معرفی دروس رشته زبان و ادبیات فارسی و بازار کار آن

زبان و ادبیات فارسی، از قدمتی به درازای فرهنگ و تمدن ایران برخوردار است

رشته زبان و ادبیات فارسی

دانشجویان رشته زبان و ادبیات فارسی عموما آثار ادبی کشور را مورد مطالعه و نقد و بررسی قرار می دهند. دانشجویان در این رشته ی نظری، پس از آشنایی با متون نظم و نثر زبان فارسی، مهارت های لازم برای کار در حوزه های فرهنگی در جایگاه کارشناس زبان و ادبیات فارسی و یا آموزش های مناسب برای تدریس متون فارسی را می یاد می گیرند. مباحث قابل بررسی در رشته زبان و ادبیات فارسی شامل واژگان، سخن سنجی، متن های نظم  نثر کهن و نو فارسی، سبک شناسی،  معانی، بیان، و مقدمات زبان شناسی می باشد. گرایشی برای مقطع کارشناسی رشته زبان و ادبیات فارسی وجود ندارد.

 طول دوره تحصیل در مقطع کارشناسی رشته زبان و ادبیات فارسی بمدت ۴ سال میباشد و مجموع واحدهای درسی این مقطع ۱۴۸ واحد می باشد.

تاریخچه رشته زبان و ادبیات فارسی

زبان و ادبیات فارسی، از قدمتی به درازای فرهنگ و تمدن ایران برخوردار است و شاعران و نویسندگان و زبان دانان بسیاری در هر قرن وجود داشته اند که موجب توسعه ی بخشی از فرهنگ شده اند.

زبان فارسی و ادبیات را در ایران از زمتن گذشته به شاگردان می آموختند اما زمانی که دانشگاه تهران تاسیس شد؛ زبان و ادبیات فارسی به مثابه یک علم بوجود آمد. دانشکده ادبیات هم زمان با تأسیس دانشگاه تهران در سال ۱۳۱۳ شمسی، از اولین دانشکده های این دانشگاه محسوب میشد. پیش از آن رشته ادبیات را در دارالمعلمین عالی در دو بخش« فلسفه و ادبیات» و« تاریخ و جغرافیا» اموزش میدادند. وقتی که دانشکده ادبیات و زبان فارسی برای گسترش حوزه فعالیت های خود اقدام کرد؛ بعضی از کلاس های زبان فارسی را در دانشگاه های خارج از کشور برگزار کرد. امروزه در بسیاری از دانشگاه های کشور، رشته زبان و ادبیات فارسی وجود دارد و دانشجویان بسیاری در این رشته تحصیل می کنند.

داوطلبان علاقمند میتوانند از طریق کنکور انسانی رشته زبان و ادبیات فارسی وارد شوند

اهداف رشته زبان و ادبیات فارسی

رشته زبان و ادبیات فارسی  به این منظور ایجاد شد تا دانشجو توانایی تدریس متون فارسی را داشته باشد و یا در بخش های علمی و فرهنگی به عنوان کارشناس زبان و ادبیات فارسی کار کند.

رشته زبان و ادبیات فارسی برای چه کسانی مناسب است؟

علاقه به زبان فارسی از مهم ترین ویژگی متقاضیان تحصیل در رشته زبان و ادبیات فارسی به شمار می رود. همچنین دانشجویان این رشته باید خلاقیت بسیاری در نوشتن داشته باشند و کتاب ها را در مدت زمان زیادی مطالعه کنند. میزان فهم و درک دانشجوی رشته زبان و ادبیات فارسی از جملات و عبارات نوشته شده باید درست باشد؛ چون رشته زبان و ادبیات فارسی، سرشار از نقد و بررسی است. از این رو افکار نقادانه و تحلیل نقاط ضعف و قوت متون از ضرورت بسیاری برخوردار است.

دروس رشته زبان و ادبیات فارسی

در ادامه با انواع دروس عمومی و تخصصی رشته ادبیات در مقطع کارشناسی آشنا شوید:

* دروس پایه:

دروس پایه رشته زبان و ادبیات فارسی شامل دستور زبان، مرجع شناسی و روش تحقیق، تاریخ زبان فارسی، آئین نگارش و ویرایش، بدیع می باشد.

