کم‌توجهی برنامه هفتم توسعه به کمبود پرستار/ کوچ شغلی پزشکان غیرمتخصص به خدمات زیبایی

حمیدرضا عزیزی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به اینکه سازمان نظام پرستاری طی دو سال اخیر بخشی از تمرکز خود را بر پررنگ کردن نقش پرستاری در برنامه هفتم توسعه گذاشته است، گفت: دو سال قبل این موضوع در شورای عالی نظام پرستاری به بحث گذاشته شد تا در نهایت سه اولویت در دستور کار ما قرار گرفت.

وی در توضیح این سه مورد، بیان کرد: اصلاح نظام پرداخت‌ها و اجرای قانون تعرفه گذاری خدمات پرستاری، استاندارد نیروی انسانی در سطح مراکز درمانی و توسعه نقش‌های حرفه‌ای پرستاری (پرستاری جامعه‌نگر) سه اولویت مهم ما در این زمینه بود که در جلسات خود با وزارت بهداشت نیز بر آن تاکید کردیم.

او تاکید کرد: تنها مورد مرتبط قید شده در لایحه، ماده ۱۸۲ بود که به قانون ارتقا بهره‌وری اشاره داشت و همکاران پرستار را از کار کردن در دو محل مختلف منع می‌کرد. پس از این اتفاق در نهایت توانستیم در جلساتی که برای اصلاح بخش‌های سلامت لایحه برنامه هفتم توسعه برگزار می‌شد حضور داشته باشیم و تا حدی به اصلاح موضوعات مطرح شده کمک کنیم.

وی افزود: البته یکی از موارد مد نظر خود را نتوانستیم لحاظ کنیم اما به طور کلی توفیقات خوبی در این زمینه داشتیم به شکلی که شمولیت موضوع ذکر شده در ماده ۱۸۲ مرتبط با قانون بهره‌وری از گروه پرستاری برداشته شد.

معاون توسعه و مدیریت منابع سازمان نظام پرستاری، تصریح کرد: موضوع مهم دیگر تبیین جایگاه سازمان نظام پرستاری در دبیرخانه شورای عالی بیمه به عنوان یکی از اعضا بود که متاسفانه به دلایلی این مهم اتفاق نیفتاد.

او به اهمیت اختصاص منابع پایدار نظام سلامت برای اجرای قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری اشاره کرد و گفت: خوشبختانه این امر در قانون بودجه ۱۴۰۲ دیده شد تا منبع پرداخت و اجرایی کردن قانون تعرفه‌گذاری خدمات پرستاری در سرانه سلامت دیده شود که خوشبختانه با رایزنی‌های انجام شده این موضوع در قانون برنامه هفتم توسعه هم گنجانده شد.

وی افزود: در مورد پرستاری جامعه نگر و پوشش بیمه خدمات پرستاری در منزل نیز اقدامات خوبی انجام شد که در برنامه هفتم توسعه هم ذکر شده است و امیدواریم در مجموع موارد افزوده شده توسط مجلس شورای اسلامی مصوب شود. امیدواریم در بحث استخدام‌ها و جذب نیروی انسانی هم بتوانیم با رایزنی با نمایندگان مجلس این معضل کمبود نیروی انسانی را تا حدی اصلاح کنیم.

***

کوچ شغلی پزشکان غیرمتخصص به خدمات زیبایی برای کسب پول بیشتر

اقتصاد ۲۴ نوشت: خدمات زیبایی سال‌هاست تقاضای بالایی در میان مردم پیدا کرده است. اگرچه با افزایش نرخ ارز، قیمت ژل و بوتاکس نیز گران شده است، اما این امر تقاضای خدمات زیبایی را کاهش نداده است، فقط مشتریان به دنبال خدماتی ارزان‎تر و ژل‎هایی بی کیفیت‎تر هستند.

همین امر موجب شده اقشار مختلفی از پزشکان عمومی، متخصصان اورژانس، دندان‎پزشکان و پرستاران تا آرایشگران و فیزیوتراپیست‎ها به ارائه خدمات زیبایی و تزریق انواع ژل و بوتاکس بپردازند.

جنبه جامعه شناسی و آسیب ‎شناسی تقاضای بالای مردم برای خدمات زیبایی به کنار، این خدمات اگر از سوی افراد غیرمتخصص صورت بگیرد و عوارضی داشته باشد، مشتری چاره‎ای به جز رجوع به پزشک متخصص، هزینه کلان و یا شکایت ندارد. با وجود تمام این‎ها مشتریان ریسک عوارض را به جان می‎خرند و از موادی استقبال می‎کنند که اتفاقا ریسک بالایی داشته و احتمال عوارض جانبی آن بسیار است. این خدمات را نیز از افرادی می‎خواهند که اتفاقا تخصصی در مدیریت عوارض ندارند و در رفع عوارض ناتوانند.

