اف.ای.تی.اف برای تمدید مهلت به ایران شاهد افزایش تزریق ارز به صرافی‌های منتخب بانك مركزی بودیم اما این سیاست نتیجه‌بخش نبود و بیشتر موجب بازگشت صف خرید دلار به بازار شد. روز شنبه در صرافی‌های منتخب بانك مركزی كه مسؤولیت توزیع ارز را به عهده دارند، قیمت دلار ۱۲هزار و ۵۰۰ تومان درج شد كه نسبت به روز پنجشنبه ۵۰۰ تومان ارزان‌تر بود و رسانه‌های دولتی این كاهش را واكنش مثبت بازار به تمدید مهلت اف.ای.تی.اف توصیف كردند؛ اما به علت وجود تقاضا در بازار و نبود عرضه كافی، قیمت ارز در بازار آزاد پایین نیامد و در حالی كه قیمت ارز در صرافی‌ها ۱۳ هزار و ۵۰۰ تومان بود، در صرافی‌های منتخب بانك مركزی تا پایان روز كاری شنبه نرخ ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومان را درج كردند كه این مساله موجب هجوم مردم برای خرید دلار از صرافی‌های منتخب بانك مركزی و فروش آن در بازار آزاد شد. به این ترتیب با سیاسی‌كاری برای مثبت نشان دادن تصمیم اخیر اف.ای.تی.اف دوباره صف دلار در بازار ارز تشكیل شد.
وضعیت به گونه‌ای شد كه از بامداد یكشنبه عده زیادی از مردم جلوی صرافی‌های منتخب بانك مركزی تجمع كردند تا صبح یكشنبه دلار ۱۲ هزار و ۵۰۰ تومانی خریداری كرده و آن را در بازار آزاد ۱۳ هزار و ۵۰۰ تومان بفروشند. متعاقبا بانك مركزی برای مقابله با این جریان، صبح یكشنبه نرخ دلار را بیش از هزار تومان افزایش داد و به ۱۳ هزار و ۶۵۰ تومان یعنی مطابق نرخ بازار آزاد در شنبه‌شب رساند؛ اما این اقدام هم نتوانست صف دلار را جمع كند، زیرا در بازار آزاد هم قیمت دلار بالا رفت و به ۱۴ هزار تومان رسید تا همچنان سود خرید و فروش دلار باقی بماند. این مساله موجب شد دیروز صفوف طولانی خرید دلار جلوی صرافی‌های منتخب بانك مركزی تشكیل شود و بخشی از نقدینگی سرگردان دوباره به سمت بازار ارز حركت كند.
با توجه به این‌كه رئیس‌كل بانك مركزی نیز چند بار تاكید كرده در صورت ضرورت، اقدامات لازم را در بازار ارز انجام خواهد داد، به نظر می‌رسید با سیاست‌های ارزی بانك مركزی قیمت ارز افزایش چندانی نمی‌یابد، اما یكشنبه بار دیگر بازار ارز با رشد قیمت روبه‌رو شد.
عبدالناصر همتی، رئیس‌كل بانك مركزی هفته گذشته در جریان افزایش نرخ ارز با انتشار یك پست اینستاگرامی اعلام كرد مصوبه آزادی ورود كالا از طریق مرزنشینان و ملوانان از دلایل افزایش نرخ ارز بوده است. او از هیات وزیران خواست در این مصوبه تجدیدنظر كند.
وی درباره چرایی افزایش نرخ ارز توضیح داد: مصوبه آزادی ورود ده‌‌ها قلم كالا از طریق مرزنشینان و ملوانان، در شرایط تحریم و محدودیت‌های ارزی، واردات اجناس غیرضروری در این موقعیت زمانی را افزایش داده و قطعا موجب افزایش تقاضای ارز در سلیمانیه، دبی، هرات و متعاقبا در بازار ایران شده است.
اظهارات رئیس‌كل بانك مركزی در حالی است كه مسؤولان وزارت كشور اعلام كردند مصوبه مدنظر رئیس‌كل بانك مركزی هنوز اجرایی نشده و حتی یك دلار هم بابت آن تخصیص داده نشده است. از سوی دیگر برخی فعالان حوزه تجارت خارجی از دشوار شدن تأمین ارز موردنیاز خود از طریق سامانه نیما طی روزهای گذشته خبر داده‌اند. البته بانك مركزی كه متولی سامانه نیماست، در این باره تغییر خاصی اعلام نكرده اما در صورتی كه تغییر در روند تخصیص ارز در سامانه نیما حقیقت داشته باشد، می‌توان این تغییرات را یكی دیگر از دلایل افزایش چشمگیر قیمت ارز دانست.
