روی پینتو: مبارزه تمام نشده؛ فوتبال بهترین ورزش دنیا است، فقط از سایه نحسی که آن را احاطه کرده، نفرت دارم

زندانی که سرسخت‌ترین دادخواه فوتبال در آن به سر می‌برد، در مرکز شهر لیسبون واقع شده. یک راهرو در میان چند ساختمان چندطبقه و خاکستری به دیواری بلند ختم می‌شود که پایینش برج مراقبت است و رویش را سیم خاردار گرفته. اینجا سکوت بر همه چیز غالب است و تنها صدای بلندگو می‌تواند آن را بشکند. حالا حدود ۹ ماه است که این زندان، خانه «روی پینتو» شده، افشاگر بزرگ فوتبال.

او که بنیانگذار سایت «فوتبال لیکس» است، در یک بازه زمانی در سال ۲۰۱۶، برای «اشپیگل» بیش از ۷۰ میلیون سند فراهم کرد که این مجله با همراهی همکارانش در شبکه روزنامه‌نگاران «همکاری‌های تحقیقاتی اروپا» (EIC) آنها را بررسی کردند. این اسناد، منبع بیش از هزار مقاله شد که خیلی از آنها به پیگیری‌های قانونی منجر شده است.

البته تا به حال پینتو تنها کسی است که به خاطر این افشاگری به زندان افتاده. این پرتغالی ۳۱ ساله در ژانویه گذشته در بوداپست دستگیر شد و در مارس به لیسبون منتقل شد. دادستان عمومی علیه او مدعی ۱۴۷ جرم شده از جمله تلاش برای اخاذی، جرایم سایبری و نقض حریم شخصی و افشای اسرار محرمانه.

بعد از ماه‌ها تلاش، سیستم قضایی پرتغال اجازه این مصاحبه را صادر کرد و پینتو برای نخستین بار درباره اتهاماتش، دوران حبسش و محاکمه پیش رو صحبت می‌کند. خبرنگاران اشپیگل در گیت‌های ورودی زندان اشیای فلزی و تلفن همراه و وسایل ضبط صدا را تحویل دادند و فقط با خودکار و کاغذ مجاز به انجام این مصاحبه شدند. در اتاق کنفرانس که پرده‌هایش نیز افتاده بود. پینتو یک شلوار جین و تی‌شرت مشکی پوشیده بود، خیلی لاغرتر از زمان دستگیری به نظر می‌رسید و رنگ به صورت نداشت.

تصور می‌کردی فوتبال لیکس به زندان لیسبون بینجامد؟

 می‌دانستم هر اتفاقی ممکن است رخ دهد. می‌دانستم مقامات پرتغال علیه کسانی که فساد را گزارش می‌دهند اعلام جرم می‌کنند. بنابراین باید خودم را آماده می‌کردم.

رفتار زندانبان‌ها با تو چطور است؟

 واقعاً هیچ جایی برای گله نیست. آنها فوق‌العاده مودب هستند. خیلی با هم حرف می‌زنیم، می‌گویند زندان جای مناسبی برای من نیست و این کشور به افراد بیشتری مثل من نیاز دارد که می‌خواهند با فساد و تضاد منافع مبارزه کنند.

بیش از شش ماه در انفرادی بودی. حالا با بقیه زندانی‌ها ارتباط داری؟

 بله شش ماه پیش جایم را عوض کردند و حالا در یک محوطه با کسانی هستم که اجازه کار دارند. آنها آشپزی می‌کنند، رخت‌ها را می‌شویند و حتی یک مغازه کوچک را اداره می‌کنند. می‌توانم از سلولم بیرون بیایم و با آنها ارتباط داشته باشم اما خودم اجازه کار ندارم. به حیاط بزرگ بیرون هم نمی‌توانم بروم. این دستور خاص رئیس زندان بوده.

از زندانی‌های دیگر چه می‌دانی؟

 بیشترشان مثل من در انتظار محاکمه هستند اما برخی محکوم شده‌اند. خیلی‌ها اهل آمریکای جنوبی هستند که به دلیل قاچاق مواد مخدر دستگیر شده‌اند.

وقتی در ژانویه با تو مصاحبه می‌کردیم می‌ترسیدیم در زندان‌های پرتغال مورد خشونت قرار بگیری. این نگرانی بجا بود؟

 تا به حال هیچ نوعی از خشونت را ندیده‌ام اما زندانبان‌ها می‌گویند این زندان در مقایسه با زندان‌های دیگر پرتغال مثل بهشت است.

روزهایت در انفرادی را چطور سپری می‌کردی؟

 در سلول خودم و حیاط خیلی کوچکی که بود، حرکت می‌کردم. با خودم فوتبال بازی می‌کردم، مطالعه می‌کردم و در دفتر یادداشتم می‌نوشتم.

انفرادی از نظر روانی رویت چه تأثیری داشت؟

 اوایل خیلی سخت بود، ما انسان هستیم و به ارتباط با دیگران نیاز داریم اما باید موقعیت را می‌پذیرفتم. برایم خیلی مهم بود که تمرکزم را از دست ندهم.

تمرکز روی چه؟

 مقامات پرتغالی از آنچه من می‌دانم می‌ترسند و برای همین مهم است که ذهنم را خراب نکنم. در ابتدا یادداشت‌هایی درباره پرونده در دفترچه‌ام می‌نوشتم اما آن را از من گرفتند. وکیلم اینجا بود وقتی سلول من را گشتند و گفت می‌توانند یادداشت‌هایم را بگیرند. کسانی که این کار را کردند از زندان نبودند بلکه از دادستانی پرتغال آمده بودند. هر کاری بخواهند می‌کنند، ماه گذشته یادداشت‌هایم را پس دادند.

حالا در این وضعیت فکر می‌کنی ارزشش را داشت؟

 نتایجی به دست آمد. پرونده‌های مالیاتی علیه فوق‌ستاره‌های فوتبال مثل کریستیانو رونالدو، ژوزه مورینیو، رادامل فالکائو و آنخل دی‌ماریا تشکیل شد. تحقیقاتی در بلژیک و فرانسه صورت گرفته. باید صبور باشی تا ببینی ارزشش را داشته یا نه.