سردرگمی قیمتی در بازار فولاد

رشد افسارگسیخته بهای مصنوعات فولادی هرچند که متوقف شده، ولی نگرانی‌های عمیقی نیز از کاهش مجدد نرخ‌ها در بدنه بازار دیده می‌شود تا جایی که در روزهای اخیر حجم معاملات کاهش بسیاری را تجربه کرده؛ هرچند که بسیاری از واحدهای فروش محصولات فولادی در برابر کاهش قیمت‌ها مقاومت می‌کنند. نگاهی به جدول قیمتی مصنوعات فولادی در بازار تهران نشان می‌دهد که اگرچه رشد قیمت‌ها متوقف شده، ولی بدنه بازار برای تحویل از انبار هنوز قیمت‌های روز گذشته را بدون تغییر اعلام می‌کنند.

کاهش حجم معاملات

سابقه نوسان قیمت‌ها نشان می‌دهد که آغاز رشد نرخ‌ها برگرفته از افزایش بهای قراضه، کاهش عرضه آهن اسفنجی و رشد محسوس قیمت شمش بود که در نهایت بازار را با جهش جدی نرخ‌ها رو به رو ساخت تا جایی که رکورد قیمتی ۱۸۵۰ تومان نیز در بازار میلگرد شکسته شد که شاید بیشترین قیمت‌ها در چند سال اخیر محسوب می‌شود.

همین وضعیت موجب می‌شود که پتانسیل عقب‌نشینی خریداران خودنمایی کرده و همچنین تقاضا به حداقل ممکن خود کاهش یابد. کاهش شدید بهای شمش در روزهای اخیر در کنار ترس از کاهش قیمت‌ها و همچنین افت حجم معاملات در روزهای اخیر در نهایت موجب شد تا بازار به روند کاهشی خطرناکی وارد شود تا جایی که مشخص نیست که آینده این بازار چه خواهد شد.

رشد قیمت‌ها اگرچه به‌صورت مقطعی از دلایل بنیادین و منطقی برخوردار بود ولی شتاب رشد نرخ به‌گونه‌ای مسیر شتابانی به خود گرفت که اغلب فعالان بازار از غیرمنطقی بودن آن، تقریبا مطمئن بودند. این ذهنیت در کنار شنیده‌هایی درخصوص افزایش عرضه آهن اسفنجی و همچنین کاهش بهای شمش موجب شده تا هفته جاری بازارها با روندی نزولی و البته جدی رو‌به‌رو باشند؛ هرچند که هنوز هم بسیاری از واحدهای فولادی در برابر کاهش قیمت‌ها مقاومت می‌کنند.

این قبیل رشدهای قیمتی که به خودی‌خود شائبه بازارسازی را برجسته می‌سازند شاید در اوایل راه و رشد محدود قیمت‌ها بتواند حجم تقاضای موثر را با درونمایه واسطه‌گری و سفته‌بازی افزایش دهد، ولی در نهایت برای بدنه غالب در بازار مفید نخواهد بود، زیرا حداقل خروجی آن بی‌ثباتی معاملات و فرار مصرف‌کننده نهایی است.

حال در شرایطی که حجم تقاضای موثر تا حدودی در بازار افزایش یافته بود، این قبیل بازی‌های قیمتی قطعاً به زیان حجم تقاضای موثر تمام می‌شود. به عبارت ساده‌تر با رشد محدود و منطقی قیمت‌ها این پتانسیل وجود دارد که خریدار نهایی، خرید خود را سرعت بخشیده و شرایط معاملاتی و حجم دادو ستد بهبود یابد، ولی جهش اعجاب‌آور قیمت‌ها یعنی رشد ۲۵۰ تومانی در یک ماه اخیر هیچ سیگنال مثبتی را به بازار تزریق نمی‌کند.

نگاهی به وضعیت معاملات در روزهای اخیر نشان می‌دهد که به‌رغم افزایش قیمت‌ها، حجم معاملات کاهش یافته و واحدهای نوردی که بسیاری از آنها از نوسان قیمت شمش و میلگرد سود چندانی به‌دست نمی‌آورند، شاید یکی از طرف‌های زیان‌ده در این رفت و برگشت قیمت‌ها باشند اگرچه این واحدها نیز تلاش می‌کنند حاشیه سود مطمئنی را برای خود حفظ کنند ولی همیشه اوضاع بر وفق مراد نخواهد بود.

یکی از شایعاتی که در روزهای اخیر در بازار فولاد به گوش می‌رسد را باید بازارسازی دست‌ساخته قیمتی به‌شمار آورد که البته با توجه به تجربیات پیشین چندان هم دور از ذهن نیست. این در حالی است که وجود تعهد صادراتی نیز یکی از دلایل کاهش عرضه به بازار داخلی به‌شمار می‌رود که باز‌هم رشد قیمت‌ها خود محدودیتی در برابر صادرات ایجاد خواهد کرد.

کاهش تقاضای داخلی نیز مزید بر علت خواهد شد و بازار فولاد را با مشکلاتی جدی رو‌به‌رو می‌سازد. از سوی دیگر ممکن است بسیاری از واحدهای نوردی یا واسطه‌ها در روزهای گذشته و اوج قیمت‌ها اقدام به خرید کرده باشند که باز‌هم زیانی جدی را برای آنها به همراه آورد.

تجربه نوسان قیمت‌ها در سال‌های اخیر مخصوصا ۵ سال گذشته در کنار تنگنا‌های مالی خود یکی از دلایل جدی درخصوص حذف بخش بزرگی از فعالان بازار فولاد بوده است که به‌نظر می‌رسد این فراز و فرودهای قیمتی نیز به احتمال ورشکستگی یا حذف برخی از فعالان دیگر بازار کمک کند.

با توجه به تمام این موارد نمی‌توان اظهارنظر قاطعی در برابر رخدادهای پیش‌رو داشت زیرا هنوز جریان غالب در بازار شفاف نشده، اگرچه مقاومت در برابر کاهش نرخ‌ها نیز جدی است ولی ضعف تقاضا شاید جدی‌تر باشد. این وضعیت در کنار ترس ازدورنمای بازار تنها آینده‌ای شکننده را در برابر نوسان قیمت‌ها ایجاد کرده، اگرچه نوسان قیمت‌ها نشان می‌دهد که بهای شمش به سمت افت نرخ متمایل شده است.

محمدحسین بابالو