آشنایی با رشته مهندسی دریا و گرایشهای آن

رشته مهندسی دریا یکی از زیرمجموعه های گروه آزمایشی ریاضی – فیزیک است

رشته مهندسی دریا

یکی از زیرمجموعه های گروه آزمایشی ریاضی – فیزیک، رشته مهندسی دریا میباشد که از گرایش های متنوعی برخوردار است. دانشجویان در رشته مهندسی دریا با طراحی، ساخت، تعمیر کشتی ها و سازه های قابل استفاده در دریا اشنا می شوند. آن ها باید آشنایی کاملی با چالش های محیط های آبی داشته باشند تا بتوانند به حل و فصل آنها در صورت لزوم بپردازند.

رشته مهندسی دریا با این هدف بوجود آمد که افراد متخصصی را در زمینه بکار بردن علوم تخصصی و فنون مربوط به هدایت، اداره و نظارت بر امور فنی و مهندسی کشتی ها تربیت کند. اولین مهندس دریایی بطور سنتی، ارشمیدس بود که توانست تعدادی از سیستم های مهندسی دریایی را در دوران باستان توسعه دهد. در آغاز انقلاب صنعتی ( اوایل دهه ۱۷۰۰)، مهندسی مدرن دریایی بوجود آمد.

گرایش های رشته مهندسی دریا

گرایشهای رشته مهندسی دریا به شرح زیر می باشد:

>> گرایش مهندسی کشتی:

دانشجویان با انتخاب گرایش مهندسی کشتی، آمادگی لازم برای هدایت فنی، تعمیر و نگهداری و راه اندازی موتور کشتی های مختلف را پیدا میکنند. درواقع وظیفه ی مهندسان کشتی، مدیریت و اداره فنی امور کشتی می باشد.

>> گرایش کشتی سازی:

گرایش کشتی سازی با هدف تربیت مهندسانی بوجود آمد که بتوانند علوم و تکنولوژی مربوط به طراحی را یاد بگیرند و توانایی انجام محاسبات مربوط و مورد نیاز برای ساخت بدنه، نظارت بر ساخت و تعمیرات انواع وسایل حمل و نقل دریایی مانند کشتی ها ، زیردریایی ها، قایق ها، شناورها و سازه های دریایی نظیر سکو ها و اسکله ها را داشته باشند.

یک مهندس کشتی سازی باید از این توانایی برخوردار باشد که کشتی ها را بگونه ای طراحی کند که آنها بتوانند مقدار مشخصی از بار را حمل کنند و برای حرکت در دریا و حتی متلاطم شدن دریا از مقاومت کافی برخوردار باشند و سرعت حرکت مشخصی داشته باشند.

>> گرایش دریا نوردی:

رشته دریانوردی به جنبه های انسانی کار بر روی کشتی سر و کار دارد و مهندسان دریا گرایش دریانوردی باید بتوانند به انجام اموری همچون مدیریت نیروی انسانی شاغل در کشتی، هدایت و رهبری کشتی و تامین امنیت نیروی انسانی و مسافران کشتی بپردازند.

رشته مهندسی دریا دارای گرایش های متنوعی میباشد

توانایی دانشجویان رشته مهندسی دریا

دانشجویان رشته مهندسی دریا باید روی آب ها باشند و بیشتر در کشتی ها به فعالیت بپردازند. از این رو یکی از توانایی های لازم برای تحصیل در رشته مهندسی دریا، توانایی ماندن بر روی آب و شرایط ساحلی و تحمل دوری از خانواده برای مدت زمانی مانند سه ماه و یا خیلی بیشتر می باشد.

همچنین دانشجویان برای تحصیل در رشته مهندسی دریا باید در دروس ریاضی، فیزیک، و مکانیک( برای گرایش مهندسی کشتی سازی) مهارت داشته باشند. همچنین عواملی که باعث موفقیت در رشته مهندسی دریا میشود؛ شامل تسلط بر زبان انگلیسی و آشنایی با نرم‌افزار های مرتبط با رشته مهندسی دریا مثل AQWA، SACS، Rhino، و ... می باشد. همچنین دانشجویان رشته مهندسی دریا باید توانایی بدنی و سلامت جسمی و غواصی بالایی داشته باشند.

وظایف مهندس دریا

وظایف مهندس دریا به شرح زیر میباشد:

> یکی از وظایف مهندس دریا، مدیریت عملیات و خدمات بندری می باشد.

> مهندس دریا باید بتواند بر امور ساختمانی و تعمیرات شناورها بطور کلی نظارت داشته باشد.

> اموری همچون طراحی، ساخت و تولید سیستم های دریایی، سکوها، خطوط لوبه و تجهیزات مرتبط، از وظایف دانشجویان رشته مهندسی دریا به شمار می رود.

> از مسئولیت های مهندس دریا میتوان به اطمینان از ایمنی و کارآیی کارکرد موتورها، تجهیزات و سیستم های دریایی اشاره کرد.

> مهندس دریا باید این توانایی را داشته باشد که کشتی را در شرایط بحرانی مثل طوفان کنترل کند.

> یکی از مسئولیت های مهندس دریا اینست که نیروی انسانی را در کشتی، مدیریت کند.

