نوسانات شدید فراروی بازارنفت

 افق مبهم بازار سوخت‌های فسیلی در کنار نگرانی‌های فزاینده اقتصادی باعث‌شده تا دلالان حداقل خرده‌‌‌‌‌‌پا، رفته‌رفته بازار جذاب نفت را ترک کنند، تا جایی‌که به‌عنوان مثال در شرایط کنونی علاقه و استقبال بازار از معاملات آتی نفت‌خام تولیدی ایالات‌متحده در پایین‌ترین سطح سه‌ساله خود قرار گرفته‌است. از سویی دیگر و به اعتقاد ناظران بازار، پایین‌بودن نرخ بهره بانکی و کسری نقدینگی در بازار نفت، دامنه‌نوسانات قیمت این کالای استراتژیک را به‌‌‌‌‌‌مراتب شدیدتر خواهدکرد. عواملی نظیر نبود ثبات اقتصادی در ایالات‌متحده، روند کند رشد تقاضای انرژی در چین به‌‌‌‌‌‌علاوه نشست پیش‌‌‌‌‌‌روی اعضای اوپک، سبب‌شده تا نتوان افق روشنی را فراروی بازار آشفته کنونی نفت متصور شد.

کمرنگ‌شدن استقبال از معاملات آتی

به گزارش اویل‌‌‌‌‌‌پرایس، نگرانی‌ها در مورد آینده اوضاع اقتصادی و آشفتگی‌‌‌‌‌‌های جدید در بخش بانکی باعث دلسردی معامله‌گران فعال در بازار جهانی نفت شده تا جایی‌که در شرایط فعلی کمتر کسی را می‌توان یافت که تمایل به خرید آتی نفت از خود نشان دهد. در همین رابطه، خروجی داده‌های کمیسیون معاملات آتی کالای ایالات‌متحده، بیانگر این واقعیت است که نفت‌خام وست‌تگزاس اینترمدییت، شاخص نفتی در ایالات‌متحده، در ۶ هفته منتهی به ۱۶مه، بیشترین کاهش قیمت را تجربه کرده‌است. ریزش قیمت بزرگ قبلی در شرایط صعودی بازار و درست قبل از آوریل اتفاق افتاد، زمانی‌که گروه اوپک‌پلاس با اعلام کاهش بیشتر تولید بین ماه‌های مه و دسامبر ۲۰۲۳، با اعلام هدف حصول اطمینان از ثبات عرضه و قیمت، بازار نفت را غافلگیرکرد.

راهبرد کاهش تولید نفت

اویل‌‌‌‌‌‌پرایس ‌‌‌‌‌‌می‌‌‌‌‌‌نویسد؛ روسیه به‌‌‌‌‌‌اتفاق هشت عضو دیگر ائتلاف اوپک‌‌‌‌‌‌پلاس در اقدامی هماهنگ، تصمیم به کاهش تولید نفت روزانه به میزان حدود ۶۵/ ۱میلیون بشکه بیشتر برای بازگرداندن تعادل و ایجاد ثبات در بازار جهانی انرژی گرفتند. کاهش داوطلبانه تولید نفت توسط اوپک‌‌‌‌‌‌پلاس از ماه‌جاری میلادی آغاز شد و تا پایان این سال‌ادامه خواهد داشت. این تصمیم جنجالی، افزایش آنی بیش از پنج‌درصدی قیمت طلای‌سیاه را رقم زد.

اوپک پیش از این نیز بارها هشدار داده بود که فقدان سرمایه‌گذاری مکفی در صنایع مرتبط با سوخت‌های فسیلی، به ناچار کاهش عرضه را در پی خواهد داشت. واقعیت این است که برجسته‌‌‌‌‌‌ترین تولیدکنندگان نفت در خاورمیانه، برای افزایش هرچه بیشتر ظرفیت بهره‌برداری خود تلاش می‌کنند، این در حالی است که میزان تولید نفت در سایر مناطق جهان یا کاهشی است یا اینکه عملا متوقف ‌شده‌است. افت قابل‌‌‌‌‌‌ملاحظه تمایل بخش‌های دولتی و خصوصی به سرمایه‌گذاری در زمینه اکتشاف، استخراج و بهره‌‌‌‌‌‌برداری نفت، از علل محوری این پدیده به‌‌‌‌‌‌شمار می‌آید.

