شروط راه‌اندازی اتوبوس اینترنتی

به گزارش دنیای اقتصاد، بنا بر اعلام مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی شهر تهران هم‌اکنون طرحی برای پاسخگویی به افزایش تعداد متقاضیان استفاده از اتوبوس‌های درون شهری شرکت واحد در دست بررسی است که در قالب آن قرار است بخشی از ناوگان اتوبوسرانی شهر تهران در قالب اتوبوس‌های اینترنتی از سوی شهروندان مورد استفاده قرار بگیرد. شرکت واحد اتوبوسرانی شهر تهران برای مهاجران بنزینی به این شبکه حمل و نقل عمومی که بعد از افزایش اخیر نرخ بنزین منجر به افزایش ۲۰ درصدی تقاضا برای سفر با این مد حمل و نقلی (بنا بر اعلام شهردار تهران) شده است طرحی تدارک دیده است تا در صورت اجرا به منظور مناسب‌سازی این مد حمل و نقلی، اتوبوس‌های اینترنتی برای ساعات مشخص و در خطوط مشخص، مسافران را در مسیرهای تعیین شده جابه‌جا کنند.

براساس اعلام پیمان سنندجی، مدیرعامل شرکت واحد اتوبوسرانی شهر تهران در صورت اجرای این طرح در مکان‌هایی که ظرفیت مسافر بالاست در ساعات پیک با استفاده از سیستم‌های جدید، مسافر صندلی خود را خریداری و سرساعت اتوبوس از مسیر تعیین شده حرکت ‌می‌کند. این خط اتوبوسرانی در ساعت محدودی در ساعت پیک مسافر، فعالیت می‌کند و براساس نیاز مشتری نیز این اتوبوس در آن خط پیش‌بینی می‌شود. به‌طور مثال اگر در ساعتی مسافران میدان ونک به آزادی از طریق سیستم‌های آنلاین صندلی اتوبوس را رزرو کنند در همان ساعت این اتوبوس فعالیت می‌کند و در باقی ساعت‌ها، اتوبوسی در این محدوده تردد نخواهد داشت. با این حال به نظر می‌رسد این طرح در مسیر اجرا دست‌کم با سه مانع عمده مواجه است که باید ابتدا نسبت به رفع این موانع اقدام شود. مانع اول به جنس و رفتار غالب شهروندان استفاده‌کننده از مد حمل ونقلی اتوبوس‌های درون شهری مربوط می‌شود.

عمده شهروندانی که برای ترددهای روزانه خود از مد حمل و نقلی اتوبوس‌های درون‌شهری استفاده می‌کنند افرادی هستند که به نظر نمی‌رسد استقبالی از روش رزرو اینترنتی صندلی‌های اتوبوس برای ترددهای درون شهری از خود نشان دهند. این افراد غالبا به ناچار و برای رفت‌و‌آمدهای گذری به مسیرهای مختلف از این مد حمل و نقلی استفاده می‌کنند. ضمن آنکه شرایط فعلی ناوگان حمل و نقلی اتوبوسرانی پایتخت نیز به لحاظ کیفیت ناوگان به حدی نیست که شهروندان برای استفاده از این روش حمل و نقل از قبل انگیزه کافی برای استفاده از اینترنت و طی مراحل رزرو اینترنتی داشته باشند.

از سوی دیگر در صورت رزرو اینترنتی به دلیل تشکیل صف‌های طولانی درون ایستگاه‌های اتوبوس، چه تضمینی وجود دارد که فرد بتواند از انتهای صف خود را به داخل اتوبوس برای نشستن روی صندلی رزرو شده برساند و چه تضمینی از بابت عدم اشغال صندلی وی توسط سایر مسافران وجود دارد؟ البته به نظر می‌رسد این طرح به این معناست که در صورت رزرو همه صندلی‌های یک اتوبوس از سوی کاربران اینترنتی، یک اتوبوس جداگانه در مسیر تعیین شده اختصاص پیدا خواهد کرد که در یک بازه دقیقه‌ای تماما به مسافران اینترنتی اختصاص داده خواهد شد.

مانع دیگری که در این زمینه وجود دارد به کمبود ناوگان اتوبوس‌های درون شهری و فرسوده بودن بخش قابل توجهی از آنها برمی‌گردد؛ هم‌اکنون در شهر تهران حدود ۶ هزار دستگاه اتوبوس درون شهری تردد دارند که حدود نیمی از آنها یعنی ۳ هزار دستگاه از عمر فرسودگی عبور کرده‌اند و نیازمند نوسازی هستند. علاوه بر این موضوع هم‌اکنون حدود ۳ هزار دستگاه اتوبوس بنا بر اعلام مسوولان شهر تهران نیز کمبود ناوگان وجود دارد. آیا اختصاص بخشی از ناوگان فعلی به اتوبوس‌های اینترنتی عدم تعادل بین عرضه و تقاضا برای استفاده از این روش حمل و نقل و تنزل سطح سرویس‌دهی را تشدید نخواهد کرد؟ کارشناسان معتقدند لازم است ابتدا این موانع حل و فصل و عدم تعادل و کسری ناوگان در این مد حمل و نقلی برطرف شود و سپس طرح‌های مربوط به ایجاد نسل جدید اتوبوسرانی در تهران مطرح و اجرایی شود.