پدیده فروش سکه دی ماه ۹۷ به ارزش ۲ میلیون تومان

روز گذشته در معاملات آتی سکه که در ذیل بورس کالا انجام می‌شود، سکه آتی دی ماه ۹۷، مرز قیمتی ۲ میلیون تومان را شکست. اساس معاملات آتی سکه به این صورت است که فعالان بازار سرمایه، در صورتی که تمایل به معاملات سکه داشته‌باشند، در این بازار وارد شده و برای ماه‌های آینده، به خرید و فروش می‌پردازند. اصولا معامله گران این بازار، با تکیه بر تحلیل های کارشناسی شده، معاملات خود را انجام می دهند تا در زمان سررسید، بتوانند با قیمت بالاتری در بازار آزاد بفروشند. بنابراین با توجه به این که شیب معاملات آتی سکه در این بازار، شیب تند رو به بالایی است، این احتمال در میان تحلیلگران تقویت شده است که قیمت سکه در نیمه دوم سال جاری رو به افزایش است. 

این معاملات در حالی با قیمت بیش از ۲ میلیون تومان انجام شد که حراجی سکه که در پایان سال گذشته و در ایام نوروز تعطیل شده بود، سرانجام در روز شنبه، اولین دور خود را در بانک کارگشایی آغاز کرد. اطلاعات دریافتی از اولین حراج امسال از این حکایت دارد که با استقبال خوبی همراه بوده و شلوغ برگزار شده‌است. متقاضیان در مجموع ۱۵ هزار قطعه سکه خریداری کردند که ۸۰۰۰ قطعه تمام و ۷۵۰۰ قطعه نیم بهار آزادی بوده‌است.

بانک مرکزی که در حراج هر روز قیمت پایه را تعیین می‌کند، قیمت تمام سکه را یک میلیون و ۳۹۷ هزار تومان اعلام کرده بود که در بالاترین قیمت یک میلیون و ۷۸۰ هزار تومان فروش رفته‌است. همچنین برای نیم سکه ۶۹۸ هزار و ۵۰۰ تومان قیمت پایه تعیین شد که ۸۷۰ هزار تومان فروش رفته و البته باید به آن ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده نیز اضافه شود.این در حالی است که در بازار روز شنبه که قیمت سکه رو به رشد حرکت کرد، هر قطعه تمام بهار تا یک میلیون و ۷۸۵ هزار تومان هم فروش رفته‌بود.

عقب ماندگی زمانی بازارهای ایران در بازار جهانی

در ماه های اخیر به دلیل تنش های سیاسی که میان چین و آمریکا وجود داشت، اونس جهانی تقویت شده و افزایش قیمت نسبی را تجربه کرد. البته در ایران هم قیمت طلا رو به فزونی بود اما نه به اندازه ای که بازارهای جهانی به رشد نرخ طلا اقبال نشان می دادند. آنچه در این مقوله حایز اهمیت است، این است که بازار ارزهای خارجی به خصوص دلار در ماه‏های اخیر، هیجانات زیادی را در ایران تجربه کرده است، اما این اتفاقات زمانی رخ داد که تقویت نرخ دلار در بازار جهانی تمام شد و حتی رو به تضعیف می رفت. در خصوص نرخ طلا نیز به نظر می رسد که افزایش نرخ و هیجان زدگی بازار با فاصله زمانی از بازار جهانی در حال وقوع است. 

اما تیم اقتصادی دولت در این مدت با سکوت سنگینی، تنها نظاره‌گر بازار بوده است. وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی در سخنانی کوتاه تنها مردم را از ورود به این بازارها منع کرده و وعده آرام شدن شرایط را می دهند. اما آخوندی، وزیر راه و مسکن طی اولین اظهار نظر خود در سال ۹۷ از جذاب تر بودن بازار طلا در ارز در سال جاری نسبت به بازارهای دیگر مانند مسکن خبر داد. 