لزوم جذب سرمایه‌گذاری

رویترز گزارش می‌دهد صنایع مرتبط با سوخت‌های فسیلی به‌‌‌‌‌‌منظور حفظ عرضه حامل‌‌‌‌‌‌های انرژی حتی در سطح کنونی نیز به جذب سرمایه‌گذاری‌های به‌‌‌‌‌‌مراتب بالاتری نیاز دارند. در همین چارچوب، پیش‌بینی ‌‌‌‌‌‌می‌شود سازمان کشورهای صادر‌‌‌‌‌‌کننده نفت با هدف افزایش سهم و توسعه سیطره بی‌‌‌‌‌‌چون و چرای خود بر بازار جهانی این کالای استراتژیک، تصمیمات و اقدامات جدیدتری نیز اتخاذ کند. در این شرایط به‌نظر می‌رسد تنها تعداد محدودی از سایر تولیدکنندگان نفت، دست به اقداماتی اساسی در راستای توسعه فعالیت‌‌‌‌‌‌ها و در نتیجه افزایش تولید خود بزنند. در شرایط کنونی به‌‌‌‌‌‌ استثنای کشورهای عضو اوپک، هیچ کشور تولید‌‌‌‌‌‌کننده نفت یا حتی شرکتی اعم از دولتی یا خصوصی، انگیزه‌‌‌‌‌‌ و توجیه اقتصادی قانع‌‌‌‌‌‌کننده‌‌‌‌‌‌ای برای سرمایه‌گذاری در صنعت سوخت‌های فسیلی و زیر‌‌‌‌‌‌شاخه‌‌‌‌‌‌های آن ندارد.

ناظران و فعالان بازار انرژی، مدتهاست هشدار می‌دهند که اگر جهانیان بخواهند از وقوع چالش جدی در تولید و تامین نفت جلوگیری کنند، چاره‌‌‌‌‌‌ای نیست جز آنکه با اتخاذ سیاست‌های جدید، حجم جذب و دامنه سرمایه‌گذاری در نفت را ارتقا دهند. در همین رابطه، دبیرکل اوپک به‌‌‌‌‌‌تازگی و در جریان یک مصاحبه خبری اعلام کرد بیم آن می‌رود که در آینده‌ای نه‌چندان دور، در زمینه تامین انرژی پایدار و تعیین قیمت مناسب برای سوخت با مشکلاتی عدیده روبه‌رو شویم، راه برون‌‌‌‌‌‌رفت آن است که مشوق‌‌‌‌‌‌های سرمایه‌گذاری در این حوزه افزایش پیدا کند.

کاهش مجدد تولید، چالش جدید

مصوبه غافلگیر‌‌‌‌‌‌کننده اوپک‌پلاس، خرده‌‌‌‌‌‌پاهای فعال در بازار نفت و دلالان جزء را به‌شدت دچار چالش کرد. وزیر انرژی عربستان‌سعودی در سال‌۲۰۲۰ تاکید کرده بود که تلاش جمعی ما در این راستا است که اطمینان حاصل کنیم هرکسی در بازار نفت دست از پا خطا کرده و ریسک کند، با تبعات گسترده منفی آن روبه‌رو خواهد شد. پس از اعلام کاهش تولید نفت ائتلاف اوپک‌‌‌‌‌‌پلاس، قیمت‌ها به مدت دو هفته تا اواسط آوریل روند افزایشی در پیش گرفت. روند صعودی ادامه داشت تا پیش از اینکه سیگنال‌های منفی در اقتصاد ایالات‌متحده و روند کند احیای اقتصاد چین را شاهد شویم، عواملی که قیمت جهانی نفت را به پایین‌تر از ۷۰ دلار در هر بشکه رساند. نفت‌خام وست‌تگزاس‌اینترمدییت حتی در مقطعی به زیر ۷۰دلار در هر بشکه سقوط کرد.

