مادران ورزشکار، نوزادان باهوش تر دارند

دکتر معصومه هلالی زاده در گفتگو با ایرنا درباره تاثیر فعالیت های ورزشی در دوران بارداری، با اشاره به دستورالعمل و توصیه های انجمن زنان و زایمان آمریکا/american college of obstetricians and gynecologists در سال ۲۰۰۲ گفت: راهنمای جدید این انجمن در مورد ورزش در دوران بارداری و پس از زایمان، دوران بارداری را زمانی مهم و حساس برای تغییر و اصلاح شیوه زندگی معرفی و با صراحت به مادران باردار توصیه کرده است که اگر پیش از بارداری فعال بوده اند، در این دوران به فعالیت خود ادامه داده و اگر پیش از آن فعال نبوده اند، برای تأمین سلامت خود و فرزند، برنامه اصولی فعالیت ورزشی متناسب با سطح آمادگی و سلامت جسمی را تحت نظر پزشک و فیزیولوژیست ورزشی آغاز کنند. 

وی ادامه داد: تعیین وضعیت تندرستی زنان در سال های آتی زندگی، در گرو اصلاح عادات آنان طی دوران بارداری است. در این راهنما ذکر شده است که هیچ دلیل مبنی بر تأثیر منفی فعالیت ورزشی اصولی در دوران بارداری وجود ندارد و زنان باردار باید پیش از بارداری، طی بارداری و پس از آن فعالیت ورزشی مستمر داشته باشند. علاوه بر این، توصیه های کاربردی مفیدی برای تمرین ورزشی در گروه های خاص شامل زنان مبتلا به دیابت، چاقی و پرفشاری خون و ورزشکاران رقابتی و حرفه ای ارائه شده است.

ورزش در بارداری؛ کاهش خطر ابتلا به دیابت، افزایش سطح آمادگی بدنی و...

فارغ التحصیل دکتری فیزیولوژی ورزشی از دانشگاه تهران در مورد تأثیر انجام فعالیت های ورزشی اصولی در دوران بارداری بر رشد و تکامل جنین و سلامت مادر نیز گفت: چاقی و اضافه وزن مهم ترین چالش جسمانی در دوره بارداری هستند و بهترین راه جلوگیری از مبتلا شدن به اضافه وزن در این دوران، ورزش منظم است. ورزش همچنین سبب می شود که پس از زایمان، بدن زودتر شکل طبیعی و عادی خود را بازیابد، چاقی شکمی سریع تر از بین برود و سینه ها دچار افتادگی نشوند. 

وی یادآور شد: تحرک بدنی، سبب فعالیت بهتر دستگاه های تنفس، گوارش و گردش خون و رفع مشکل یبوست و تسریع خون رسانی به تمام قسمت‌های بدن به‌خصوص پاها خواهد شد. علاوه بر این، نقش ورزش در تأمین سلامت روانی، اعتماد به نفس و آرامش فکری مادر در دوران بارداری انکارناپذیر است. 

به گفته هلالی زاده، داشتن فعالیت ورزشی کافی در دوران بارداری کاهش خطر دیابت بارداری، افزایش سطح انرژی و سطح آمادگی بدن، تقویت عضلات ناحیه شکم، کاهش خستگی ناشی از حمل جنین، تسهیل و تسریع گردش خون و اکسیژن‌گیری مادر و جنین را به همراه دارد.

وی ادامه داد: فعالیت ورزشی منظم مادر در دوران بارداری، به ویژه فعالیت های هوازی، باعث اکسیژن رسانی بهتر به سلول های جنین به خصوص در سلول های مغزی و کاهش ریسک اختلالات مغزی پیش از تولد و هنگام تولد می شود.

مادران ورزشکار؛ نوزادان باهوش 

دانش آموخته دوره پسادکتری کینزیومتریکس/kinesiomatrix از دانشگاه اوربانا شمپین (UIUC) آمریکا با اشاره به نتایج یک مطالعه روی نوزادان متولد شده از زنانی که در طول دوره بارداری به طور پیوسته فعالیت ورزشی انجام می دادند، گفت: این مطالعه نشان داد نوزادان این زنان از سایر کودکان باهوش تر بودند و آمادگی قلبی عروقی بالاتری داشتند. 