کنترل بازارها از دست دولت خارج شده‌است

مهدی پورقاضی، عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران در خصوص رکورد شکنی قیمت سکه آتی گفت: به نظر می‌رسد که پیش‌بینی اوضاع ناآرام در منطقه و خروج آمریکا از برجام، نگرانی‌ها در سطح بازار داخلی افزایش داده و این موضوع به رشد تقاضا در بازارهای طلا و ارز منجر شده‌است. اما این اتفاق باعث می‌شود که سرمایه‌گذاران بزرگ خارجی مانند افرادی که از کشورهای اروپایی در حال رصد بازار ایران هستند، تمایلی برای ورود پیدا نکنند. همچنین میزان فروش نفت ایران را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد. 

او افزود: اما باید به این موضوع توجه داشت که شوک بازارها هیچ گاه به نفع اقتصاد کشورها نبوده و نخواهد‌بود. علی‌رغم این که به صورت ماهیتی افزایش نرخ ارز به نفع تولید است، اما به دلیل این که این رشد قیمت، هیجانی است، آثار منفی نیز برای بخش مولد اقتصاد به همراه خواهد‌داشت. به نحوی که هزینه تولید بالا می‌رود، قیمت کالای تمام شده افزایش پیدا می‌کند، قدرت خرید مردم کم می‌شود و در نتیجه عرضه بر تقاضا فزونی می‌گیرد.

پورقاضی خاطرنشان کرد: بنابراین اگر از ابتدا، تغییرات شاخص‌ها کنترل شده بود و یا از قبل برنامه‌ریزی مناسبی برای کنترل بازارها انجام داده‌بودیم، می‌توانستیم در شرایط آرام بازار، انتقال ارزش ارز را داشته‌باشیم. در آن صورت جذب سرمایه‌گذاری مناسب‌تری هم انجام می‌گرفت و قدرت رقابت کالاهای ایرانی در بازارهای جهانی تقویت می‌شد. به گفته این فعال اقتصادی، آنچه از سکوت فعلی دولت استنباط می‌شود، اعمال سیاست‌های کنترلی بدون سر و صدا نیست، بلکه به احتمال زیاد کنترل بازارها از دست دولت خارج شده‌است. برای جلوگیری از این موضوع تیم سیاست‌گذاری اقتصاد کشور باید از قبل واکنش‌های منطقی به فرآیندهای بازار نشان می‌داد و با علت یابی بدون پیدا کردن مقصرهای خارجی و داخلی که واقعا بی تقصیر هستند، به اوضاع سر و سامان می‌داد. 

احتمال بازگشت تورم به ۱۵ درصد

عباس آرگون، دیگر عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران در گفت‌و‌گو با «ابتکار» گفت: قیمت سکه از دو عامل نرخ دلار و نرخ اونس جهانی تاثیر می‌پذیرد. اکنون دیگر اونس جهانی نوسان زیادی ندارد که در بازار سکه ایران تاثیر بگذارد. بنابراین می‌توان گفت که افزایش نرخ سکه در بازار امروز و همچنین معاملات آتی ارز، به دلیل تقویت نرخ دلار است که در چند ماه اخیر تمام بازارها را با خود درگیر کرده‌است. 

او افزود: حجم بالای نقدینگی موجود در کشور، باعث احیای تقاضای پنهان سوداگری در بازارهای دلالی ارز و طلا و هر بازاری که امکان ایجاد حباب در آن وجود دارد، شده‌است. بنابراین اگر دولت به سرعت این مشکلات را حل نکند، احتمال بازگشت تورم دور از ذهن نبوده و به حدود ۱۴ تا ۱۵ درصد خواهد رسید. این فرضیه زمانی تقویت می‌شود که شاهد افزایش عملی نرخ سود سپرده در سیستم بانکی هم هستیم . در حالی که در بخش واقعی اقتصاد، سودی ساخته نشده‌است که سیستم بانکی وعده پرداخت آن را می‌دهد. بنابراین تنها راه موجود این است که سیستم بانکی حجم نقدینگی موجود را به سمت بخش مولد اقتصاد سوق دهد و دولت مانع از رشد فعالیت‌های دلالی و واسطه‌گری شود.

آرگون خاطرنشان کرد که رسیدن به تورم ۱۵ رقمی در صورتی است که تنها همین شرایط ادامه دار شود. اگر در حوزه سیاست خارجی نیز اتفاقات ناخوشایند رخ دهد و آمریکا از برجام خارج شود، تورم بیش از این رشد خواهد ‌داشت.

سمیرا ابراهیمی