سفته‌‌‌‌‌‌بازان بازار نفت طی دو ماه گذشته به‌طور مداوم غافلگیر شده‌اند، تا جایی‌که بسیاری از آنها اکنون ترجیح می‌دهند از معاملات نفت دوری کنند. تحلیلگران بازار انرژی باور دارند، کاهش نرخ بهره بانکی و ریزش حجم نقدینگی در بازار، نوسان‌های قیمت را حتی شدیدتر خواهد کرد. در همین ارتباط‌ مایکل تران، مدیرعامل «آر‌‌‌‌‌‌بی‌‌‌‌‌‌سی کپیتال‌‌‌‌‌‌‌مارکتز»، در مصاحبه با بلومبرگ گفت: به‌طور خلاصه‌ بازار نفت به بازیگران فعال و تاثیر‌‌‌‌‌‌گذار بیشتری در میدان نیاز دارد. بررسی عملکرد بنگاه‌های مالی نشان می‌دهد، در هفته منتهی به ۱۶مه، مدیران مالی خرید خود را کاهش و در مقابل، فروش آنی خود را افزایش دادند و از این طریق ضریب ریسک مالی شرکت خود را در هر دو قرارداد آتی و اختیار معامله نفت‌خام وست‌‌‌‌‌‌تگزاس و برنت کاهش دادند.

نوسانات شاخص‌های نفتی

اوله هانسن، مدیر سیاستگذاری در ساکسو بانک، خاطرنشان کرد به دلیل فروش سنگین حامل‌‌‌‌‌‌های انرژی، پیش‌بینی‌های صعودی روی معاملات آتی نفت با یک‌سوم ریزش در آخرین هفته گزارش‌‌‌‌‌‌دهی، به کمترین میزان خود از ژوئن ۲۰۲۰ رسیده‌است. در این میان، برنت، وست‌تگزاس اینترمدییت و بنزین اروپایی، بیشترین تغییرات را تجربه کردند.   هانسن ادامه داد: دو ماه کابوس‌‌‌‌‌‌وار برای معامله‌گران فعال بازار در هفته منتهی به۱۶مه رقم خورد. در یک دوره هشت هفته‌‌‌‌‌‌ای، بازار نفت‌خام شاهد بروز بحران مالی به‌واسطه کاهش تولید اوپک بوده که متعاقبا به ایجاد شکاف و نگرانی‌های جدید در زمینه تقاضای نفت منجر شده‌است.  

در شرایط کنونی، مولفه‌‌‌‌‌‌هایی نظیر افق مبهم اقتصاد ایالات‌متحده، کندی سرعت ترمیم اقتصادی در چین و نشست آتی اوپک‌پلاس همچنان نقش محرک‌های اصلی بازار جهانی نفت را بازی می‌کنند؛ این در حالی است که تصمیمات جدید بانکی می‌تواند از هیجانات بازار انرژی در هفته‌های آتی کاسته ضمن‌‌‌‌‌‌ آنکه آرامش نسبی را به بازار بازگرداند. هفته گذشته، زمانی‌که قیمت نفت مجددا ریزش کرد، گزارش‌هایی منتشر شد که اوپک‌پلاس نشست ۴ ژوئن خود را در عالی‌ترین سطح و با حضور وزرای نفت کشورهای عضو، برگزار خواهد کرد.

آخرین‌باری که وزرای اوپک‌پلاس به‌صورت حضوری در وین ملاقات کردند به اکتبر ۲۰۲۲ بازمی‌گردد، زمانی‌که این ائتلاف تصمیم به کاهش تولید نفت خود را از نوامبر ۲۰۲۲ تا دسامبر ۲۰۲۳ اعلام عمومی کرد. در این میان، سفته‌‌‌‌‌‌بازان و معامله‌گران غالبا شتابزده، باید در مورد پیش‌بینی‌های خود از روند قیمت‌ها در بازار نفت دقت بیشتری به‌خرج دهند چراکه قیمت جهانی نفت خواه در جهت صعودی و خواه در مسیر نزولی، به‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌سادگی دستخوش نوسان‌های شدید قرار خواهد گرفت.