بی‏‏‏‏‌توجهی بورس به افت دلار؟

اکنون فقط هفت روز معاملاتی دیگر از سال‌۱۴۰۱ در بازار سهام باقی‌مانده و باید دید که قطار قیمت‌ها در بورس تهران پس از گذشت این ۷ روز و اتمام سال‌پرفراز و نشیب ۱۴۰۱ بالاخره در کدام ایستگاه توقف خواهد کرد. معاملات سهام در هفته قبل در دو پرده متفاوت دنبال شد. در اوایل هفته فشار محسوس عرضه و فروش در جریان معاملات کاملا مشهود بود که این موضوع نیز متاثر از رشد بازار در هفته‌های گذشته و لزوم تنفس و استراحت قیمت‌ها بود؛ در واقع برخی از معامله‌گران در صحنه معاملات بورس تهران پس از رشدهای بی‌‌‌‌‌وقفه چند وقت اخیر اقدام به شناسایی سود کردند و بخشی از سهام تحت مالکیت خود را نقد کردند. همچنین در قلمرو بازار سرمایه همواره معامله‌گران کوتاه‌‌‌‌‌مدتی وجود داشته‌اند که به قصد کوتاه‌‌‌‌‌مدت و استفاده از نوسان‌های قیمتی سهام خریده‌‌‌‌‌اند و با ظهور کوچک‌ترین نشانه‌‌‌‌‌های تغییر روند و افت قیمت‌ها، اقدام به عرضه سهام خود می‌کنند. به‌عبارت دیگر این گروه از فعالان بازار سهام، بعد از افت قیمت دلار در بازار غیررسمی، احتمال اصلاح بازار و افت‌‌‌‌‌ قیمت‌ها در تالار شیشه‌ای سعادت‌آباد را محتمل دیدند و با تکیه بر این موضوع، به سمت درهای فروش سهام روانه شدند تا در هفته‌های آتی با رصد تحرکات جریان پول و روند شاخص‌‌‌‌‌ها و قیمت‌ها، در صورت مناسب دیدن اوضاع، بار دیگر به صحنه معاملات بازار سهام باز‌گردند، بنابراین وجود فشار فروش در ابتدای هفته را می‌توان به دو عامل فوق‌‌‌‌‌الذکر نسبت داد، اما هرچه که به پایان هفته نزدیک‌تر شدیم، معاملات سهام رنگ منطقی‌‌‌‌‌تری به خود گرفت و هیجان کاذب زودگذر جای خود را به نگاه و دید منطقی داد تا نهایتا یک هفته معاملاتی دیگر در بورس تهران به اتمام برسد.

شاخص‌کل بورس تهران، در معاملات هفته قبل روند پرفراز و نشیبی را تجربه کرد. این شاخص که برای اولین‌بار در معاملات ماه اسفند بالاخره موفق شده‌بود ابرکانال یک‌میلیون و ۸۰۰‌هزار‌واحدی را پس‌بگیرد، موفق به تثبیت خود در بالای این کانال نشد و در روز شنبه با افت قیمت سهم‌‌‌‌‌های اکثر صنایع بازار، سطح یادشده را واگذار کرد و به موازات این موضوع، جریان عرضه‌ها در معاملات نیز شدت پیدا کرد، اما در آخرین روز معاملاتی هفته یعنی روز سه‌‌‌‌‌شنبه با قدرت‌‌‌‌‌نمایی خریداران و جریان تقاضا، نماگر اصلی تالار شیشه‌ای مجددا سطح روانی مذکور را فتح کرد تا تمایلات خود را برای دستیابی به ارتفاعات بالاتر و چه بسا رسیدن به قله تاریخی دو‌میلیون و ۱۰۰‌هزار‌واحدی را علنی کرده باشد. به هر روی نماگر مذکور به‌رغم رشد روز پایانی هفته موفق‌نشد در مقیاس هفتگی بازدهی مثبت به‌ثبت برساند و برآیند هفتگی آن منفی بود. این شاخص در هفته گذشته با افت اندک ۲۳/ ۰درصدی مواجه شد. نماگر هم‌‌‌‌‌وزن اما در جریان معاملات هفته قبل به مدد افزایش قیمت سهم‌‌‌‌‌های گروه‌های کوچک بازار، شرایط مساعدی داشت و در هفته گذشته توانست با رشد ۴۵/ ۱درصدی همراه شود. این نماگر نیز درگیر نوسان خود در حوالی سقف تاریخی سال‌۹۹ است و فعلا نتوانسته به‌صورت کامل خود را از بند‌این محدوده مهم تکنیکالی برهاند و باید دید در هفته آتی آیا نماگر هم‌‌‌‌‌وزن، قدرت رهایی از اطراف این محدوده و تثبیت در بالای این سطح را خواهد داشت.

