آشنایی با رشته های دارای تعهد خدمت و شرایط انصراف از آن

دلیل اصلی ایجاد تعهد خدمت آماده سازی نیروی انسانی جهت خدمت به مردم محروم کشور می باشد

رشته های دارای تعهد خدمت

به تعدادی از رشته ها، رشته های تعهد دار اطلاق میشود. دانشجویان تعدادی از رشته ها باتوجه به رایگان بودن تحصیل در دوره روزانه دانشگاه های سراسری کشور، وظیفه دارند که پس از فارغ التحصیلی به ازای خدمات دریافتی رایگان درطول سال های تحصیلیشان حداکثر ۳ برابر مدت زمان تحصیل خود در مناطق محروم خدمت کنند.

دانشجویان دوره روزانه دانشگاه های سراسری باید تعهد خدمت پس از فارغ التحصیلی را در هنگام ثبت نامشان امضاء کنند.

دلیل اصلی ایجاد تعهد خدمت

تعهد خدمت بدین دلیل بوجود آمد که نیروی انسانی را جهت خدمت به مردم محروم کشور، آماده کند. دانشجویان دوره روزانه دانشگاه های سراسری کشور توسط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور متعهد می شوند که در مناطق محروم، خدمت کنند. از این رو دانشجویان باید پس از فارغ التحصیلی در مناطق محروم استان خود، حداکثر ۳ برابر مدت تحصیلیشان خدمت کنند.

رشته های دارای تعهد خدمت رشته های غیر پزشکی

رشته های دارای تعهد رشته های غیر پزشکی، متشکل از دو دسته سهمیه مناطق محروم و سهمیه مناطق و ایثارگران به شرح زیر می باشند:

۱. سهمیه مناطق محروم: 

داوطلبان بومی استان های محروم، برطبق مصوبات موجود در هر سال، حداقل ۴۰ درصد ظرفیت پذیرش کد رشته محل های روزانه دانشگاه ها و موسسات اموزش عالی در بعضی از استان های محروم را به خود اختصاص می دهند. دانشجویانی که به تحصیل در این رشته ها می پردازند باید در مناطق محروم استان خود به مدت دو برابر طول زمان تحصیلشان خدمت کنند.

۲. سهمیه مناطق و ایثارگران: 

>> دانشجویان مناطق ۲ و ۳ که در دوره روزانه دانشگاه های سراسری به دلیل داشتن سهمیه مناطق ۲ و ۳ قبول شده اند؛ پس از فارغ التحصیلی باید به دلیل امتیازات سهمیه در پذیرششان در هر یک از نقاط ایران( به توجه به تشخیص سازمان های مربوطه) به مدت دو برابر زمان تحصیل، تعهد خدمت خود را بگذرانند.

>> در نظر داشته باشید که دارندگان سهمیه مناطق ۲ و ۳ نمیتوانند کمتر از ۵ سال، تعهد خدمت را بگذرانند و شما باید در مقطع رشته ای خود پس از فارغ التحصیلی به مدت دو برابر زمان تحصیلتان، تعهد خدمت خود را بگذرانید.

ظرفیت پذیرش رشته های دارای تعهد خدمت در هر دانشگاه متفاوت است

>> قبول شدگان دوره روزانه دانشگاه های سراسری که از سهمیه منطقه ۱، سهمیه های خانواده شهدا، رزمندگان و ایثارگران برخوردار شده اند؛ تعهد خدمت خود را باید به مدت یک برابر طول زمان تحصیلشان برای استفاده از امکانات رایگان دانشگاه، در مناطق تعيين شده ی وزارت خانه ها و سازمان های مربوطه، بگذرانند.

>> شرایط رشته های غیر پزشکی دارای تعهد خدمت، آسان تر از رشته های پزشکی دارای تعهد خدمت است؛ چون طول دوره ی تحصیل در این رشته ها کم تر است و هر دانشجو بطور میانگین، پس از گذشت ۴ سال، فارغ التحصیل می شود.

شرایط تحصیل در رشته های دارای تعهد خدمت

رشته های تعهدی برطبق مندرجات دفترچه انتخاب رشته تجربی،  شرایط خاصی دارد که در ادامه شرایط تعهد به خدمت آن به صورت مختصر، توضیح داده شده است. البته گاهی اوقات هر یک از دانشگاه ها علاوه بر شرایط زیر، شرایط خاصی را در دفترچه انتخاب رشته ذکر می کنند.

* سهمیه ی در نظر گرفته شده برای متقاضیان بومی،  براساس مناطق محروم هر استان اینست که فرد پس از انتخاب و قبولی در این رشته ها باید در دانشگاه محل تحصیل خود، تعهد به خدمت در این مناطق را تا پایان ترم تحصیلی اول تحویل دهد.

