پاتک بورس به سهامداران

عقبگرد ۳۰ هزار واحدی شاخص هم‌وزن و خروج بیش از چهار هزار میلیارد تومانی پول حقیقی، غافلگیری بزرگ دیگری که بورس روز گذشته به سوی بازیگران این بازار پرتاب کرد.

در نهایت اما اگر بخواهیم تحلیل رفتارشناسانه از این اتفاق داشته باشیم باید دلیل آن را در ترس دانست. زمانی که حقیقی‌ها با خیال راحت پول وارد بازار می‌کردند این حقوقی‌ها بودند که به یکباره پول‌هایشان را از بازار خارج کردند اما این بار ظاهرا اتفاق برعکس رخ داد و این حقیقی‌ها بودند که فشار فروش را بیشتر کردند.

هرچند باید سایر متغیرها را نیز در تحلیل مورد توجه قرار داد و در روزهای پیش‌رو رصد کرد.

از شروع سال جدید و با توجه به صعودهای بدون توقف و قدرتمندی که بازار سهام در پیش گرفته بود، بارها شاهد مقایسه بهار ۱۴۰۲ با بهار ۹۹ بوده‌ایم و برخی کارشناسان اعتقاد داشتند که تاریخ در حال تکرار شدن است و برخی نیز از تفاوت‌های عمده‌ بین این دو سکانس تاریخی سخن می‌گفتند. با این حال اما نمی‌توان این موضوع را کتمان کرد که بسیاری از فعالان بورس تهران با توجه به اتفاقاتی که در سه سال گذشته رخ داده بود، همچنان نگران تکرار این تجربه تلخ بودند. از این‌رو انتظار می‌رفت که در صورت ایجاد یک جو منفی در بازار سهام بار دیگر شاهد هجوم افراد به سمت فروشندگان باشیم و بورس تهران روزهای سرخی را نیز تجربه کند.

در عین حال بسیاری از کارشناسان همچنان معتقدند که محرک‌های صعودی بازار بر سر جای خود باقی است. وضعیت تورم سنگین سال گذشته، چشم‌انداز تورمی برای سال جاری، نبود نگاه مثبت به بودجه ۱۴۰۲، تثبیت نرخ دلار بازار آزاد در کانال ۵۰ هزار تومانی، سیاست‌های اخیر ارزی بانک مرکزی با راه‌اندازی مرکز مبادله ارزی و… همگی موجب شده‌اند تا اکنون بازار سهام بتواند پس از گذشت نزدیک به ۳ سال، شرایط مساعدی را برای صعود پیش روی خود ببیند و این موضوع موجب شده است تا سرمایه‌گذاران با قدرت نسبتا خوبی به خرید سهام در قیمت‌های منفی روزانه بپردازند و اجازه کاهش قیمت را به نمادهای بازار ندهند. بنابراین می‌توان انتظار داشت که فعلا بورس تهران بتواند هرچند آرام اما به مسیر صعودی خود ادامه دهد.

اصلاح فرصتی برای سرمایه‌گذاری؟

محمد غفوری در گفت‌و‌گو با «جهان‌صنعت» می‌گوید: بازار از ابتدای آبان سیر صعودی داشته است هرچند که فراز و نشیب‌هایی را پشت‌سر گذاشته است اما یک پنیک عجیب در بازار رخ داد که البته سهم حقیقی‌ها از این ریزش زیاد بود.

وی می‌افزاید: چند رکورد قابل توجه در بازار روز گذشته برجای گذاشته شد. ریزش تاریخی رخ داد و خیلی از سهم‌ها مانند سایپا ارزش معاملات کم‌سابقه‌ای را به جا گذاشتند. همچنین خروج ۴ هزار ۶۰۰ میلیاردی نقدینگی را در بازار شاهد بودیم که این مساله ناشی از فشار فروش بود.

این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه صف‌فروش‌ها ناشی از رفتار توده‌وار و هیجانی بود، اظهار می‌کند: بازار منفی بود اما بعید می‌دانم شرایط ادامه‌دار باشد. نهایتا فردا یا پس‌فردا بازار به سمت تعادل باز خواهد گشت.

غفوری یادآور می‌شود: معاملات این هفته بسیار مهم است. اما مهرماه سال ۹۸ هم چنین شرایطی را تجربه کردیم اما در ادامه بازار به روند خود ادامه داد. در نهایت باید بگویم که بازار سیکل صعودی خود را آغاز کرده و مادامی که بالای سقف شکسته‌شده سقف ۹۹ قرار داریم، هر اصلاح فرصتی برای سرمایه‌گذاری خواهد بود.غفوری با عنوان مهم‌ترین درایوری که باید سرمایه‌گذاران به آن توجه کنند، افزود: بحث ارزش معاملات و ورود نقدینگی به بازار، محرک‌هایی هستند که باید مورد توجه قرار گیرند، ضمن اینکه اعتماد دوباره سرمایه‌گذاران به این بازار باعث شده است که در این وضعیت شاهد ورود نقدینگی به بازار و رکوردشکنی ارزش معاملات روزانه باشیم.

این کارشناس بازار سرمایه همچنین در ادامه ابراز کرد: عرضه اولیه‌های جدید شرکت‌ها، پذیره‌نویسی شرکت‌ها و نیز افزایش سرمایه شرکت‌ها از محل صرف سهام که می‌تواند به بهبود شرایط بنیاد شرکت‌ها بسیار کمک کند، باعث می‌شوند شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران بتوانند از این وضعیت به خوبی استفاده و بازدهی خوبی کسب کنند.