این در حالی است كه بانك مركزی نه‌تنها اشاره‌ای به كاهش ارز در سامانه نیما نكرده، بلكه طی روزهای اخیر مدعی شده بود عرضه ارز در این سامانه برای تأمین نیاز واردكنندگان افزایش یافته است.
با این حساب با توجه به این‌كه اتفاق منفی جدیدی در حوزه سیاست خارجی نیفتاده است، به نظر می‌رسد عامل افزایش نرخ ارز داخلی است و در این شرایط بانك مركزی دولت را عامل این گرانی می‌داند، در حالی كه ممكن است اقدامات بانك مركزی در سامانه نیما نیز دلیل این گرانی ارز باشد.
عوامل التهاب در بازار سكه
دیروز قیمت سكه نیز ركورد زد و به پنج میلیون تومان نزدیك شد. محمد كشتی‌آرای، عضو اتحادیه طلا و جواهر با بیان این‌كه رشد قیمت ارز، موجب افزایش قیمت سكه شد گفت: حركت قیمت‌ها در بازار ارز موجب افزایش شدید تقاضای خرید سكه شده و با توجه به عدم تناسب عرضه و تقاضا، بهای سكه در دو روز اخیر رشد قابل‌توجهی داشته است.
كشتی‌آرای در گفت‌وگو با فارس، با اشاره به افزایش شدید تقاضا در بازار سكه اظهار كرد: در زمان بروز التهاب در بازار دارایی‌ها آنچه در گام اول توجه مردم را به خود جلب می‌كند، سكه و ارز است.
وی افزود: قیمت سكه بی‌حساب در حال افزایش است و تقاضا در دو روز اخیر به‌شدت افزایش یافته است و فقط در دو روز اخیر حباب قیمت سكه ۱۵۰ هزار تومان رشد كرده است. این نشان می‌دهد تقاضا چقدر رشد داشته است.
عضو اتحادیه طلا و جواهر با بیان این‌كه عرضه سكه كمتر از تقاضای سكه است، گفت: وقتی روند بهای سكه صعودی می‌شود بسیاری از دارندگان سكه به انتظار افزایش بیشتر قیمت‌ها سكه عرضه نمی‌كنند و در مقابل حجم تقاضا افزایش قابل‌توجهی داشته، قیمت‌ها را در بازار با رشدهای شدید مواجه كرده است.
وی در پاسخ به این سؤال كه آیا تقاضا برای خرید طلا به مصنوعات طلا هم رسیده است، اظهار كرد: خیر، بازار مصنوعات طلا همچنان در ركود بوده و تقاضای جدیدی برای آن شكل نگرفته است.
كشتی آرای مهمترین دلیل رشد تقاضا و بهای سكه را افزایش نرخ ارز دانست و گفت: دقیقا در روزهایی كه قیمت ارز در حال افزایش بود، تقاضا در بازار سكه رشد كرد چراكه بازار طلا به سرعت از تحولات بازار ارز تأثیر می‌پذیرد.
بخشنامه‌های دولتی در افزایش نرخ ارز
محمد حسینی، عضو كمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس تاكید دارد عامل اصلی افزایش و نوسان ارزی، عدم هماهنگی و صدور بخشنامه‌های دولتی است.
عضو كمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس در گفت‌وگو با خانه ملت بیان كرد: علت افزایش ۲۰۰۰ تومانی نرخ ارز به علت بخشنامه دولتی برای آزاد كردن ارز همراه مسافر و ایجاد شرایطی برای تبادل ارز برای مرزنشین‌هاست، با این حال بانك مركزی به دنبال آن است هر چه سریع‌تر بازار را مدیریت كند. این نماینده مجلس تاكید كرد: انتظار می‌رود، دولت دقت لازم در صدور بخشنامه‌ها و همراهی با سیاست‌های كلان بانك مركزی را داشته باشد تا بازار از ثباتی نسبی در حوزه ارز پیروی كند و شاهد افزایش قیمت ارزها در عرض دقیقه و ثانیه نباشیم.
- 15
- 3