* بهتر است که دانشجویان بدانند که دوره تعهد به خدمت را نمیتوانند خرید و یا انتقال دهند و این دوره در مناطق محروم، حداکثر سه برابر مدت تحصیل،  زمانبر است.

* امکان ادامه تحصیل و اشتغال در مناطق یا مراکز دیگر، بعد از فارغ التحصیلی از رشته های دارای تعهد خدمت نیز وجود ندارد.

* با گذراندن نیمی از دوره خدمت میتوان در مقاطع بالاتر، ادامه تحصیل داد.

* به داوطلبان در پایان خدمت تعهدی، یک مدرک تحصیلی تحویل می دهند.

داوطلبان باید برای اولویت بندی کد رشته محل های انتخابی،  از اشتباهات زمان انتخاب رشته،  آگاهی داشته باشند و با افراد با تجربه مشورت کنند.

انصراف از رشته های دارای تعهد خدمت

- با توجه به اینکه افراد کمی در دفترچه انتخاب رشته تجربی، رشته های دارای تعهد خدمت موجود را با توجه به شرایط خاص و خدمت در مناطق محروم انتخاب می نمایند؛ از این رو اولویت پذیرش در انتخاب رشته کنکور  با داوطلبانیست که متقاضی کنکور تجربی برای سال دوم هستند و یا در گروه داوطلبان مرد مشمول سربازی قرار دارند.

در طی دوران تعهد خدمت از حقوق بهره مند هستید

- گاهی اوقات برخی از داوطلبان با این که چند ترم تحصیلی از انتخاب این رشته ها را می گذرانند؛ راضی نیستند و می خواهند  از این رشته ها انصراف  دهند. داوطلبان باید بدانند که امکان خرید و یا انصراف از رشته های دارای تعهد، پس از فارغ التحصیلی وجود ندارد و آن ها ملزم به انجام تعهد خود تا آخر هستند.

- البته داوطلبان در صورتی می توانند از رشته های دارای تعهد خدمت،  انصراف دهند که هنوز دانشجو باشند و در دانشگاه، مشغول به تحصیل باشند. در اینصورت میتوانند از این رشته با پرداخت هزینه سنگینی از دانشگاه،  انصراف دهند. 

- در صورت قبولی داوطلبان در یکی از رشته های دوره روزانه که علاقه ای به آن ندارند؛ حق انصراف از رشته مورد نظر برای آن ها فراهم شده است.

شرایط معافیت از طرح تعهد اجباری

بعضی از فارغ التحصیلان ۱۱ رشته ای( پزشکی- دندانپزشکی- داروسازی- پرستاری- علوم آزمایشگاهی- رادیولوژی- اتاق عمل- هوشبری- فوریت های پزشکی- پرستاری دندانپزشکی و رشته بهداشت دهان) که در شرایط خاص، طرح اجباری دارند می توانند به صورت زیر از طرحشان معاف شوند:

> ماده ۳ انجام خدمات سربازی بعد از فراغت از تحصیل در رشته های گروه علوم پزشکی

> ماده ۲ خانواده شهدا( فرزندان و همسران شهدا و مفقودین جنگ تحمیلی، خواهر و برادر شهید، آزادگان و همسران و فرزندان آزادگان، جانبازان بالای ۲۵ درصد، فرزند جانباز ۵۰ درصد وبالاتر، همسر جانباز ۷۰درصد و بالاتر)

> ماده ۷ آئین نامه اجرایی قانون برای مشمولان مبتلا به بیماری با تائید شورایعالی پزشکی

> ماده ۸ قانون تشکیل سازمان پزشکی قانونی:با اخذ تعهد محضری بیشتر از ۲۴ ماه خدمت، خدمات مربوط به قانون خدمت پزشکان و پیراپزشکان در سازمان پزشکی قانونی انجام شود( این افراد صرفا پس از سپری نمودن مدت تعهد مذکور معافیت ماده ۸ دریافت می نمایند).

> ماده ۹ فارغ التحصیلان خارج از کشور و یا انتقال از خارج از کشور( ارز دولتی دریافت نکرده باشند و در صورت طی دوره تکمیلی در داخل کشور، شهریه مربوطه را پرداخت نموده باشند)

رشته های دارای تعهد خدمت اجباری شامل رشته های پزشکی و غیرپزشکی هستند

> ماده ۱۲ فارغ التحصیلان بالای ۴۵ سال

> بانوان متاهل فارغ التحصیل قبل از ۱/۹/۸۰

> بانوانی که همسرشان فوت نموده است.

> رزمندگانی با سابقه ۶ ماه خدمت داوطلبانه در جبهه

> برندگان مدال طلا کشوری از المپیادهای دانش آموزی

> نفر اول پذیرفته شده در کنکور سراسری علوم تجربی

> افراد دارای ابداع و اختراع ثبت شده در زمینه علوم پزشکی

گردآوری: بخش دانشگاه سرپوش