حرکت بورس به سمت ارزش ذاتی

امیرباقری کارشناس بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با تجارت‌نیوز تشریح کرد: «با سیستم‌های پیچیده اقتصادی و اجتماعی مواجه هستیم که این سیستم‌ها حافظه و خاصیت یادگیری دارند. از سوی دیگر ریزش سال ۹۹ باعث ایجاد ترس و اضطراب در برخی سرمایه‌گذاران آماتور می‌شود و در نهایت این افراد حاضرند سهام خود را به هر قیمتی بفروشند.»

وی با اشاره به سال ۹۹ گفت: «تفاوت معناداری بین سال ۹۹ و اکنون وجود دارد. در سال ۹۹ دلار بازار آزاد در محدوده ۲۵ تا ۲۷ هزار تومان بود و بازار با انتظار دلار ۴۰ هزار تومانی، معامله می‌کرد. در حالی که دلار بازار آزاد بیش از ۵۰ هزار تومان است و انتظارات تورمی باعث‌شده دلار در قیمت‌های بالاتری در ذهن سرمایه‌گذاران قرار بگیرد.»

این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: «هنوز سهامی هستند که به سقف سال ۹۹ نرسیده‌اند و بنابراین p/eهای افسارگسیخته در بازار نداریم و بورس را می‌توان در حالت تعادل با فضای اقتصادی دید.» امیرباقری گفت: «بازار سرمایه به سمت ارزش ذاتی خود حرکت می‌کند و این رشدهای اخیر جبران عقب‌ماندگی بازار نسبت به داده‌های تورمی و بازارهای موازی است.»

با توجه به وضعیت بازار به نظر می‌رسد شاخص کل، یک روند اصلاحی کوتاه‌مدت را تجربه کند و پس از آن دوباره با روندی صعودی عقب‌ماندگی‌های دو سال اخیر خود را جبران کند.

در بازار دیروز چه رخ داد؟

در روند معاملات دیروز بورس تهران شاخص کل با کاهش ۹۵ هزار و ۴۳ واحدی نسبت به روز کاری قبل تا سطح دو میلیون و ۴۴۰ هزار و ۱۹۳ واحدی ریزش کرد.

شاخص کل هم‌وزن بورس نیز با افت ۳۰ هزار و ۶۶ واحدی در رقم ۸۴۰ هزار و ۳۴۲ واحدی ایستاد. همچنین شاخص کل فرابورس (آیفکس) با کاهش هزار و ۲۶۴ واحدی در سطح ۳۰ هزار و ۷۹۱ واحد قرار گرفت. شاخص کل هم‌وزن فرابورس ۵ هزار و ۸۶۳ واحد افت کرد و به رقم ۱۵۲ هزار و ۲۲۰ واحد رسیده است.

در پایان معاملات ‌روز یکشنبه، ۸۸ نماد رشد قیمت داشتند و ۵۸۶ نماد کاهش قیمت داشتند. به عبارت دیگر، ۱۳ درصد بازار رشد قیمت داشتند و ۸۷ درصد بازار افت قیمت داشتند.

دیروز ارزش خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار پس از چندین هفته منفی شد. با ریزش شاخص کل و افت تراز سایر شاخص‌های آماری، خروج جریان پول حقیقی از جهات مختلفی مورد توجه قرار گرفت. با کاهش بیش از ۴ هزار میلیارد تومان از مالکیت حقیقی بازار در اولین روز اصلاحی شاخص کل، فعالان و تحلیلگران بازار سهام قدرت بالایی برای روند اصلاحی روبه‌روی بازار سهام متصور هستند.

در معاملات روز یکشنبه بیشترین خروج پول حقیقی به سهام وبملت اختصاص داشت که ارزش تغییر مالکیت حقیقی به حقوقی آن ۲۶۸ میلیارد تومان بود.

فولاد دومین رتبه خروج را داشت و پس از آن، نمادهای وبصادر، فملی، ذوب و شستا بیشترین خروج پول حقیقی را داشتند.

در سوی دیگر، فرود با ورود ۸۶ میلیارد تومان، بیشترین ورود پول حقیقی را داشت و تاصیکو و وشهر در رتبه‌های بعدی بودند.

دیروز نمادهای بزرگ بازار که در هفته‌های گذشته رشد قیمت بیشتری به نسبت سهم‌های سبک داشتند، با افت قیمت قابل توجهی همراه بودند و با تاثیر منفی موجب ریزش تراز شاخص شدند. فولاد، فارس، فملی، کچاد و کگل بیشترین تاثیر را در ریزش دیروز شاخص کل بورس داشتند.

دیروز ارزش معاملات کل بازار سهام با کاهش به ۳۰ هزار و ۱۸۷ میلیارد تومان رسید. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه ۵ هزار و ۶۹ میلیارد تومان بود که ۱۷ درصد از ارزش کل معاملات بازار را در این روز شامل می‌شود.

دیروز ارزش معاملات خرد سهام نیز با کاهش ۱۴ درصدی به نسبت روز معاملاتی قبل به رقم ۲۱ هزار و ۲۴۰ میلیارد تومان رسید.