* دروس عمومی مقطع کارشناسی:

از دروس عمومی رشته زبان و ادبیات فارسی در مقطع کارشناسی می توان به اندیشه اسلامی۱ و ۲، انسان در اسلام، فلسفه اخلاق، حقوق اجتماعی و سیاسی در اسلام، اخلاق اسلامی، عرفان عملی اسلام، آیین زندگی، انقلاب اسلامی ایران، جمعیت و تنظیم خانواده، اندیشه سیاسی امام خمینی( ره)، تاریخ فرهنگ و تمدن اسلامی، آشنایی با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تاریخی تحلیلی صدر اسلام، تفسیر موضوعی قرآن، تفسیر موضوعی نهج البلاغه، تاریخ امامت، زبان خارجه، تربیت بدنی۱ و ۲ اشاره کرد.

* دروس اصلی:

دروسی ازجمله فرخی و کسایی، رستم و سهراب، رودکی و منوچهری، رستم و اسفندیار، خاقانی، مسعود سعد، قصیده های ناصرخسرو، نظامی، منطق الطیر، حدیقه سنایی، بوستان سعدی، مثنوی معنوی، غزلیات و قصاید سعدی، صائب، تاریخ بیهقی، حافظ، سیاست نامه و قابوسنامه، کلیله و دمنه، گلستان سعدی، کشف الاسرار، مرصادالعباد، قواعد عربی، قرائت متون عربی، زبان خارجه تخصصی، عروض و قافیه، متون تفسیری، ادبیات معاصر، آشنایی با علوم قرآنی و نقد ادبی از دورس اصلی رشته زبان و ادبیات فارسی به شمار می رود.

* دروس تخصصی:

دروس تخصصی رشته زبان و ادبیات فارسی نظیر معانی و بیان، سبک شناسی، تأثیر قرآن و حدیث در ادب فارسی، مبانی عرفان و تصوف و تاریخ ادبیات می باشد.

وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر

رشته زبان و ادبیات فارسی در ایران در مقاطع بالاتر کارشناسی ارشد و دکتری تدریس میشود. این رشته در مقطع کارشناسی ارشد دارای ۹ گرایش میباشد که داوطلبان، مجوز ادامه تحصیل در آنرا بعد از انتخاب رشته زبان و ادبیات فارسی دارند. در ادامه با گرایش های این رشته آشنا شوید:

- ادبیات کودک و نوجوان

- ادبیات پایداری

- ادبیات تطبیقی

- ادبیات عامه

- آموزش زبان فارسی

- ادبیات روایی

- ویرایش و نگارش

- نظریه و نقد ادبی

- ادبیات معاصر

داوطلبان کنکور کارشناسی ارشد میتوانند در ازمون شرکت کنند و در یکی از گرایش های رشته زبان و ادبیات فارسی، نمره لازم را به دست آورند و ادامه تحصیل دهند.

مهارت ها و توانایی های کسب شده پس از فراغت از تحصیل در رشته زبان و ادبیات فارسی

فارغ التحصیلان رشته زبان و ادبیات فارسی، مهارتهای گوناگونی ازجمله آشنایی با نمونه های برجسته و غنی انواع ادبی غنایی، تعلیمی، حماسی، عرفانی و ...، آشنایی با دستور زبان فارسی، توانایی به کارگیری دانش زبان شناسی در متون ادبی، آشنایی با ویرایش و نگارش صحیح، معرفی نحله های گوناگون نقد ادبی و توانایی تصحیح نسخ را دارند.

رشته زبان و ادبیات فارسی رشته ای نظری است

بازار کار، درآمد و حقوق رشته زبان و ادبیات فارسی

بسته به توانایی و قابلیت فارغ التحصیلان، رشته زبان و ادبیات فارسی، بازار کار متنوعی دارد. فارغ التحصیلان رشته زبان و ادبیات فارسی میتوانند پس از اتمام درسشان در شغل معلمی فعالیت کنند و همچنین بعنوان منتقد ادبی یا مترجم در مراکز اموزشی و یا بعنوان کارشناس فرهنگی، شهردار و بخشدار در مراکزی مثل فرمانداری، شهرداری، استانداری و بخشداری، نویسنده، فعالیت در چاپ و نشر، ویراستار، کار در کتابخانه ها، ثبت اسناد، اشتغال در مراکز تحقیقاتی و پژوهشی و خلق آثار ادبی، گویندگی، مرکز تولید صدا و سیما،  روزنامه نگاری کار کنند.