روند قیمت‌ها و شاخص‌‌‌‌‌ها در بازار سهام در نیمه اول سال‌جاری به‌نحوی پیش‌رفت که بسیاری از سهامداران و سرمایه‌‌‌‌‌گذاران را ناامید کرد و گروهی از فعالان بازار سهام در جست‌وجوی کسب بازدهی راهی سایر بازارهای موازی شدند تا هم از افت مقداری پول خود در بازار سهام مصون باشند و هم ارزش پول خود را از گزند تورم حفظ کنند. شرایط در ۶‌ماهه اول در بورس تهران به حدی بغرنج شد که نماگر اصلی این بازار با افت ۸۸/ ۰درصدی نسبت به آخرین روز معاملاتی اسفند۱۴۰۰ همراه شد. این عملکرد منفی در شرایطی به‌ثبت رسید ‌که همچنان تورم بر فضای اقتصادی کشور حاکم بود و بازار سهام با این عملکرد به‌نوعی سرمایه‌‌‌‌‌گذاران را مغموم و مایوس کرد.

البته در سه‌ماهه اول این برش زمانی یعنی فصل بهار شاخص‌کل توانست با رشد ۶/ ۱۲درصدی همراه شود، این رشد نیز متاثر از شعله‌‌‌‌‌ور‌شدن مجدد آتش انتظارات تورمی پس از حذف ارز ۴۲۰۰‌تومانی در بهار بود که تاثیر اندکی نیز در بهبود روند قیمت‌ها در تالار شیشه‌ای داشت، اما تابستان برای بازار سهام به‌گرمی اسمش نبود و شاخص‌کل در این فصل علاوه‌بر اینکه رشد فصل را خنثی کرد، با نزول ۱۲‌درصدی روبه‌‌‌‌‌رو شد. در فصل پاییز اما تغییر روندها در بازار سهام از اوایل دومین ماه پاییز یعنی آبان به‌وضوح حس شد و نهایتا پرونده این فصل برای شاخص‌کل با ثبت بازدهی ۴/ ۱۰درصدی بسته شد. زمستان اما برخلاف نام خود، توانست عنوان فصل طلایی و داغ بازار سهام را نصیب خود کند و شاخص‌کل بورس تهران در این فصل توانست تا پایان معاملات هفته قبل با رشد ۵/ ۲۱درصدی همراه شود تا آخرین فصل سال‌اندکی برای بازار سرمایه درمیان سایر بازارها آبروداری کند و به‌عنوان بهترین فصل سال‌در ثبت بازدهی مثبت برای شاخص‌کل لقب بگیرد. بهترین عملکردهای ماهانه دماسنج اصلی بازار سهام نیز در این ماه تجربه شد و شاخص‌کل در اسفند (تا پایان معاملات هفته قبل) رشد ۵/ ۱۸درصدی را تجربه کرد که بهترین عملکرد ماهانه شاخص یادشده در سال‌جاری است و در دی نیز به‌عنوان دومین ماه برتر سال‌این شاخص موفق شد بازدهی ۹/ ۱۲درصدی را برای سرمایه‌‌‌‌‌گذاران به ارمغان بیاورد. رشد زمستانی قیمت‌ها در بازار سهام نیز متاثر از چشم‌‌‌‌‌انداز انتظارات تورمی و افزایش قیمت ارز در مبادلات بازار غیررسمی و همچنین جاماندگی قیمتی سهام در قیاس با سایر بازارهای سرمایه‌گذاری داخلی بود که بخش‌اعظم آن در ماه اسفند تجربه شد که شاخص‌کل بورس با رشد ۵/ ۱۸درصد نسبت به بهمن رو‌‌‌‌‌به‌‌‌‌‌رو شد. مجموعه فعل و انفعالات فوق موجب‌شده تا شاخص‌کل تا پایان هفته قبل در نیمه دوم سال‌جاری رشد ۱/ ۳۴درصدی داشته باشد. همچنین نماگر هم‌‌‌‌‌وزن نیز در زمستان امسال با رشد ۴/ ۲۲درصدی همراه شد که این بهترین عملکرد فصلی این نماگر بعد از بهار سال‌۹۹ است که شاخص هم‌‌‌‌‌وزن با رشد ۱۳۱‌درصدی همراه شده‌بود. افزون بر موارد فوق نماگر هم‌‌‌‌‌وزن در معاملات سال‌جاری توانسته ۶/ ۵۶درصد افزایش ارتفاع دهد که می‌توان گفت این نماگر تقریبا در پوشش نرخ تورم موفق بوده‌است.