وی در مورد بهترین فعالیت های ورزشی برای دوران بارداری نیز توضیح داد: انجام هر فعالیت ورزشی با شدت متوسط مانند شنا، یوگا، پیاده روی تند، حرکات موزون و ایروبیک کم شدت مفید است. در میان انواع فعالیت ها، پیاده روی تنها ورزشی است که مادران باردار در هر مرحله بارداری، می توانند آن را شروع کنند و تا زمان زایمان از مزایای آن بهره مند شوند.

هلالی زاده در مورد پیامدهای کم تحرکی و نپرداختن به فعالیت های ورزشی منظم در دوران بارداری یادآور شد: کم تحرکی در هر دوره زندگی به ویژه دوره های خاص زندگی زنان مانند بلوغ، بارداری، شیردهی و یائسگی با پیامدهای منفی زیادی همراه است؛ چنانچه طبق گزارش انجمن پزشکی کانادا، خطر ابتلا به چاقی و بیماری های قلبی- عروقی به عنوان دومین عامل مرگ و میر زنان در سطح جهان را به طور قابل ملاحظه ای افزایش می دهد.

کم تحرکی عامل سرطان سینه ، روده بزرگ و ...

وی با اشاره به وجود آمار گوناگون در این زمینه گفت: کم تحرکی در زنان در حدود ۲۱ تا ۲۵ درصد عامل سرطان سینه و روده بزرگ، ۲۷ درصد عامل دیابت و حدود ۳۰ درصد عامل بیماری ایسکمیک قلب (عدم خون رسانی به عضله قلب) است. تمام این عوارض ناشی از تغذیه غیر اصولی و سطح پایین تحرک بدنی است. همچنین ریسک بروز پوکی استخوان که به مراتب در زنان بالاتر و در حدود دو برابر مردان است، تحت تأثیر بی تحرکی به شدت بالا می رود. 

این کارشناس فیزیولوژی ورزشی ادامه داد: آمار ابتلا به فقر کلسیم و شیوع پوکی استخوان در ایران، به مراتب بالاتر از سطح میانگین جهانی است؛ طوری که بیش از ۹۰ درصد ایرانیان با کمبود کلسیم مواجه اند و بر اساس گزارش وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، سن پوکی استخوان در زنان ایرانی به ۳۵ سال کاهش یافته است؛ در حالی که اجرای تمرینات ورزشی اصولی و برخورداری از سطح تحرک جسمانی کافی به دلیل وارد آوردن فشار مناسب روی استخوان ها از کاهش تراکم توده استخوانی و بروز پوکی استخوان جلوگیری می کند و با افزایش خون رسانی به اندام ها موجب تقویت عضلات و استخوان ها می شود.

تمرین بدنی منظم؛ زایمان آسان

وی در این مورد که آیا تمرین منظم در زایمان آسان تأثیرگذار است یا خیر گفت: فعالیت بدنی با منعطف ساختن مفاصل لگن و تقویت عضلات فعال در موقع زایمان، بدن را برای زایمان سریع‌تر و راحت‌تر آماده می‌کند. همچنین تحقیقات نشان داده زنانی ‌که در دوران بارداری منظم فعالیت ورزشی دارند، پس از زایمان به داروی مسکن کمتری نیاز دارند.

وی در مورد نکات مهم ورزشی در دوران بارداری خاطرنشان کرد: ورزش در دوران بارداری نباید با هدف کاهش وزن انجام شود؛ زیرا سبب تداخل در روند فیزیولوژیک بارداری و رشد جنین است. به هر حال، هدف اصلی از تمرین‌های بدنی در دوران بارداری حفظ حالت و وضع عضلات بدن و زیبایی اندام مادر است تا بتواند از نظر جسمی و روانی برای زایمان طبیعی و بی عارضه آماده شود.

شرط اساسی برای ایمن بودن برنامه ورزشی در این دوران، پرهیز از خستگی مفرط و بروز مشکل دی هیدراسیون (کم آبی) بدن است. تنها خط قرمز انجمن زنان و زایمان آمریکا برای تمام زنان باردار، ورزش های پر زد و خورد و تماسی است که به دلیل افزایش خطر آسیب دیدگی منع شده اند.