فارغ التحصیلان ادبیات فارسی می توانند علاوه بر اموزش و پرورش در زمینه مطبوعات کار کنند. بهترین زمینه های شغلی برای فارغ التحصیل این رشته، تهیه برنامه های ادبی رادیو و تلویزیون و حوزه های فرهنگی وزارت خانه های مختلف کشور است. درصورت خلاق و پویا بودن افراد، مجوز نویسنده، شاعر یا منتقد شدن را دارند. آن ها نیز می توانند بعنوان ویراستار و ناظر ادبی در مراکز چاپ و نشر کتاب فعالیت کنند. بعضا فارغ التحصیلان، کارهای جالبی را براساس ذوق و سلیقه خود انجام میدهند که نظیر شرکت در تألیف فرهنگ های مختلف بعنوان پژوهشگر ادبی و فیش نویس علمی و انتخابی دائره المعارف ها می باشد.

زمینه های شغلی رشته زبان و ادبیات فارسی

از زمینه های شغلی رشته زبان و ادبیات فارسی می توان به تدریس زبان و ادبیات فارسی، فعالیت در چاپ و نشر، کارشناس فرهنگی مراکز مختلف، منتقد ادبی، تولید محتوا، ویراستاری، پژوهشگری و فعالیت های فرهنگی اشاره کرد.

درآمد و حقوق رشته ادبیات و زبان فارسی در ایران

بیشتر مشاغل رشته زبان و ادبیات فارسی به بخش های دولتی مربوط میشود که دریافت حقوق افراد براساس قانون مدیریت کشور است. میزان حقوق افراد فعال در حوزه نشر و چاپ کتاب براساس میزان تایم و حجم کاریشان میباشد که درامد آن ها در صورت داشتن چندین کار، خوب است.

مزایا و معایب رشته زبان و ادبیات فارسی

کسانی که رشته زبان و ادبیات فارسی به دلیل زیبایی هایش مطالعه میکنند؛ از مطالعه ادبیات لذت می برند. اما متأسفانه بازار کار رشته زبان و ادبیات فارسی، مناسب نیست و فارغ التحصیلان بیکار بسیاری از این رشته در کشور وجود دارند.

میزان رقابت در کار زبان و ادبیات فارسی به خاطر بیکاری آن بسیار زیاد است. دشواری های رشته زبان و ادبیات فارسی برخلاف سایر رشته ها کم تر است و افراد میتوانند فعالیت خود را در فضاهای آرام انجام دهند.

شرایط بورسیه و ادامه تحصیل در داخل و خارج از کشور

هر داوطلب باید به نکاتی در مورد شرایط ادامه تحصیل در مقطع دکترا و نحوه اموزش این رشته در دانشگاه توجه داشته باشد ولی داوطلبان بی توجهند. در زمان انتخاب رشته زبان و ادبیات فارسی در مقطع کارشناسی ارشد، توجه به شیوه ی آموزشی( آموزش محور و پژوهش محور) بسیار مهم است؛ بدین دلیل که برای ادامه تحصیل در مقطع دکتری، تحصیل کردن به صورت پژوهشی، بسیار مهم است و مصاحبه علاوه بر آزمون، وجود دارد و از موارد قابل بررسی در مصاحبه می توان به موضوع پایان نامه، استاد راهنما، نوع دانشگاه و … اشاره کرد. پس درصورت تحصیل داوطلب در دانشگاه به صورت پژوهش محور، باید مسیر هموارتری را برای قبولی در مقطع دکتری طی کند.

همچنین دانشجویان به یک رزومه تحصیلی قوی برای بورسیه در خارج از کشور در مقطع کارشناسی ارشد نیاز دارند؛ از این رو باید بدرستی ، انتخاب رشته کنند.

قدمت زبان و ادبیات فارسی به درازای فرهنگ و تمدن ایران است

گردآوری: بخش دانشگاه سرپوش