استقبال مردم از خدمات زیبایی

علی سالاریان، معاون فنی و نظارت سازمان نظام پزشکی ایران عنوان کرده است که استقبال برای افتتاح مطب بسیار کم شده، لذا بسیاری از مطب‌های فعال به دلیل مشکلات درآمدی بسته شدند و شماری هم به کار‌های دیگر، چون بخش زیبایی رو آوردند.

به گفته او در برخی رشته‌ها مانند مامایی افتتاح مطب به صفر رسیده و در برخی زمینه‌ها، چون طب پایه و عمومی بسیار کم شده و اگر هم ایجاد شده در حوزه خدمات زیبایی و اعتیاد فعالیت دارند.سالاریان گفت: بازار زیبایی اکنون بسیار داغ شده و بسیاری از همکارانی که در رشته‌های مختلف تحصیل کردند و رشته‌های استراتژیکی هم دارند، می‌بینیم که در مطب‌ها و بیمارستان‌ها به سمت اعمال جراحی زیبایی روی آوردند. اکنون رشته‌هایی مانند عمومی، داخلی و اطفال در خطرند و اخیرا رشته‌های جراحی هم مانند جراحی عمومی به این گروه اضافه شده‌اند. کرسی‌های بسیاری از رشته‌های پزشکی مانند عفونی، اطفال و... خالی مانده و این موضوع اخیرا هم به رشته‌های فوق‌تخصصی تسری یافته است.او بر این باور است که این وضعیت سبب شده که بسیاری از پزشکان دست به مهاجرت نیز بزنند.

تقاضای بالا و درآمدزایی فراوان خدمات زیبایی

متخصصان حرفه‎ای زیبایی معتقدند تقاضای بالا و درآمدزایی خوب خدمات زیبایی موجب شده پزشکان عمومی، متخصصان اورژانس و قشر‌های مختلف درمانی نیزبه این کار روی بیاورند.آقای طباطبایی، متخصص جراحی زیبایی و فعال در زمینه گردشگری سلامت  گفت: بسیاری از پزشکان عمومی، پرستاران و متخصصان اورژانس به کار زیبایی روی آورده‌اند. متخصصان اورژانس در مطب خود به کار‌های زیبایی می‌پردازند. حتی چشم‎پزشکان و دندان‎پزشکان نیز به این‌گونه فعالیت‎ها روی آورده‎اند.

وی افزود: بسیاری از دندان‎پزشکان ژل و بوتاکس تزریق می‎کنند. بسیاری از پزشکان به فعالیت‌های زیبایی می‎پردازند، اما این کار‌ها مختص به آن‌ها نیست. بسیاری از آرایشگر‌ها نیز ژل و بوتاکس تزریق می‎کنند. برای بسیاری از پزشکان، تزریق بوتاکس و ژل درآمد فرعی و جانبی است که پول خوبی هم دارد. پزشکان متخصص اورژانس نیز می‌توانند مطب هم داشته باشند، اما در مطب، دیگر بیمار اورژانسی مراجعه نمی‎کند، برای همین در حوزه زیبایی خدمات می‎دهند.

ناتوانی پزشکان عمومی در مدیریت عوارض خدمات زیبایی

طباطبایی گفت: چه تزریق ژل و بوتاکس انجام شود و چه جراحی‎های زیبایی، ممکن است برای مشتری عوارضی به همراه داشته باشد. آرایشگران، پزشکان عمومی و افرادی که از تخصص دیگر وارد حوزه خدمات زیبایی شده‎اند نمی‎دانند در زمینه عوارض پس از تزریق یا جراحی چه اقداماتی باید انجام دهند. از سویی دیگر ظرفیت و توانی که باید در زمینه پزشکی و درمان به کار گرفته شود در حوزه خدمات زیبایی به هدف پولسازی مورد استفاده قرار می‎گیرد.

