ایجاد نسخه مصنوعی یک ترکیب ضدسرطانی

شیمیدانان آمریکایی در مطالعه اخیر خود با انجام آزمایشات بسیار توانستند نسخه مصنوعی یک ترکیب ضد سرطانی قوی را ایجاد کنند.

به گزارش ایسنا، موسسه تحقیقاتی اسکریپس (Scripps Research Institute) آمریکا اخیرا راهی برای ایجاد یک نسخه مصنوعی از ترکیب طبیعی با ارزشی به اسم "سپافانژین یک" (cepafungin I) کشف کردند که این ترکیب بعنوان یک عامل ضد سرطان شناسایی شده و عملکرد آن در بهبود بیماران امیدوار کننده بوده است.

از این طریق دانشمندان میتوانند درک کنند که چطور عمل ترشح باکتری ها قادر به متوقف کردن یک قطعه از ماشین های مولکولی موسوم به "پروتئازوم ها" (Proteasome) هستند و ترشح باکتری راهکاری است که بسياري از داروهای سرطان (cancer) موجود برای از بین بردن سلول های تومور استفاده می کنند. پژوهشگران طی این مطالعه متوجه شدند که "سپافانژین یک" به دو ناحیه در پروتئازوم ها متصل می شود و ترکیب قدرتمند ضد سرطانی را ایجاد می کند.

پروتئازوم ها (Proteasome) مجموعه های پروتئینی غیرغشایی هستند که در همه یوکاریوت ها و آرکیاها و بعضی از باکتری ها وجود دارند. عملکرد اصلی پروتئازوم حذف پروتئینهای غیرلازم یا آسیب دیده، توسط پروتئولیز است.

"هانس رناتا" (Hans Renata) یکی از محققان این مطالعه اظهار‌کرد: از آنجا که سپافانژین یک قادر است از دو طرف به پروتئازوم ها متصل شود، این امر سبب استحکام و تقویت عملکرد آن می شود. این ترکیب در حالیکه دارای خصوصیات خاصی نیز هست امکان دارد عوارض جانبی کمی نیز برای بیماران داشته باشد.

سپافانژین یک برای نخستین بار به علت مفید بودن بعنوان یک ماده ضد قارچی و بعداً به عنوان یک عامل ضد سرطان شناخته و مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت. سپافانژین یک سلول های سرطانی را با انجام عملیاتی بر روی پروتئازوم ها که وظیفه آن ها از بین بردن مواد زائد تولید شده توسط سلول ها است، می کشد. زمانی که عملکرد پروتئازوم ها مسدود شده باشد، سلول ها به علت حضور مواد زاید ذکر شده ضعیف و کشته می شوند.

طی این مطالعه پژوهشگران با استفاده از آنزیم های خاصی که امکان ساخت این ترکیب را می داد توانستند با غلبه بر چالش های فراوان نسخه مصنوعی این ترکیب ضد سرطانی را ایجاد کنند.

پس از ایجاد این ترکیب، شیمیدانان دریافتند که ترکیب مذکور به طرز فوق العاده ای به دو قسمت از پروتئازوم ها متصل می شود و سلول های سرطانی را مورد هدف قرار می دهد و سبب ایجاد واکنش التهابی در دیگر سلول ها نمی شود و این موضوع آنرا به یک داروی مناسب برای از بین بردن سلول های سرطانی تبدیل می کند.

سه مهار کننده پروتئازوم به نام های "بورتزومیب" (bortezomib)، "کارفیلزومیب" (carfilzomib) و" ایزازومیب"(ixazomib) قبلاً توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده برای درمان مولتیپل میلوما تأیید شده اند اما این داروها عوارض جانبی جدی دارند و ممکن است پس از مدت زمانی سلول های سرطانی در برابر آنها مقاوم شوند. برای همین پژوهشگران به این موضوع فکر کردند که برای از بین بردن مقاوت سلولهای سرطانی نیاز به یک مهار کننده پروتئازوم جایگزین و خاص تر وجود دارد و موفق به ایجاد نسخه مصنوعی سپافانژین یک شدند.

مولتیپل میلوما (Multiple myeloma) یا "میلوم متعدد" تکثیری بدخیم در پلاسماسل ها است که از یک کلون منفرد ایجاد می شود. علادم آن به صورت درد استخوان یا شکستگی، نارسایی کلیه، عفونت، کم خونی، هایپرکلسمی می باشد.

یافته های این مطالعه در مجله "Cell Chemical Biology" منتشر شده است.