«شفافیت» این روزها به عنوان یک کلیدواژه کاربرد زیادی دارد. عبارتی که مثل دولبه یک تیغ می‌تواند هم کارکردی شعاری و پوپولیستی و عوام‌فریبانه داشته باشد، هم به عنوان مطالبه‌ای آرمان‌گرایانه پیگیری شود که البته خروجی مطلوبی ندارد. به عنوان مثال طرح شفاف‌سازی آرای نمایندگان که اخیرا با ۱۶۰ امضا وارد صحن مجلس شد، تنها ۵۹ رای موافق به دست آورد. ناگفته نماند که این عبارت مقدس!
پس از لو رفتن فیش‌های نجومی برخی مدیران بیمه مرکزی در فضای مجازی که حساسیت جامعه را برانگیخت و منجر به ورود رئیس‌جمهوری و قوه قضائیه و استعفا و برکناری این مدیران متخلف شد، به چشم آمد. ماجرایی که پس از انتشار خبر دریافت «املاک نجومی» برخی اعضای شورای شهر تهران از شهرداری مذکور به تلافی از این خبر اعلام شد. اتفاقی که البته سبب خیر و مانع از ادامه روند غلط دریافت حقوق‌های چندده برابری برخی مدیران در مقایسه با سایر کارکنان شد.
در این راستا روز گذشته خبر آمد که سامانه انتشار فیش حقوقی مسئولان و نمایندگان در حال طراحی است و پس از اتمام کار امکان دسترسی به آن فراهم خواهد شد. بهروز نعمتی، سخنگوی هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی در این باره گفت: «طبق مصوبه مجلس در قانون برنامه ششم، دولت باید نسبت به راه‌اندازی سامانه ثبت حقوق و مزایا اقدام کند و امکان دسترسی نهادهای نظارتی و عموم مردم را به آن فراهم کند.»
نماینده مردم تهران در مجلس تاکید کرد: «از جمله فیش حقوقی مسئولان و نمایندگان باید در این سامانه قرار بگیرد و دوستان ما در معاونت نیروی انسانی ریاست‌جمهوری هم در حال طراحی سیستمی به همین منظور هستند.» طبق اظهارات نعمتی برای اینکه سیستم واحد و یکپارچه‌ای در این زمینه به وجود آید، قرار است سیستم طراحی‌شده را از ریاست‌جمهوری تحویل بگیرند و بخش انفورماتیک مجلس روی آن کار کند تا نهایتا امکان انتشار فیش حقوقی نمایندگان در سایت فراهم شود.
مراقب باشیم دچار رفتارهای عوام‌فریبانه و پوپولیستی نشویم
شهاب‌الدین بیمقدار، نایب‌رئیس اول فراکسیون شفاف‌سازی و انضباط مالی مجلس درباره راه‌اندازی سایت انتشار فیش‌های حقوقی به «ابتکار» گفت: «شفافیت خوب است و به همین هدف فراکسیون شفاف‌سازی را در مجلس دهم تشکیل دادیم و دنبال شفافیت هستیم. ولی باید مراقب باشیم که این کارها به حرکت پوپولیستی تبدیل نشود و کسانی درآمدهای آنچنانی پشت‌پرده نداشته باشند، بعد در حرکتی عوام‌فریبانه تنها فیش‌های حقوقی رسمی خود را در این سایت منتشر کنند.»
اگر خواستار شفافیتیم چرا به طرح شفافیت رای ندادیم!
امیر خجسته، رئیس فراکسیون مبارزه با مفاسد اقتصادی مجلس هم در این باره به «ابتکار» گفت: «اگر ما نمایندگان به شفافیت تمایل داریم باید به همان طرح شفاف‌سازی که به صحن آمد رای می‌دادیم.» او این کار را اولین گام برای شفافیت دانست و افزود: «باید مشخص می‌شد چه شماره صندلی به این طرح رای موافق یا مخالف داده است و موافقان و مخالفان شفافیت در مجلس باید برای مردم مشخص می‌شد. اینکه برخی این طرح را امضا کنند و بعد در صحن به آن رای ندهند، کار جالبی نیست و این کار با شفافیت میانه‌ای ندارد.» وی ادامه داد: «شفاف‌سازی فقط نباید درباره فیش‌های حقوقی مسئولان باشد. بلکه انتشار فیش حقوقی مسئولان و نمایندگان اولین گام برای شفافیت است و دومین قدم رای به طرح شفافیت در مجلس است.
سومین گام هم مربوط به اعلام میزان دارایی نمایندگان و مسئولان است. باید مشخص شود هر مسئول قبل و بعد مسئولیتش چه میزان اموال و دارایی دارد و آنها را از کجا آورده است.» خجسته همچنین موضوع پیگیری و روشن‌شدن اموال نامشروع را از دیگر مواردی دانست که نیاز به شفافیت دارد. او در این‌باره گفت: «بازگرداندن اموال نامشروع فارغ از جناح‌بندی‌های سیاسی چپ و راست باید انجام و پیگیری شود. همه مسئولان باید در یک اتاق شیشه‌ای بنشینیم و همه اقدامات و اموال و تحرکات در این اتاق شیشه‌ای از زیرنظر مردم بگذرد.» بیمقدار هم در این باره گفت: «تنها راه مقابله با اقدامات پوپولیستی همان راهی است که وزیر ارتباطات گفت که همه سیستم‌ها به یکدیگر وصل شوند و مردم و مسئولان زیر ذره‌بین سیستم الکترونیکی قرار بگیرند تا مشخص شود چه کسی شفاف است و چه کسی شفاف نیست.»