این متخصص جراحی زیبایی افزود: در بسیاری از کشور‌ها تنها پزشکان متخصص جراحی زیبایی می‌توانند خدمات زیبایی حتی در زمینه تزریق فیلر و بوتاکس را انجام دهند، اما در ایران بسیاری از فعالان این حوزه حتی پزشک هم نیستند. پرستاران، فیزیوتراپ‌ها و آرایشگران نیز با گذراندن دوره‎های مرتبط، به تزریق ژل و فیلر می‎پردازند. در برخی کشور‌ها ممکن است به پرستاران اجازه ارائه چنین خدماتی داده شود، اما طبقه بندی شده است که در چه کار‌هایی می‎توانند وارد شوند و در چه فعالیت‌هایی اجازه ورود ندارند. همچنین به آن‌ها آموزش داده می‎شود که بتوانند عوارض بعد از تزریقات را مدیریت کنند.

فعالیت بدون پروانه قشرهای مختلف در زمینه زیبایی

طباطبایی با اشاره به ورود قشر‌های مختلف در زمینه زیبایی گفت: بسیاری از متخصصان مامایی علاوه بر جراحی زیبایی زنان، دیگر خدمات زیبایی را نیز ارائه می‎کنند. مشاهده شده فیزیوتراپیست‎ها خدماتی مانند فیشیال پوست و تزریقات زیبایی انجام می‎دهند. این پدیده‌ای است که وجود دارد، مشکل اصلی اینجاست که بسیاری از فعالان این حوزه نه پروانه فعالیت دارند و نه نظارتی برروی آن‎ها صورت می‎گیرد.

وی دلیل این امر را تقاضای بالای خدمات زیبایی به ویژه برای خدمات ارزان قیمت عنوان کرد و گفت: برای بسیاری از متقاضیان تفاوتی ندارد ژل ۵۰۰ هزار تومانی به صورت تزریق کنند یا ۶ میلیون تومانی. از سویی دیگر خدمات زیبایی شامل پوشش بیمه نمی‎شود. در زمینه درمانی مثلا اگر پروتز پلاک ارتوپدی برای جراحی اعصاب انجام شود، بیمه تکمیلی هزینه‎ها را پرداخت می‎کند، اما در رابطه با خدمات زیبایی این‎گونه نیست. ژل و بوتاکس و فیلر نیز مانند موادی که برای دندانپزشکی استفاده می‎شود، برند‌های مختلف و قیمت‎های متفاوتی دارد.

این متخصص جراحی زیبایی در ادامه گفت: افراد کادر درمان و حتی آرایشگرانی که اعتماد مشتری را به خود جلب کرده‎اند به ارائه خدمات زیبایی می‎پردازند. معمولا دلیل این کار، اعتماد مشتریان به آن‎‎ها است. برخلاف مناطق دیگر دنیا که افراد ثروتمند یا دسته‌ای از مردم که به خدمات زیبایی اعتقاد دارند، مشتریان این خدمات هستند، در ایران ارائه این خدمات برای هر قشری با هرنوع درآمدی امکان‎پذیر است. بسیاری از مردم در دیگر کشور‌ها اعتقادی به خدمات زیبایی ندارند و با آن مخالفند.

آسیب‎های خدمات بدون توانایی

وی تاکید کرد: مشکل اصلی اینجاست که باید توانایی و تخصص لازم وجود داشته باشد. حتی در زمینه تتویی که آرایشگران برای چشم انجام می‎دهند اگر وارد نباشند، ممکن است به قرنیه چشم آسیب بزنند. بسیاری از تتوکاران بدن نیز از دستگاه‎های لیزری استفاده می‎کنند که شیوه استفاده از آن را به خوبی نمی‎دانند و به پوست آسیب می‎رسانند. مواد زیبایی نیز مانند خودرو متفاوت است، خودروی ایمن بیش از ۲ میلیارد قیمت دارد، اما پراید هم مسافر را به مقصد می‎رساند و برای استفاده شهری مناسب است. ژل‎های زیبایی از ۱۰۰ هزار تومان است تا ۴ میلیون تومان و ژل ۱۰۰ هزار تومانی نیز کار مشتری را راه می‎اندازد.

استقبال مردم از خدمات زیبایی

صرف نظر از جنبه درآمدزایی و ورود قشر‌های مختلف به خدمات زیبایی، تقاضای بالای مردم به خدمات زیبایی، آن ‎هم از نوع بی کیفیت، نیاز به آسیب‎شناسی دارد. این روزها با چهره‎هایی مواجهیم که کپی یکدیگر شده‎‎اند، صورت‎هایی که به دلیل جراحی، تزریقات و استفاده از مواد نامناسب از ریخت افتاده‌اند یا صورت‎هایی پروتز شده با انواع ژل و فیلر که عواقب خطرناکی را برای افراد به دنبال خواهد داشت. بخشی از اینها حاصل چشم و هم چشمی و رقابتی است که تمامی ندارد. به راستی که نسل سالمند آینده دیدنی است.