بورس تهران در ماه‌ جاری عملکرد قابل‌قبولی را از خود به نمایش گذاشته است و توانسته سهامداران را با بازدهی مناسبی همراه کند. صعود بورس در روز سه‌‌‌‌‌شنبه در حالی رقم خورد که نرخ ارز مدتی است با روند کاهشی همراه بوده و حتی به ارقام پایین‌تر از ۵۰‌هزار‌تومان تنزل پیدا کرده ‌است. این صعود پیام امیدوارکننده‌‌‌‌‌ای را به فعالان بازار سهام مخابره می‌کند که می‌تواند به بهبود چشم‌‌‌‌‌انداز این بازار در سال‌آینده منجر شود. این موضوع از آن جهت اهمیت دارد که در زمان رالی صعودی بازارهای موازی که با رشدهای نزدیک به ۱۰۰‌درصدی نیز همراه بود، بورس تهران نتوانست خود را بر این لکوموتیو صعودی سوار کند و به‌نوعی از یک بازدهی چشمگیر جاماند؛ بااین‌حال اکنون به‌نظر می‌رسد در زمان ریزش بازارهای دیگر، بازار سهام به‌دنبال جبران جاماندگی خود باشد و این‌بار قرعه صعود بازارها به ‌نام بورس افتاده است؛ در واقع هرچند قیمت دلار به‌عنوان یکی از محرک‌های صعود بازارها طی ماه‌های اخیر، در هفته اخیر روند کاهشی را طی کرده‌است، اما بورس به‌واسطه معاملات جذاب فولادی‌‌‌‌‌ها در بورس‌کالا و همچنین فرصت مناسب ورود سرمایه پس از ناامیدی صاحبان پول از بازارهای سفته‌‌‌‌‌بازانه، مورد‌توجه قرار گرفت. بازپس‌‌‌‌‌گیری مجدد ابرکانال یک‌میلیون و ۸۰۰‌هزار‌واحدی نشانگر این است که توقف‌‌‌‌‌های چند روز گذشته، دلیلی برای ریزش ممتد و مستمر نبوده و احتمالا مسیری متفاوت در پیش خواهد بود.

به هر روی، ۷ روز معاملاتی دیگر از سال‌۱۴۰۱ باقی‌مانده و باید دید مسیریابی قیمت سهام در ادامه مسیر چگونه خواهد بود؟ هم‌‌‌‌‌راستا با این قضیه می‌توان نیم‌‌‌‌‌نگاهی به چشم‌‌‌‌‌انداز بورس در سال۱۴۰۲‌ داشت و یقینا اولین سوالی که فعالان بازار سهام از خود دارند این است که آیا بازار سهام در سال‌آتی خواهد توانست مامن مناسبی برای سرمایه‌های خرد مردم برای مصون ماندن از گزند تورم باشد یا خیر؟ یقینا پاسخ به این سوال سخت است، اما با هرکس می‌تواند با توجه به استراتژی معاملاتی شخصی خود درباره سرمایه خود تصمیم‌گیری کند و اگر مسیر روشنی را فراروی بورس تهران می‌‌‌‌‌بیند، بخشی از نقدینگی خود را صرف خرید سهام در این بازار کند.