درد بی‌درمان با داروی تقلبی

اعلام نظر سازمان بهداشت جهانی نخستین تلاش برای برآورد میزان داروهای تقلبی در جهان محسوب می‌شود و بر اساس بازبینی بیشتر از ۱۰۰ مطالعه انجام شده است. بر اساس نتایج این تجمیع داروهای مالاریا و بیماری‌های عفونی سهم ۶۵ درصدی در بین داروهای تقلبی در جهان دارند.

از نظر این سازمان داروی تقلبی به دارویی گفته می‌شود، که بدون نظارت کافی و اخذ تاییدیه‌ها به فروش می‌رسد، کیفیتش از استانداردهای جهانی پایین‌تر است یا از اساس دارای محتوای متفاوتی است.

این موضوع از این جهت اهمیت دارد، که تجارت دارو بخش مهمی از تجارت در جهان است.  بر اساس آخرین آمارهای منتشر شده از سوی سازمان بهداشت جهانی و سازمان تجارت جهانی ارزش جهانی تجارت دارو در سال ۲۰۱۰ به بیشتر از ۷۰۰ میلیارد دلار آمریکا رسیده است که ۷۵ درصد این تجارت در اختیار ۱۰ کشور نخست لیست صادرکنندگان است. این رقم در سال ۲۰۱۶ به نزدیکی ۱۰۰۰ میلیارد دلار رسیده و پیش‌بینی می‌شود، که در سال ۲۰۲۱ به ۱۴۰۰ میلیارد دلار برسد. از سوی دیگر گزارش سازمان بهداشت جهانی نشان می‌دهد، کشورهای فقیر سالانه چیزی حدود ۳۰ میلیارد دلار برای داروهای تقلبی پول می‌پردازند. این رقم به جز چیزی است که این کشورها در تجارت غیرقانونی دارو می‌پردازند.

بر اساس آمارهای سازمان تجارت جهانی، تجارت دارو در بین ۱۰ تجارت پرسود جهان قرار دارد. همین ارقام عجیب احتمال تقلب و تجارت غیر قانونی دارو را در جهان بالا می‌برد. سازمان تجارت جهانی تجارت غیرقانونی دارو در جهان را ۱ درصد سهم تجارت در جهان می‌داند.

از سوی دیگر نقشه تجارت جهانی داروهای تقلبی که با استفاده از اطلاعات توافقنامه تجارت بدون جعل و تقلب تهیه شده است، نشان می‌دهد، ایران در بین کشورهای پرریسک از نظر تجارت داروهای تقلبی قرار دارد. این موضوع به جز تجارت غیرقانونی دارو در ایران است.

اکبر عبدالهی، مدیرکل نظارت و ارزیابی دارو و مواد مخدر تابستان گذشته اعلام کرد که وزارت بهداشت ایران درگیر عواقب منفی داروهای تقلبی است. در گزارش وزارت بهداشت آمده بود:« وزارت بهداشت هنوز هم تاوان فرآورده‌ها و داروهای هپاتیت C، ایدز و داروهایی که منجر به کور شدن افرادی شده بودند را می‌دهد؛ چرا که این داروها از طریق شرکت‌های فوریتی به صورت قاچاق وارد شده بودند و ثبت هم نشده بودند».

شرکت‌های فوریتی دارای حجم بالای واردات غیر قانونی دارو هستند. مشکل عمده در این موضوع واردات داروهای تقلبی قاچاق از سوی این شرکت‌ها از منابع ناشناخته هندی و چینی است.

این موضوع در کنار گزارش جدید سازمان بهداشت جهانی نشان می‌دهد، موضوع داروهای تقلبی در ایران هم شبیه بسیاری از کشورهای در حال توسعه موضوعی جدی است که نیازمند اقدامی فوری است. این موضوع از این جهت اهمیت دارد، که دارو تاثیر مستقیم بر سلامت و جان مردم دارد.

غزال غضنفری