هایی که روزی در فکر خرید خانه بودند، حالا در پلتفرم‌های خرید قسطی به دنبال برنج و روغن قسطی می‌گردند؛ آخرین سنگر مقاومت در برابر فقر ساختاری.

قسط تا لحظه آخر زندگی؛ سنگ قبر هم نسیه شد
در آرامستان‌های کشور، پدیده‌ای تازه شکل گرفته: فروش اقساطی سنگ قبر. فروشندگان از افزایش بی‌سابقه درخواست برای پرداخت‌های چندماهه خبر می‌دهند. هزینه سنگ قبر‌های ساده به ۲۰ تا ۳۰ میلیون تومان رسیده و بسیاری از خانواده‌ها از پس آن برنمی‌آیند. حتی بازار سنگ‌های دست‌دوم نیز رونق گرفته است؛ روایتی تلخ از جامعه‌ای که مرگ را هم قسطی می‌خرد.

از دولت رئیسی تا دولت پزشکیان؛ تورم، میراثی مشترک
بررسی داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد که آغاز جهش قیمت کالا‌های اساسی به حذف ارز ترجیحی در دولت سیزدهم بازمی‌گردد. جهشی که موج آن هنوز ادامه دارد و دولت چهاردهم نیز نتوانسته کنترلش کند.

تورم نقطه‌به‌نقطه مواد غذایی در یک سال از ۲۳.۸ به ۵۷.۹ درصد رسیده است؛ برخی اقلام مانند نان و لبنیات تا ۹۴ درصد گران‌تر شده‌اند. حقوق کارگران حتی پاسخگوی بقا هم نیست، چه برسد به زندگی با عزت.

فقر ساختاری و انکار رسمی
طی یک سال گذشته، عضویت مردم در پلتفرم‌های خرید اعتباری بین ۵ تا ۱۰ برابر افزایش یافته است. دیگر قسط فقط برای تلویزیون یا موبایل نیست؛ مردم برای لبنیات، نان و حتی تخم‌مرغ هم قسط می‌دهند. این یعنی فقر، نظم تازه‌ای یافته: نظمی اقساطی از تولد تا مرگ.

دولت‌ها از «رشد اقتصادی» می‌گویند، در حالی که دهک‌های بیشتری زیر خط فقر سقوط می‌کنند. بانک مرکزی از بهبود شاخص‌ها خبر می‌دهد، اما مردم با کارت اعتباری نان می‌خرند. شکاف میان آمار رسمی و واقعیت اجتماعی، بحران اقتصادی ایران را از سطح هشدار عبور داده و به مرز فروپاشی اجتماعی رسانده است.

ایران امروز سرزمینی است که در آن «قسط» جای «قدرت خرید» را گرفته است. همه‌چیز اقساطی شده؛ از لبنیات و برنج گرفته تا سنگ قبر و مراسم ترحیم. جامعه‌ای که با تورم سازگار شده، اما عزتش را از دست داده است. در این سرزمین، حتی مرگ هم بدهی دارد.