> اموری همچون هدایت کشتی های تجاری، صنعتی، نظامی و ... از وظایف یک دانشجوی رشته مهندسی دریا محسوب میشود.

> مهندس دریا باید توانایی مدیریت در امور اقتصاد، بیمه، و حقوق دریایی را داشته باشد.

> مهندس دریا موظف است که عملکرد تجهیزات دریایی مثل موتور کشتی و غیره را بررسی کند.

> یکی از دیگر وظایف مهندس دریا، طراحی، ساخت و تولید انواع کشتی ها می باشد.

معرفی دروس رشته مهندسی دریا

طول دوره ی تحصیل در رشته مهندسی دریا، ۴ سال میباشد و دانشجویان باید در طول این دوره ۱۴۰ واحد را بگذرانند. دروس رشته مهندسی دریا عبارتند از:

- درس های عمومی شامل ۲۰ واحد

- درس های پایه شامل ۲۲ واحد

- درس های اصلی شامل ۴۲ واحد

- درس های تخصصی شامل ۴۱ واحد

- درس های انتخابی شامل ۱۶ واحد

دانشجویان رشته مهندسی دریا به دلیل ماهیت رشته شان باید روی آب ها باشند

دروس رشته مهندسی دریا در طول تحصیل

* دروس مشترک در گرایش های مختلف مهندسی دریا:

از دروس مشترک گرایش های مختلف مهندسی دریا می توان به ریاضی، محاسبات عددی، فیزیک مکانیک، فیزیک، معادلات دیفرانسیل، شیمی و خواص مواد، رسمی فنی، استاتیک، مبانی مهندسی برق، دینامیک، ترمودینامیک، مکانیک سیالات، مقاومت مصالح، طراحی اجزاء و ماشین، کنترل اتوماتیک و انتقال حرارت اشاره کرد.

* دروس تخصصی گرایش مهندسی کشتی:

دروسی ازجمله شناخت کشتی، آرشیتکت کشتی، الکترونیک ارتباطات، کمک های اولیه، دریانوردی و ملوانی، صافی های فرعی، ماشین دریایی و سیستم های انتقال قدرت از دروس تخصصی گرایش مهندسی کشتی به شمار می رود.

* دروس تخصصی مهندسی کشتی سازی:

دروس تخصصی مهندسی کشتی سازی شامل تکنولوژی کشتی، آرشیتکت کشتی( استاتیک)، تحلیل سازه ها، آرشیتکت کشتی( مکانیک)، مهندسی دریا، فیزیک موج، ماشین های محرکه، علم مواد و شناخت فلزات، ریاضیات مهندسی می باشد.( بسیاری از درسهای این گرایش همراه با آزمایشگاه یا کارگاه است).

وضعیت ادامه تحصیل رشته مهندسی دریا در مقاطع بالاتر

امکان ادامه تحصیل در رشته مهندسی دریا در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری در ایران، امکانپذیر است. دانش آموخته گان رشته مهندسی دریا باید در ازمون کارشناسی ارشد شرکت کنند و پس از این که در یکی از گرایش های مهندسی دریا نمره لازم را کسب کردند به ادامه تحصیل بپردازند. در ادامه با گرایش های مهندسی معماری کشتی در کارشناسی ارشد اشنا شوید؛

* معماری کشتی گرایش سازه کشتی

* معماری کشتی گرایش هیدرو مکانیک کشتی

* مهندسی ساخت در صنایع دریایی

* مهندسی دریا( با گرایش های سازه های متحرک دریایی و هیدرو دینامیک و جلوبری)

بازار کار و آینده شغلی رشته مهندسی دریا در ایران

میزان پتانسیل رشته مهندسی دریا در ایران، بالاست و دانشجویان بسیاری را به خود جذب میکند. باتوجه به میزان واردات، رونق این رشته تعيين میشود. پذیرفته شدگان ارگان های خاص مانند شرکت کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران می توانند نسبت به دریافت بورسیه نهاد های دریایی اقدام کنند و آينده شغلی آن ها تضمین شده است. مهندسان کشتی بسیاری با راه اندازی ۳ پروژه کارخانه کشتی سازی در بوشهر و شمال و خلیج فارس، به بازار کار جذب میشوند.

فرصت های شغلی برای رشته مهندسی دریا

مهندسان کشتی می توانند برای ساخت سکوهای شناور، بعنوان مهندس ناظر در سازمان بنادر و کشتیرانی و صنایع دریایی بر اساس علاقه، شرایط و تجربه خود فعالیت کنند. دانشجویان دارای بورسیه ارگان های دولتی می توانند بعد از گذراندن دوره کارآموزی خود در خارج از کشور، در ارگان بورسیه شده مانند کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران یا شرکت ملی نفت کش به فعالیت بپردازند.

درآمد و حقوق مهندس دریا در ایران

عوامل موثر در میزان حقوق و درامد رشته مهندسی دریا، شامل خصوصی یا دولتی بودن سازمان، میزان سختی کار، سمت کاری، سابقه کاری و سطح تحصیلات متفاوت می باشد.

رونق رشته مهندسی دریا به میزان واردات بستگی دارد

گردآوری: بخش دانشگاه سرپوش