شفافیت یعنی به مردم دروغ نگوییم و به همه‌چیز مهر خیلی‌محرمانه نزنیم
بیمقدار با انتقاد از طرح شفافیتی که در مجلس رای نیاورد، ادامه داد: «طرح شفافیت که با تعداد امضای بالایی به صحن آمد ولی رای نیاورد نمونه بارز عدم شفافیت است. شفافیت یعنی به مردم دروغ نگوییم، این مهمتر از انتشار فیش حقوقی است. شفافیت یعنی همه چیز را مهر خیلی‌محرمانه نزنیم و مردم را محرم خودمان بدانیم و چیزی را از مردم پنهان نکنیم.» خجسته، رئیس فراکسیون مبارزه با فساد مالی در ادامه اظهارات افزود: «در گمرک هم شفافیت وجود ندارد و مثلا در سامانه ثبت سفارش خودرو از ۲ تا ۴ صبح سایت باز شده است و تعدادی خاص ثبت نام کرده‌اند و اگر نگاه کنید اسامی افرادی خاص را می‌بینید.
شفاف‌سازی یعنی اینکه رگه‌های ارتباطی را پیدا کنیم و اگر ۵ نفر سلطان خودرو هستند یعنی قطعا این افراد با شخصیت‌های ذی‌نفوذ نظام در ارتباط هستند که باید شناسایی شوند. نمی‌شود این افراد در صحت و سلامت و در حاشیه امن خودروها را وارد کنند و با برخی ارتباط و تبانی داشته باشند و گروهی هم در سایه از آنها طرفداری کنند. مثلا مدیرعامل بانک دی که دستگیر شده بود، چرا و با سفارش چه کسی آزاد شد؟ قطعا افراد ذی‌نفوذ در نظام در این موضوع دخیل بودند.»
در کشور ما برخی از حاشیه امن برخوردارند
رئیس فراکسیون مبارزه با مفاسد اقتصادی گفت که در برخی کشورها اگر رئیس‌جمهوری، رئیس‌مجلس یا هر یک از مسئولان خطا کنند و فساد آنها محرز شود، با او برخورد جدی می‌کنند ولی در کشور ما اینطور نیست و برخی حاشیه امن دارند. بیمقدار هم در ادامه تنها راه شفافیت را یکسان‌سازی سیستم‌های درون‌حاکمیتی دانست و تاکید کرد: «تنها راه آن است که دست‌به‌دست هم دهیم تا سیستم‌های قوه‌قضائیه، دولت و بانک‌ها و ... به هم وصل شوند و نهادهایی که از آنها حسابرسی نمی‌شوند هم اجازه حسابرسی آنها صادر شود. همچنین همه نهادها به مسئولیت و وظایف خود را عمل کنند و در امور مربوط به یکدیگر دخالت نکنند.» وی این روش را تنها راهی دانست که مردم می‌توانند در جریان حداقل‌های شفافیت قرار بگیرند.
به جای برخورد با مفسدان خرده‌پا با دانه‌درشت‌ها برخورد شود
خجسته هم به بازداشتی‌های اخیر قوه‌قضائیه درباره اخلالگران اقتصادی اشاره کرد و گفت: «اخیرا قوه‌قضائیه ۵ نفر از اخلالگران اقتصادی را بازداشت کرده است که اقدامش درباره ورود به این موضوع خوب است ولی به جای آنها ما به دنبال بازداشت و برخورد با دانه‌درشت‌ها هستیم.
دانه‌درشتانی مثل همان ۳۱ نفری که بانک‌ها را غارت کردند، آنهایی که در گمرک و احتکار کالاها و هر جای دیگر دست دارند.» وی ادامه داد: «متاسفانه یکسری افراد متخلف خرده‌پا را دستگیر و محاکمه می‌کنند. البته خوب است با این افراد هم برخورد شود، ولی اول باید با دانه‌درشتان برخورد شود تا درس عبرتی برای دیگران شوند بعد نوبت به خرده‌پاها برسد.»
این نماینده اصولگرای دوره نهم و دهم مجلس راه‌اندازی سامانه مذکور را در صورتی که تبلیغاتی نباشد خوب دانست و گفت: «اگر راه‌اندازی این سامانه گامی برای اقدامات بعدی باشد قابل تقدیر است. یعنی رفتاری پوپولیستی برای کسی که عقب‌مانده و می‌خواهد با این کارها خودش را مطرح کند و جلو بیندازد نباشد که بعد از مدتی تب آن بخوابد. این شفافیت باید مداومت و استمرار داشته باشد. ضمن اینکه برخورد با فساد و شفاف‌سازی باید اعتقادی باشد و فرد برای مبارزه با فساد و در راستای شفافیت از آبرو و جانش هم بگذرد.»
معصومه معظمی
- 9
- 1
